Để Việt Nam đạt được trạng thái thu nhập cao vào năm 2045, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm phải tăng lên 5,4%, yêu cầu phải nâng cao năng suất và cải tiến công nghiệp.
Ngày 24/10, tại Đà Nẵng, Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) phối hợp với trường Đại học Đông Á tổ chức khai mạc Hội thảo khoa học quốc tế “Thách thức của Việt Nam: Hướng tới quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045”. Tham dự hội thảo có gần 200 chuyên gia, nhà khoa học từ các trường đại học, viện nghiên cứu ở Việt Nam, Nhật Bản và các quốc gia trong khu vực.
Hội thảo công bố những nội dung chính từ Báo cáo ERIA. Đây là một dự án nghiên cứu kéo dài 2 năm của Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á có tên “Việt Nam 2045: Các vấn đề và thách thức đối với phát triển”, đã trình lên lãnh đạo hai nước Việt Nam và Nhật Bản vào tháng 11/2023.
Hội thảo có 4 phiên làm việc và 1 diễn đàn, quy tụ 14 báo cáo chuyên đề là những góc nhìn sâu sắc về kinh tế của Việt Nam. Trong đó, phiên khai mạc được các diễn giả trình bày các tham luận như: Việt Nam: Mô hình để theo đuổi trong phát triển cân bằng; Về các vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng: Chính sách để tránh bẫy thu nhập trung bình; Làn sóng mới của Chuyển đổi số (DX), Cách mạng công nghiệp 4.0 (4IR), Internet vạn vật (IoT) và Trí tuệ nhân tạo (AI) như là động lực cho Việt Nam...
Các phiên tiếp theo gồm những tham luận bàn về tác động của môi trường bên ngoài, động lực để phát triển công nghiệp và các vấn đề mới liên quan mục tiêu phát triển của Việt Nam đến 2045.
Đáng chú ý, với tham luận “Mô hình Việt Nam: hướng đi cho sự phát triển cân bằng”, Tiến sĩ Võ Trí Thành, Chủ tịch Ủy ban Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương của Việt Nam đã phản ánh quá trình chuyển đổi của Việt Nam từ nền kinh tế kế hoạch hóa sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời nêu bật những cải cách quan trọng kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới; phân tích những hoàn cảnh đang thay đổi mà Việt Nam hiện phải đối mặt, thách thức mà đất nước cần vượt qua để tiến xa hơn.
Trình bày tham luận “Về vấn đề thay đổi mô hình tăng trưởng: Chính sách tránh bẫy thu nhập trung bình”, Giáo sư Trần Văn Thọ, Giáo sư danh dự Đại học Waseda (Nhật Bản) cho rằng, để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đạt được tăng trưởng dài hạn, Việt Nam cần tập trung vào các chính sách thúc đẩy công nghiệp hóa, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cải thiện thị trường yếu tố sản xuất, nâng cao giáo dục và đào tạo, cũng như đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Với báo cáo “Làn sóng mới về chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp 4.0, IoT và AI như động lực thúc đẩy Việt Nam”, ông Nguyễn Ánh Dương, Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương cho hay, để đạt được nền kinh tế số, Việt Nam phải giải quyết nhiều thách thức, bao gồm cải thiện sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ, điều chỉnh các tiêu chuẩn kỹ thuật, ban hành các luật cơ bản để hỗ trợ chuyển đổi số, và phát triển nguồn nhân lực am hiểu công nghệ số.
Giáo sư Yasuhiro Yamada, thành viên cao cấp về chính sách ERIA nhấn mạnh, Việt Nam đã duy trì tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao kể từ đầu những năm 1990, nhờ vào các cải cách kinh tế và sự mở cửa với thế giới. Để Việt Nam đạt được trạng thái thu nhập cao vào năm 2045, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm phải tăng lên 5,4%, yêu cầu phải nâng cao năng suất và cải tiến công nghiệp. Kinh tế cần chuyển đổi từ tăng trưởng dựa trên đầu vào sang tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, nhấn mạnh vào vốn nhân lực, hiệu quả thị trường lao động và vốn, cạnh tranh và ứng dụng công nghệ. Công nghệ số đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi này. Các ngành công nghiệp chính như điện tử, nông nghiệp tiên tiến, dệt may, các lĩnh vực liên quan đến chuyển đổi số (DX), ô tô, chăm sóc sức khỏe và năng lượng dự kiến sẽ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và nền kinh tế tuần hoàn…
Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cho hay, hiện tại, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình từ 6-7% mỗi năm trong thập kỷ qua, Việt Nam hiện là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực châu Á. Các ngành xuất khẩu như dệt may, điện tử và nông sản... đã góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đối mặt với thách thức về nâng cao năng suất lao động, chuyển đổi sang các ngành công nghệ cao, cũng như giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường phát sinh từ quá trình phát triển. Để đạt được mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045, việc tiếp tục cải cách, đổi mới để tăng trưởng kinh tế là điều tất yếu; đồng thời cần sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ số như công nghiệp 4.0, Internet vạn vật và trí tuệ nhân tạo…
Hội thảo diễn ra trong 2 ngày 24-25/10./.
