Nhiều nghiên cứu mới nhất cùng các quan điểm lý thuyết, thực tiễn trong ngành du lịch được trình bày tại Hội thảo quốc tế về "Các vấn đề đương đại trong nghiên cứu du lịch".
Ngày 17/10, tại Hà Nội, Khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Trường Du lịch, Đại học Rikkyo (Nhật Bản) tổ chức Hội thảo quốc tế về "Các vấn đề đương đại trong nghiên cứu du lịch" (CITR2025). Đây là diễn đàn học thuật uy tín, quy tụ các học giả, nhà hoạch định chính sách và chuyên gia trong và ngoài nước nhằm thảo luận những nghiên cứu mới nhất cùng các quan điểm lý thuyết, thực tiễn trong ngành du lịch. Hội thảo được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập Khoa Du lịch học (21/10/1995 – 21/10/2025).
Ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cho biết, trong ba năm qua, du lịch toàn cầu đã có sự phục hồi đáng kể sau sự gián đoạn chưa từng có của đại dịch COVID-19.
Theo Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism), năm 2024, lượng khách quốc tế đã đạt 1,5 tỷ lượt, trở lại mức trước đại dịch COVID-19. Trong nửa đầu năm 2025, khoảng 690 triệu khách đã đi du lịch quốc tế, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2024 và 4% so với năm 2019, cho thấy nhu cầu du lịch đã tăng mạnh mẽ. Trên toàn cầu, doanh thu du lịch đạt 1.700 tỷ USD vào năm 2024, tăng 11% so với năm 2023 và cao hơn 14% so với năm 2019. Chi tiêu cho mỗi chuyến đi trung bình là 1.160USD. Tuy nhiên, sự phục hồi du lịch là không đồng đều giữa các quốc gia, khu vực.
Tại Việt Nam, du lịch đã và đang phục hồi mạnh mẽ. Năm 2024, Việt Nam đón 17,5 triệu du khách quốc tế và 110 triệu khách du lịch trong nước, tạo ra tổng doanh thu 840.000 tỷ đồng. Trong 9 tháng năm 2025, Việt Nam đón khoảng 15,4 triệu lượt khách quốc tế, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2024.
Theo ông Hà Văn Siêu, hiện du khách có xu hướng lựa chọn những hành trình du lịch gắn với hoạt động trải nghiệm có ý nghĩa, mục đích, gắn với chăm sóc sức khỏe, văn hóa và ẩm thực kết nối với cộng đồng bản địa. "Du lịch nano" và du lịch "thị trường ngách" đang ngày càng phát triển, khi du khách ưa chuộng các trải nghiệm quy mô nhỏ, chậm rãi và sâu sắc hơn nhằm giúp giảm tình trạng quá tải du lịch và tăng cường sự gắn kết với cộng đồng bản địa.
Bên cạnh đó, chuyển đổi số đang định hình lại cách du khách lên kế hoạch và tận hưởng chuyến đi, đặc biệt khi trí tuệ nhân tạo (AI) giúp cá nhân hóa các dịch vụ và hỗ trợ du khách theo thời gian thực. Để tăng tính cạnh tranh, các điểm đến cần cân bằng giữa phát triển với các yếu tố bền vững, khả năng phục hồi, bảo vệ thiên nhiên, văn hóa cộng đồng. Đồng thời, khách du lịch quan tâm và nhạy cảm hơn với các vấn đề về chi phí, tỷ giá, chính sách du lịch…
Ông Hà Văn Siêu khẳng định, xu hướng du lịch thế giới thay đổi dựa trên sự hiểu biết, ứng dụng công nghệ và định hướng theo giá trị nhằm mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ, đồng thời bảo đảm sự phát triển bền vững cho điểm đến và cộng đồng. Để ngành du lịch phát triển vững vàng trước những biến động, nghiên cứu và giáo dục giữ vai trò quan trọng. Đây là cơ sở giúp nắm bắt kịp thời xu hướng thị trường, dự đoán nhu cầu và hành vi của du khách, đồng thời đánh giá tác động của du lịch đến kinh tế, xã hội và môi trường. Từ đó, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong xây dựng sản phẩm, quản lý điểm đến và hoạch định chính sách, hướng đến một ngành du lịch phát triển bền vững, hài hòa và tổng thể.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, du lịch là ngành kinh tế quan trọng, góp phần tạo việc làm, giảm nghèo, thu hút đầu tư và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, du lịch còn là cầu nối bảo tồn và lan tỏa các giá trị văn hóa, lịch sử, thúc đẩy giao lưu giữa các quốc gia và cộng đồng. Tuy nhiên, nếu thiếu quản lý, du lịch có thể gây ra nhiều hệ lụy. Về môi trường, đó là tình trạng ô nhiễm, rác thải, khai thác tài nguyên quá mức, suy giảm đa dạng sinh học. Về xã hội, có thể dẫn tới thương mại hóa văn hóa, mai một bản sắc, mâu thuẫn cộng đồng, thậm chí phát sinh tệ nạn. Về kinh tế, một số địa phương phụ thuộc quá mức vào du lịch, chịu áp lực hạ tầng và thất thoát nguồn thu ra ngoài địa bàn.
Tại hội thảo, các đại biểu trao đổi về những tồn tại của ngành du lịch như việc lạm dụng khai thác di sản khiến di sản bị ảnh hưởng, thiếu nghiên cứu đánh giá tác động lâu dài lên các điểm đến du lịch, vấn đề quản trị, phát triển điểm đến mang tính lâu dài, đánh giá, đo lường của các hoạt động chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ tác động đến du lịch... Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chia sẻ nhiều ví dụ thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế trong việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn giá trị văn hóa, môi trường; kinh nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong quản lý điểm đến, quảng bá hình ảnh du lịch thông minh; đồng thời nhấn mạnh vai trò của hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp, cơ sở đào tạo trong xây dựng chiến lược phát triển du lịch bền vững, thích ứng với bối cảnh mới.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Hồng Long, Chủ tịch Hội đồng Khoa học đào tạo, Khoa Du lịch học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, trong bối cảnh ngành du lịch toàn cầu đang thay đổi mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số, sự chuyển biến trong hành vi du khách và yêu cầu phát triển bền vững, nghiên cứu và giáo dục du lịch đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai của lĩnh vực này.
Hội thảo đã nhận được 59 cáo báo khoa học, thể hiện sự đa dạng và chiều sâu trong các nghiên cứu về du lịch hiện nay. Những ý kiến, tham luận tại hội thảo sẽ được tổng hợp thành báo cáo chuyên đề, bao gồm các vấn đề học thuật trong lĩnh vực du lịch và các kiến nghị chính sách để tới Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cùng các cơ quan liên quan nhằm phục vụ cho công tác hoạch định chiến lược, điều chỉnh chính sách, cũng như thúc đẩy hợp tác giữa giới học thuật và ngành công nghiệp du lịch trong giai đoạn tới./.
