Hoàn thiện hệ thống pháp luật về môi trường theo tinh thần Nghị quyết 66 - NQ/TW
Các đại biểu đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường;
Chiều 18/8, tại Nhà Quốc hội, Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành” làm việc với Bộ Tư pháp. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan - Trưởng đoàn giám sát, chủ trì cuộc làm việc.
Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho biết, thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, công tác góp ý, thẩm định của Bộ Tư pháp đối với dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bảo đảm tiến độ về thời gian và đáp ứng được yêu cầu về chất lượng. Qua việc phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo, các đơn vị trong và ngoài Bộ, chất lượng tham gia góp ý, thẩm định đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật đã được nâng lên, cơ bản bảo đảm tiến độ, chất lượng; được các bộ, ngành đánh giá cao.
Bộ Tư pháp cũng đã đổi mới cách thức thẩm định, chủ động phối hợp với đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật để tổ chức tọa đàm, hội thảo, thảo luận trước hoặc sau thẩm định, góp phần nâng cao chất lượng báo cáo thẩm định; bảo đảm thể chế hóa đúng và đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong các văn bản quy phạm pháp luật, phòng, chống tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật liên quan; đồng thời bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp đã phối hợp các bộ, ngành nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước gắn kết với các mục tiêu tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn; hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong việc triển khai thực hiện tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và quản lý tài nguyên.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, Bộ Tư pháp đã rà soát và thống kê có 24 nội dung có khó khăn, vướng mắc liên quan đến Luật Bảo vệ môi trường. Bộ đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu các vướng mắc này và sửa đổi tối đa trong quá trình xây dựng 1 luật sửa 15 luật, sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới. Bên cạnh đó, 31/33 nội dung vướng mắc trong Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường đã được sửa đổi trong Nghị định 05/2025/NĐ-CP; 2 nội dung vướng mắc còn lại đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường sửa đổi.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi - Tổ trưởng Tổ giúp việc của Đoàn giám sát đề nghị Bộ Tư pháp làm rõ nhiều nội dung trong việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; công tác tổ chức thực hiện; kết quả rà soát hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường.
Một trong những hạn chế trong việc ban hành văn bản về bảo vệ môi trường là cơ chế phân công trách nhiệm, phối hợp giữa các bộ, ngành trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật còn chưa thật sự rõ ràng, cụ thể, chưa đồng bộ, có lúc còn phân tán, có nơi còn cục bộ. Các văn bản quy định chi tiết có nội dung khó và phức tạp, một số văn bản chờ xin ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, chưa thể ban hành. Bên cạnh đó, khoảng thời gian từ lúc luật, nghị quyết được thông qua đến lúc luật, nghị quyết có hiệu lực ngắn. Do đó, Đoàn giám sát đề nghị Bộ phân tích, báo cáo kỹ hơn về vấn đề này, rút ra bài học và đề xuất giải pháp cho giai đoạn tới.
Tại buổi làm việc, các đại biểu đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; đồng thời, kiến nghị, đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và các quy định khác của pháp luật có liên quan, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường...
Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã thể hiện một tư duy mới, mang tính đột phá về công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Bộ Tư pháp có vai trò quan trọng và trách nhiệm lớn trong việc triển khai Nghị quyết này, nhất là trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, trong đó có pháp luật về bảo vệ môi trường. Bộ Tư pháp cần thực hiện thường xuyên việc kiểm tra, rà soát văn bản trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; triển khai quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết quan trọng trong “bộ tứ trụ cột”, nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW.
Trên cơ sở các nghị quyết nền tảng kết hợp với thực tiễn quản lý của mình, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tư pháp chủ động nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác, bảo đảm gắn việc xây dựng pháp luật với yêu cầu của thực tiễn và đưa ra các đề xuất, kiến nghị hiệu quả, khả thi cao.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Bộ Tư pháp cần đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật. Điều này sẽ góp phần tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn mới có thể phát sinh và phù hợp với bối cảnh mới về chính quyền địa phương hai cấp. Đây là vấn đề hết sức quan trọng, quyết định hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường.../.
