Nhiều năm qua, huyện vùng cao Mù Cang Chải đã tạo sinh kế ổn định, giúp người dân phát huy nội lực, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại.
Tận dụng tối đa lợi thế của từng địa phương, kết hợp với chính sách hỗ trợ đồng bộ, hiệu quả của Nhà nước, nhiều năm qua, huyện vùng cao Mù Cang Chải đã tạo sinh kế ổn định, khơi dậy khát vọng thoát nghèo, giúp người dân phát huy nội lực, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại. Nhờ đó, Mù Cang Chải nhanh chóng đạt và vượt những chỉ tiêu xóa đói, giảm nghèo đề ra.
* Khai thác tối đa lợi thế
Xuất phát từ lợi thế về đất đai, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, nhiều khu vực tại huyện Mù Cang Chải đã hình thành vùng chuyên canh sản xuất nông sản đặc sản tập trung, được áp dụng quy trình canh tác tiên tiến theo hướng hữu cơ, cho hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt, huyện tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh về văn hóa và cảnh quan thiên nhiên phát triển du lịch, tạo việc làm, tăng thu nhập, ổn định đời sống cho hàng nghìn hộ nông dân.
Ông Lê Trọng Khang, Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải cho biết, những năm qua, huyện đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để giảm nghèo bền vững, trong đó có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nhằm tăng năng suất, nâng cao giá trị nông sản chủ lực. Huyện vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thực hiện giao đất, giao rừng, từng bước hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn; trao cơ hội làm giàu cho nhiều hộ dân, góp phần tích cực xóa đói giảm nghẻo bền vững.
Sau nhiều nỗ lực, đến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của xã Nậm Khắt giảm từ gần 54% năm 2020 xuống còn 12,5%, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 42 triệu đồng/năm. Để giảm nghèo bền vững, lãnh đạo xã tập trung xây dựng và chuyển giao các mô hình trồng cây rau đặc sản ưa lạnh, các loại hoa cho hiệu quả kinh tế cao được nhân rộng. Tiêu biểu là việc liên tục mở rộng diện tích trồng cây rau mần đá, nấm linh chi và hoa hồng Pháp... tạo vùng chuyên canh tập trung hàng trăm ha.
Ông Thào A Phềnh, Chủ tịch UBND xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải cho hay, xã đã hỗ trợ nông dân vay vốn, học nghề, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi đến việc tiếp cận khoa học, kỹ thuật, thông tin thị trường. Đến nay, phần lớn diện tích đất trồng cây hằng năm được chuyển đổi trồng những loại cây đặc sản có giá trị kinh tế cao, tạo việc làm quanh năm, giúp người dân thoát nghèo, từng bước làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.
Là Bí thư Chi đoàn, anh Giàng A Sấu, bản Háng Đề Đài, xã Khao Mang luôn ý thức tính tiên phong và chủ động tiếp cận cách làm du lịch cộng đồng. Khởi nghiệp từ mô hình homestay, anh Giàng A Sấu tự tạo thu nhập ổn định hàng chục triệu đồng mỗi tháng từ nhiều công việc: mở homestay, biểu diễn văn nghệ, hướng dẫn viên bản địa, bán nông sản… Mô hình được nhân rộng và kỳ vọng sẽ giúp nhiều thanh niên thoát khỏi đói nghèo và làm giàu bền vững.
Thay đổi tư duy canh tác truyền thống, tự cung tự cấp sang thâm canh, sản xuất hàng hóa, liên kết xây dựng vùng sản xuất tập trung không chỉ giúp đông đảo người dân tận dụng tối đa lợi thế mà còn thoát nghèo nhanh, bền vững… đã giúp địa phương giảm hộ nghèo bình quân trên 8%/năm trong nhiều năm qua; diện mạo nông thôn nhiều đổi mới, chất lượng cuộc sống người dân vùng cao được cải thiện rõ rệt.
* Khơi dậy khát vọng thoát nghèo
Theo Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Mù Cang Chải, cuối năm 2020, hộ nghèo đa chiều của huyện còn trên 54%, đến cuối năm 2024 giảm xuống còn gần 29%, tương đương gần 4.000 hộ nghèo. Dự kiến, hộ nghèo toàn huyện năm 2025 còn hơn 23%, là một trong số ít huyện đặc biệt khó khăn có tốc độ giảm nghèo nhanh nhất của cả nước.
Để đạt được kết quả giảm nghèo ấn tượng này, huyện Mù Cang Chải đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn. Trước hết là làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục để giải phóng tư tưởng trông chờ, ỷ lại; đồng thời thay đổi tư duy, nhận thức và hành động các hộ nghèo; phát huy tinh thần tự lực, tự trọng, xây dựng niềm tin và khát vọng vươn lên thoát nghèo.
Bí thư Huyện ủy Mù Cang Chải Giàng A Câu cho rằng, điều quan trọng nhất là trang bị kiến thức và có cơ chế vừa đủ, đúng thời điểm hỗ trợ, giúp đỡ hộ nghèo, người nghèo thay đổi về nhận thức, suy nghĩ và hành động thoát nghèo; nâng cao ý thức tự lực, tự thoát nghèo, tự giác đăng ký thoát nghèo, từ đó loại bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại trong tư duy của người nghèo.
"Thay đổi tư duy, tự lực chủ động vươn lên thoát nghèo là giải quyết tận gốc nguyên nhân đói nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo một cách bền vững. Chỉ khi nhận thức thoát nghèo, khơi dậy tinh thần tự lực, dám nghĩ dám làm của người nghèo được nâng lên thì sự hỗ trợ của chính quyền mới có tác dụng. Các biện pháp hỗ trợ như: vay vốn, cung cấp giống, kỹ thuật canh tác, giao đất sản xuất, tìm kiếm thị trường... mới phát huy hiệu quả", ông Giàng A Câu cho biết.
Thực tế cho thấy, để giảm nghèo theo hướng đa chiều, toàn diện, bền vững, công tác đầu tư cho con người, đầu tư nâng cao năng lực, trình độ, hiểu biết về mọi mặt để khai thác nội lực bên trong của mỗi người có ý nghĩa quyết định.
Ông Đỗ Công Chúng, Trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Mù Cang Chải cho biết, huyện đã cải thiện khả năng tiếp cận của người nghèo đối với các dịch vụ sản xuất, dịch vụ xã hội cơ bản, quan tâm đến công tác đào tạo nghề, nhất là các nghề phổ thông, đào tạo ngắn ngày... từ đó nhận thức, năng lực, trách nhiệm về xóa đói, giảm nghèo của người nghèo được nâng lên rõ rệt.
Huyện ban hành chính sách, cơ chế nhằm xây dựng mối liên kết chặt chẽ để tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, đảm bảo thị trường tiêu thụ nông sản ổn định, tạo sinh kế bền vững cho người dân; khuyến khích người lao động trong độ tuổi, có sức khỏe đi làm việc tại các khu công nghiệp và xuất khẩu lao động để có việc làm, nguồn thu nhập ổn định.
Công tác giảm nghèo bền vững của huyện vùng cao Mù Cang Chải được Trung ương đánh giá là địa phương tiêu biểu, có nhiều cách làm sáng tạo, phù hợp với thực tiễn, mang lại kết quả tích cực, tạo được sức lan tỏa, khích lệ người nghèo quyết tâm vươn lên, sức dân được được huy động mạnh mẽ, góp phần làm thay đổi đời sống, mở ra tương lai tốt đẹp hơn cho gần 7 vạn đồng bào người Mông, người Thái ở huyện vùng cao Mù Cang Chải./.
