Chậm nhất đến năm 2030, thành phố Hà Nội sẽ hoàn thành công tác chuyển đổi phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên toàn địa bàn thành phố.
Phát triển hệ thống xe buýt sử dụng năng lượng sạch là hướng đi đúng đắn và cấp thiết trong bối cảnh ô nhiễm môi trường và nhu cầu nâng cao chất lượng giao thông công cộng tại Thủ đô Hà Nội. Thành phố đang nỗ lực tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đảm bảo tính khả thi triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố. Đó là chậm nhất đến năm 2030, 100% xe buýt Thủ đô sử dụng điện và năng lượng xanh.
Hỗ trợ 70% tiền lãi vay với doanh nghiệp vận tải mua xe buýt điện
Năm 2019, HĐND thành phố Hà Nội ban hành Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND về ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải. Theo đó, tại điểm c, khoản 4 Điều 2 Nghị Quyết số 07/2019/NQ-HĐND đã quy định chính sách "Ngân sách thành phố hỗ trợ 50% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu để đầu tư xây dựng hạ tầng vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn và mua sắm xe buýt sử dụng năng lượng sạch, cụ thể theo từng dự án được UBND thành phố phê duyệt”.
Tuy nhiên, kể từ khi Nghị quyết được ban hành, tính đến thời điểm hiện nay mới chỉ có duy nhất 1 đơn vị (Công ty TNHH Du lịch dịch vụ xây dựng Bảo Yến) lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ lãi vay cho đoàn phương tiện buýt sử dụng khí CNG (139 xe buýt khí CNG) đã đầu tư mua sắm. Vướng mắc liên quan đến việc chưa có quy định cụ thể về hạn mức lãi vay được hỗ trợ lãi suất và thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư mua sắm phương tiện (theo Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND phải được UBND thành phố phê duyệt). Đến thời điểm hiện nay, Công ty TNHH Du lịch dịch vụ xây dựng Bảo Yến chưa tiếp cận được các chính sách hỗ trợ này.
Việc khẩn trương triển khai nghiên cứu xây dựng, ban hành Nghị quyết của HĐND thành phố sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 4 Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND ngày 10/7/2019 của HĐND thành phố là rất cần thiết và cấp bách nhằm tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc hiện nay đảm bảo tính khả thi việc triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố, đáp ứng được mục tiêu đề ra. Đồng thời cũng là một trong nội dung các giải pháp, nhiệm vụ nằm trong 22 nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Tại Kỳ họp lần thứ 26, ngày 29/9/2025, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 4 Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND của HĐND thành phố Hà Nội về ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải.
Theo Nghị quyết, ngân sách thành phố Hà Nội sẽ hỗ trợ 70% tiền lãi vay ngân hàng hoặc lãi vay từ Quỹ đầu tư phát triển thành phố với hạn mức hỗ trợ là 100% giá trị hợp đồng vay trong toàn bộ thời gian vay vốn (tối đa không quá 10 năm) theo dự án đối với doanh nghiệp đầu tư xây dựng hạ tầng vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn và doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn thành phố đầu tư mua sắm xe buýt điện, năng lượng xanh và hệ thống hạ tầng (trạm biến áp, trạm sạc, trạm nạp khí) phục vụ xe buýt điện, năng lượng xanh theo từng dự án của doanh nghiệp.
Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, việc tăng mức hỗ trợ lãi suất vay vốn là 70% (thay vì 50% theo Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND) do tổng mức đầu tư xe buýt điện tăng gấp 2-3 lần so với đầu tư xe buýt diezel nên chi phí lãi vay tăng khoảng 67-70% tương đương với tỷ lệ tăng tổng mức đầu tư. Ngoài ra, việc tăng mức hỗ trợ lãi vay lên 70% để bảo đảm phù hợp với mặt bằng chung hỗ trợ so với các tỉnh, địa phương đang áp dụng (thành phố Hải Phòng, tỉnh Vĩnh Phúc (trước đây) mức hỗ trợ lãi vay là 80%).
Đối với hạn mức hỗ trợ là 100% giá trị hợp đồng vay, việc bổ sung hạn mức hỗ trợ vay theo yêu cầu tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 02/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, đây là nội dung còn thiếu gây ra khó khăn trong việc triển khai chính sách tại Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND nhằm hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp đảm bảo hoàn thành chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh chậm nhất vào năm 2030 theo kế hoạch của UBND thành phố.
Về thời gian hỗ trợ theo thời gian hợp đồng vay và không quá 10 năm thay vì trong 5 năm đầu tại Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, việc tăng thời gian hỗ trợ theo thời gian hợp đồng vay và không quá 10 năm đảm bảo hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp đầu tư. Đồng thời, phù hợp với thời gian khấu hao đầu tư phương tiện xe buýt hiện nay trên địa bàn thành phố; thời gian khấu hao phương tiện xe buýt hiện nay đang là 10 năm theo các quyết định phê duyệt định mức kinh tế kỹ thuật các loại hình buýt trên địa bàn thành phố.
Tạo nền tảng phát triển vận tải công cộng xanh
Để chuyển đổi và phát triển xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022, thành phố đã ban hành Quyết định số 6004/QĐ-UBND ngày 18/11/2024 phê duyệt “Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố”, Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 28/5/2025 về việc triển khai thực hiện “Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố”.
Theo đó, chậm nhất đến năm 2030, thành phố sẽ hoàn thành công tác chuyển đổi phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên toàn địa bàn thành phố, và từ nay đến năm 2030 sẽ phải đầu tư trên 2.500 phương tiện buýt sử dụng điện, năng lượng xanh.
Về lộ trình thực hiện, giai đoạn 2025-2026, thành phố hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh; mở rộng mạng lưới xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh; xây dựng các trạm sạc xe buýt điện, năng lượng xanh (bao gồm cả trạm sạc nhanh); tỷ lệ chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh (dự kiến) năm 2025 là 10%, năm 2026 là 20-23%.
Giai đoạn 2027-2030, chuyển đổi theo lộ trình, 100% xe buýt sử dụng xăng, dầu diezel chuyển sang sử dụng điện, năng lượng xanh chậm nhất vào năm 2030. Tỷ lệ chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh (dự kiến) năm 2027 là 34-39%; năm 2028 là 47-54%; năm 2029 là 79-89%; năm 2030 là 100%.
Việc HĐND thành phố Hà Nội thông qua nghị quyết sửa đổi, bổ sung Điểm c, Khoản 4, Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND cũng là một trong những nội dung triển khai các giải pháp, nhiệm vụ nằm trong 22 nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12-7-2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.
Đây không chỉ là động lực cho các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng mà còn là mong mỏi của người dân Thủ đô. Bởi lẽ, phát triển vận tải công cộng xanh không chỉ giảm phát thải, góp phần bảo vệ môi trường, mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo diện mạo văn minh, hiện đại cho giao thông đô thị.
Với các doanh nghiệp vận tải công cộng, chính sách hỗ trợ rõ ràng sẽ giúp họ yên tâm đầu tư, mở rộng quy mô phương tiện điện, đồng thời thu hút thêm nhà sản xuất, cung ứng dịch vụ hạ tầng. Đây chính là nền tảng để thành phố Hà Nội thực hiện thành công lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông.
