Thông qua các buổi sinh hoạt, lớp tập huấn, mô hình giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ khi tham gia không gian mạng.
Lừa đảo thường nhắm vào nạn nhân là phụ nữ tham gia mạng xã hội, đặc biệt là khu vực nông thôn. Không ít trường hợp đáng tiếc đã xảy ra, có người bị lừa mất vài trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng. Từ việc bám sát cơ sở, thấu hiểu tâm tư hội viên, Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã Kinh Môn (Hải Dương) đã có cách làm hiệu quả giúp chị em nâng cao hiểu biết và kỹ năng tự bảo vệ trước tình trạng lừa đảo trên không gian mạng.
* Muôn kiểu bẫy lừa đảo bủa vây trên mạng
Hiện nay, việc truy cập mạng xã hội trở nên dễ dàng khi mỗi người đều có ít nhất 1 tài khoản mạng xã hội. Do thiếu cảnh giác, nhẹ dạ, cả tin hoặc thiếu kỹ năng khi tham gia mạng xã hội, nhiều phụ nữ đã rơi vào bẫy lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo chị Lê Thị Chinh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã Kinh Môn, tình trạng lừa đảo trên không gian mạng ngày càng tinh vi đã ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng và đời sống của phụ nữ, nhân dân. Nạn nhân các vụ lừa đảo không chỉ là người nông dân mà có giáo viên. Có người bị lừa vì cả tin vào chuyện làm giàu nhanh chóng, chuyển tiền tham gia đầu tư, ban đầu số tiền ít, sau tăng dần đến lúc số tiền gửi quá lớn thì không liên lạc được với đối tượng lừa đảo. Có trường hợp rơi vào "lưới tình" mà kẻ xấu đã mất thời gian nhiều tháng tiếp cận, giăng bẫy. Với những trường hợp này, qua chuyện trò, khai thác thông tin và biết điểm yếu của nạn nhân là phụ nữ đơn thân thiếu thốn tình cảm, kẻ xấu đã quan tâm, tán tỉnh yêu đương. Sau khi chiếm được lòng tin, đối tượng mới thuyết phục nạn nhân gửi tiền để góp vốn làm ăn chung. Hậu quả, có người bị lừa vài chục triệu đồng, thậm chí hơn 1 tỷ đồng, chị Lê Thị Chinh chia sẻ.
Qua thống kê, hoạt động lừa đảo tấn công phụ nữ nông thôn ở thị xã tập trung ở một số hình thức như lừa đảo thông qua hình thức kêu gọi đầu tư làm ăn, lừa tình; gọi điện giả danh Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát, điện lực… để đe dọa.
Trước tình hình an ninh mạng và tội phạm công nghệ cao có nhiều diễn biến phức tạp, Công an tỉnh Hải Dương đã phát đi cảnh báo với 24 hình thức lừa đảo trên không gian mạng để người dân đề phòng. Loại tội phạm công nghệ cao có đặc điểm không biên giới, tính ẩn danh cao, trình độ công nghệ cao nên khó phát hiện, xử lý. Bởi vậy, hầu như các nạn nhân đều không lấy lại được số tiền đã mất.
* Hiệu quả mô hình tổ phụ nữ trên không gian mạng
Hội Phụ nữ thị xã Kinh Môn đã phối hợp chặt chẽ với Công an xây dựng, duy trì hiệu quả các mô hình về an ninh trật tự ở cơ sở, thí điểm mô hình “Tổ phụ nữ trên không gian mạng” tại phường Long Xuyên với tên gọi "Long Xuyên ngày mới". Mô hình được thành lập ngày 20/10/2023 với 20 thành viên. Thông qua các buổi sinh hoạt, lớp tập huấn, mô hình giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ khi tham gia không gian mạng. Nhờ đó, các chị em vừa biết cách khai thác, sử dụng trang mạng lành mạnh, ứng dụng công nghệ trong phát triển công việc chuyên môn, kinh doanh để để tăng thu nhập, vừa nhận diện được hành vi lừa đảo, mua bán phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng, từ đó nâng cao ý thức phòng ngừa.
Đặc biệt, các thủ đoạn lừa đảo, kỹ năng tự vệ khi đối tượng lừa đảo tiếp cận trên không gian mạng cũng được các thành viên của mô hình sân khấu hóa với câu chuyện, tình huống gần gũi, hài hước, sinh động giúp chị em nông thôn dễ hiểu, dễ nhớ. "Từ khi có mô hình đến nay, số vụ lừa đảo được trình báo Công an đã giảm hẳn, gần như không còn" - chị Đoàn Thị Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Long Xuyên chia sẻ.
Sau phường Long Xuyên, mô hình được triển khai ở phường Thái Thịnh và một số xã, phường khác. “Để phát huy hiệu quả, Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã đã phối hợp với lực lượng Công an. Trong đó, Công an trực tiếp biên soạn nội dung tuyên truyền, tập huấn; các cấp Hội thiết kế chương trình hoạt động và thu hút hội viên. Cán bộ Hội vận dụng tối đa các kênh nhóm zalo, trang facebook và trang web để liên tục cập nhật nội dung cho hội viên" - chị Lê Thị Chinh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã Kinh Môn nhấn mạnh.
Nghị quyết Đại hội đại biểu Phụ nữ tỉnh Hải Dương lần thứ XVII nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã xác định một trong những giải pháp được tập trung là đa dạng hóa sản phẩm và phương thức truyền thông theo nhóm đối tượng; đẩy mạnh truyền thông số, ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong truyền thông. Hội kết hợp hài hòa giữa tổ chức các sự kiện, chiến dịch truyền thông quy mô lớn, diện rộng với các hình thức tuyên truyền, vận động trực tiếp, nhóm nhỏ tại địa bàn theo nhóm đối tượng và chủ đề được phụ nữ và xã hội quan tâm.
Bám sát chỉ đạo này, các cấp Hội Phụ nữ thị xã Kinh Môn đa dạng hóa cách tuyên truyền để phù hợp với nhóm hội viên đặc thù. Xuất phát từ thực tiễn nhận thấy có tới 90% nạn nhân phụ nữ bị lừa đảo là phụ nữ đơn thân, Hội đã thành lập mô hình “Vắng nửa vầng trăng” với nhiều hoạt động quan tâm, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho chị em; trong đó có tuyên truyền mạnh mẽ về các phương thức lừa đảo, hướng dẫn các chị em kỹ năng nhận biết, ứng phó khi gặp những tình huống. Với phụ nữ cao tuổi, các đối tượng lừa đảo có những chiêu bài khác, như mời mua hàng với giá 0 đồng, tổ chức hội thảo sức khỏe… Vì thế, khác với cách ứng dụng tiện ích công nghệ để tuyên truyền cho nhóm hội viên trẻ tuổi, với hội viên lớn tuổi, Hội tập trung tuyên truyền trực tiếp, đưa nội dung lồng ghép vào những hoạt động để hiệu quả tuyên truyền được tối ưu - chị Lê Thị Chinh cho biết thêm. Ngoài ra, Hội Phụ nữ thị xã Kinh Môn còn có mô hình quan tâm đến hội viên nữ cựu thanh niên xung phong, phụ nữ khuyết tật, phụ nữ công giáo.
Ba năm qua, hơn 780 lớp tập huấn, buổi tuyên truyền nâng cao kiến thức các lĩnh vực cho cán bộ, hội viên đã được các cấp Hội Phụ nữ thị xã tổ chức. Trong đó, việc phổ biến giáo dục pháp luật, phòng, chống mua bán người, lừa đảo trên không gian mạng được chú trọng. Cùng với “Mạng lưới tình nguyện viên về phòng, chống ma túy tại cộng đồng”, Hội Phụ nữ đã cử hội viên nòng cốt tham gia tổ liên gia an toàn phòng cháy, chữa cháy...
Tuy nhiên, thực tế đang đặt ra nhiều thách thức ảnh hưởng đến việc bảo vệ sự an toàn cho phụ nữ trên không gian mạng. Để hiệu quả của các mô hình thực sự bền vững, bên cạnh sự nỗ lực của các cấp Hội Phụ nữ và cơ quan chức năng trong đấu tranh với loại tội phạm mới này, mỗi chị em cần nêu cao ý thức bảo mật thông tin cá nhân và cảnh giác tránh rơi vào các bẫy lừa đảo của tội phạm công nghệ cao./.
