Trước thềm Đại hội đại biểu lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội, phóng viên TTXVN có cuộc phỏng vấn nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị về những thành tựu nổi bật của Thủ đô 5 năm qua; lắng nghe những kỳ vọng, tâm huyết của ông gửi tới Đại hội, để góp phần đưa Hà Nội cùng đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.
Phóng viên (PV): Thưa ông, nhiệm kỳ 2020-2025 Đảng bộ thành phố Hà Nội sắp khép lại. Nhìn lại chặng đường 5 năm qua, ông đánh giá đâu là những kết quả nổi bật nhất Hà Nội đã đạt được?
Nguyên Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Nhiệm kỳ 2020-2025, thành phố Hà Nội cùng cả nước trải qua giai đoạn đặc biệt, chịu ảnh hưởng của nhiều sự kiện, biến động của thế giới như xung đột, cạnh tranh, cả về chính trị, quân sự và kinh tế. Cùng với đó là những tác động của thiên tai. Thế giới ngày nay có sự liên hệ, kết nối hết sức mật thiết, nên những biến động đó đã ảnh hưởng, tác động đến quá trình xây dựng và phát triển đất nước, trong đó Hà Nội là nơi rất nhạy cảm.
Tuy nhiên, xét tổng thể trong quá trình phát triển, cơ hội và thách thức đều rất lớn. Đất nước đã tranh thủ, nắm bắt kịp thời những cơ hội, đang có nhịp độ phát triển khá nhanh, nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng hướng, chính xác và kịp thời của Đảng, Nhà nước trên tất cả các phương diện: Kinh tế, chính trị, đối ngoại, an ninh, quốc phòng.
Kết quả tổng hợp của đất nước và Thủ đô đạt được rất toàn diện. Nếu phải tách bạch, ấn tượng nhất với người dân trong nước và quốc tế về Việt Nam chính là bốn chữ: "Ổn định và phát triển". Hà Nội đã kế thừa và nắm bắt rất tốt, kịp thời những thuận lợi, thực hiện sát sao sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ.
Thành tựu của Hà Nội là khá toàn diện, nhưng nổi bật nhất là tốc độ phát triển kinh tế những năm qua luôn duy trì mức gần 7%. Tốc độ ấy không phải cao nhất cả nước, nhưng do quy mô kinh tế lớn hơn rất nhiều địa phương khác, mức tăng trưởng gần 7% này là một nỗ lực rất lớn của Thủ đô và đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của đất nước.
Bên cạnh đó, Hà Nội phát triển trong sự ổn định vững chắc về chính trị, an ninh, quốc phòng và các hoạt động đối ngoại (với trong nước và quốc tế). Một điểm đặc biệt nữa là Hà Nội luôn quan tâm đến các vấn đề xã hội, cuộc sống của người dân, như việc làm, thu nhập, văn hóa, giáo dục, y tế… đạt được luôn cao hơn mức bình quân chung của cả nước.
Tóm lại, trong 5 năm qua, hình ảnh của Hà Nội là: Ổn định, phát triển, với những bước đi vững chắc và toàn diện.
PV: Theo ông, đâu là những vấn đề mà thành phố cần tiếp tục khắc phục hoặc tập trung tháo gỡ thời gian tới để đáp ứng được yêu cầu phát triển nhanh và bền vững?
Nguyên Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Mặc dù Hà Nội đã làm được rất nhiều việc và khá toàn diện, nhưng yêu cầu, đòi hỏi của Thủ đô và cả nước luôn đặt ra cho Hà Nội là phải cố gắng, nỗ lực nhiều hơn nữa. Khả năng của Hà Nội để làm được điều đó là có, trước hết là về các nguồn lực của Thủ đô.
Hà Nội luôn có đủ điều kiện để thực hiện tốt hơn nữa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội với các nguồn lực về tài chính, nhân tài, vật lực, khoa học - công nghệ, lợi thế địa chính trị và giao lưu quốc tế. Để phát huy các nguồn lực này, Hà Nội cần tổ chức thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn, mạnh dạn hơn, dám chịu trách nhiệm và có tính quyết đoán mạnh mẽ hơn.
Trung ương đặt ra các yêu cầu, đòi hỏi, nhưng cũng cần phân cấp cho Hà Nội mạnh hơn nữa để Hà Nội tự chịu trách nhiệm quyết định những công việc thuộc chức trách, thẩm quyền. Nếu làm tốt điều này thì bước tiến của Hà Nội sẽ còn tốt hơn.
PV: Thủ đô sắp bước vào nhiệm kỳ mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Ông có thể chia sẻ những kỳ vọng của mình đối với thành phố trên con đường hiện thực hóa mục tiêu trở thành đô thị thông minh, trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học hàng đầu của cả nước?
Nguyên Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Những định hướng lớn đã được đề ra trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cũng như trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII sắp tới, đặc biệt là Nghị quyết số 15-NQ/TW, ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Điều mà mọi người mong muốn, đòi hỏi ở Hà Nội chính là những chữ "hơn": Năng động, sáng tạo hơn; tốc độ phát triển nhanh hơn và toàn diện hơn về kinh tế, văn hóa, xã hội; tính tiên phong, gương mẫu, đi đầu cũng phải hơn. Với những nguồn lực và tiềm năng hiện có, tôi tin rằng Hà Nội hoàn toàn có khả năng làm tốt hơn nữa những gì đã và đang làm.
PV: Đâu sẽ là khâu đột phá để Thủ đô đạt được những chữ “hơn” như ông vừa chia sẻ?
Nguyên Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Theo suy nghĩ của tôi, hiện nay rất cần một sự sự đột phá về mặt tư duy, phương pháp và phong cách lãnh đạo, chỉ đạo. Những định hướng lớn về chủ trương, biện pháp đã được vạch ra khá đầy đủ. Vấn đề là cần một tư duy năng động hơn, tinh thần chịu trách nhiệm cao hơn và sự tự chủ, quyết liệt, mạnh mẽ hơn. Và nếu cần phải nhấn mạnh thêm, thì đấy là sự lựa chọn những vấn đề trọng tâm, cốt lõi, những vấn đề nóng và nhạy cảm đặt ra hằng ngày. Báo cáo chính trị của Đại hội XVIII lần này cũng nhấn mạnh yêu cầu “Tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới”. Hà Nội cũng đã thấy được những gì mình cần phải phấn đấu trong nhiệm kỳ tới.
Để đạt được mục tiêu này, một mặt Hà Nội phải tự mình vươn lên, nhưng mặt khác, các cơ quan bộ, ngành Trung ương cũng cần vào cuộc cùng với thành phố mạnh mẽ, quyết liệt hơn, đi đôi là phân cấp, phân quyền nhiều hơn nữa cho Hà Nội. Thực tế cho thấy rất nhiều việc đáng ra thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Thủ đô nhưng thường vướng phải rất nhiều quy định và thẩm quyền của Trung ương. Vừa rồi, Luật Thủ đô cũng có tháo gỡ được một bước nhưng vẫn chưa đủ.
PV: Lần đầu tiên Hà Nội đã đưa tiêu chí “Hạnh phúc” vào dự thảo Báo cáo chính trị của nhiệm kỳ 2025-2030. Ông đánh giá thế nào về sự đổi mới này?
Nguyên Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị: Hạnh phúc là một tiêu chí bao trùm, mục tiêu phấn đấu trong bất cứ giai đoạn nào của các địa phương và đất nước. Nếu chúng ta nhìn lại đất nước ta từ năm 1945, khi Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập và lấy Quốc hiệu cho đất nước thì tiêu chí hạnh phúc đã được Bác đề ra rồi: "Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Độc lập, Tự do, Hạnh phúc". Mục tiêu xuyên suốt qua mọi chặng đường phấn đấu của Đảng ta cũng không nằm ngoài mục tiêu độc lập, tự do cho đất nước và hạnh phúc cho nhân dân. Nhiều địa phương cũng đặt ra mục tiêu phấn đấu xây dựng địa phương mình thành nơi đáng sống. Đấy cũng là cách nói khác về hạnh phúc.
Hạnh phúc là một tiêu chí tổng hợp, bao gồm nhiều yếu tố hợp thành: Kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục và chất lượng cuộc sống, sự đảm bảo về an sinh xã hội nói chung. Trên thế giới, tiêu chí hạnh phúc hay sự hài lòng của người dân luôn là một trong những tiêu chí để đánh giá trình độ phát triển và mức độ thành công trong xây dựng đất nước. Sự hài lòng của người dân khá tương đồng với tiêu chí hạnh phúc: người dân càng hài lòng, cuộc sống càng hạnh phúc. Việc Hà Nội đưa tiêu chí hạnh phúc để nhấn mạnh và nhắc lại một trong những tiêu chí lớn quan trọng mà chúng ta đã và đang phấn đấu.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!
