Quá trình chuyển đổi giao thông xanh tại Hà Nội hiện vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, đặc biệt là về hạ tầng kỹ thuật.
Chuyển đổi phương tiện giao thông xanh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện quyết tâm rất lớn của thành phố Hà Nội trong hành trình hướng tới một đô thị xanh và bền vững. Thành phố đang triển khai các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn, đảm bảo cân đối hài hòa và mục tiêu cao nhất đem lại lợi ích cho người dân.
Còn khó khăn về hạ tầng kỹ thuật
Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg về các nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, Hà Nội đang tích cực xây dựng lộ trình hạn chế và tiến tới loại bỏ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô. Cụ thể, từ ngày 1/7/2026, xe máy chạy xăng sẽ bị cấm lưu thông trong khu vực Vành đai 1; tiếp đó, từ ngày 1/1/2028, phạm vi cấm sẽ mở rộng ra Vành đai 2. Đối với ô tô cá nhân sử dụng xăng, diesel, việc hạn chế trong Vành đai 2 sẽ bắt đầu từ ngày 1/1/2028 và tiếp tục mở rộng ra Vành đai 3 vào đầu năm 2030.
Chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải trên địa bàn thành phố Hà Nội đã đạt được những kết quả tích cực bước đầu, thể hiện rõ định hướng đúng đắn và quyết tâm cao của thành phố trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Tốc độ triển khai các loại hình vận tải công cộng sử dụng điện như xe buýt điện và taxi điện đang được đẩy mạnh, góp phần định hình hệ sinh thái giao thông đô thị xanh, hiện đại. Bên cạnh đó, các mô hình mới như xe đạp công cộng, nghiên cứu ứng dụng điện hóa cho xích lô, xe ba bánh và xuồng máy cho thấy sự chủ động, linh hoạt trong tiếp cận các loại hình phương tiện phù hợp với đặc thù đô thị Hà Nội.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi giao thông xanh tại Hà Nội hiện vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, đặc biệt là về hạ tầng kỹ thuật.
Vấn đề hạ tầng trạm sạc tại Hà Nội còn hạn chế. Hiện trên địa bàn thành phố mới chỉ có 1 đơn vị là Công ty Cổ phần Phát triển Trạm sạc Toàn cầu V-Green có báo cáo về việc lắp đặt trạm sạc với tổng 1.000 trạm sạc, bao gồm cả trạm cá nhân và công cộng.
Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long: Hiện chưa có quy chuẩn chung về trạm sạc, đầu sạc khiến cho việc sử dụng chung trạm sạc giữa các hãng xe còn khó khăn. Đồng thời, chưa có quy hoạch tổng thể về mạng lưới điện và hạ tầng trạm sạc, đặc biệt là trong khu vực nội đô. Việc xã hội hóa đầu tư hạ tầng trạm sạc cũng còn thiếu khung pháp lý cụ thể về quản lý và giá dịch vụ.
Trên địa bàn thành phố, do thiếu các quy định cụ thể về cơ chế quản lý, chế độ báo cáo nên mới chỉ có 1 đơn vị là Công ty Cổ phần Phát triển Trạm sạc Toàn cầu V-Green có báo cáo về việc lắp đặt trạm sạc với tổng 1.000 trạm sạc, bao gồm cả trạm cá nhân và công cộng.
Cơ sở hạ tầng trạm sạc cho xe buýt điện còn nhiều hạn chế, mới có 113 trụ sạc/16 tuyến được lắp đặt tại các Depot của 5/11 đơn vị buýt, các xe buýt không thể sạc chung tại các trụ sạc được Vinbus lắp đặt cho các loại xe khác. Thêm vào đó, việc phát triển hệ thống trạm sạc chưa theo kịp tốc độ chuyển đổi phương tiện, đặc biệt tại các điểm trung chuyển, bến bãi, khu dân cư đông đúc.
Một số khu vực nội đô gặp khó khăn trong việc bố trí quỹ đất để xây dựng trạm sạc công cộng hoặc bãi đỗ có tích hợp hạ tầng sạc. Mạng lưới phân phối, bảo hành, bảo trì phương tiện điện chưa đầy đủ; nguồn cung linh kiện thay thế, đặc biệt là pin và thiết bị chuyên dụng còn hạn chế và phụ thuộc lớn vào nhập khẩu.
Giải pháp phù hợp điều kiện thực tiễn
UBND thành phố đã ban hành Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 28/5/2025 về triển khai thực hiện Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố với lộ trình thực hiện như: Giai đoạn 2025-2026 hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh; mở rộng mạng lưới xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh; triển khai xây dựng các trạm sạc xe buýt điện, năng lượng xanh (bao gồm cả trạm sạc nhanh); tỷ lệ chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh (dự kiến) trong năm 2025 là 10% và năm 2026 khoảng 20-23%.
Giai đoạn 2027-2030 triển khai công tác chuyển đổi theo lộ trình và hoàn thành công tác chuyển đổi 100% xe buýt sử dụng nhiên liệu xăng, dầu diezel sang xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh chậm nhất vào năm 2030; mở rộng mạng lưới trạm sạc đảm bảo hoạt động hiệu quả; mở rộng mạng lưới xe buýt điện để tăng tính kết nối, tăng năng lực cung ứng.
Tỷ lệ chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, năng lượng xanh (dự kiến) năm 2027 khoảng 34-39%; năm 2028 khoảng 47-54%; năm 2029 đạt khoảng 79-89%; năm 2030 là 100%. Kết quả thực hiện từ đầu năm 2025 đến nay đã đưa vào hoạt động 6 tuyến xe buýt điện với 97 xe, đưa tổng số tuyến buýt đi
UBND thành phố Hà Nội, cùng với sở, ngành liên quan đang nhanh chóng triển khai các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn; tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, tăng cường huy động nguồn lực xã hội hóa, đẩy mạnh phối hợp liên ngành và nâng cao nhận thức cộng đồng để bảo đảm tiến độ và chất lượng thực hiện chuyển đổi xanh theo đúng mục tiêu đề ra theo Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng.
Mới đây, UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 3763/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ công tác liên ngành nhằm tham mưu UBND thành phố triển khai các nội dung, nhiệm vụ liên quan đến chuyển đổi phương tiện giao thông xanh và phát triển hạ tầng trạm sạc xe điện trên địa bàn Thủ đô.
Tổ công tác sẽ đóng vai trò tham mưu giúp UBND thành phố tổ chức triển khai các nhiệm vụ trọng tâm gồm: thúc đẩy quá trình chuyển đổi phương tiện giao thông xanh và phát triển hệ thống trạm sạc xe điện; đồng thời rà soát, đề xuất bổ sung các nhiệm vụ mới phát sinh phù hợp với thực tiễn. Tổ giúp việc thực hiện theo chế độ kiêm nhiệm, và toàn bộ tổ công tác sẽ tự giải thể khi hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Sở Xây dựng được giao là cơ quan thường trực của Tổ công tác, có trách nhiệm huy động nhân lực, thiết bị và kinh phí từ ngân sách thành phố để phục vụ hoạt động của Tổ; đồng thời chủ trì các cuộc họp, tổng hợp ý kiến từ các đơn vị thành viên và sử dụng con dấu của Sở để triển khai nhiệm vụ.
Theo các chuyên gia, Hà Nội cần xây dựng kế hoạch tổng thể phát triển mạng lưới trạm sạc điện tại các khu vực đông dân cư, điểm đầu cuối tuyến vận tải, bến xe, trung tâm thương mại và các trục giao thông chính; tổ chức khảo sát, phối hợp liên ngành lựa chọn vị trí phù hợp để lắp đặt trạm sạc thí điểm, bảo đảm kỹ thuật và tính kết nối.
Thành phố cần sớm triển khai các chính sách khuyến khích xã hội hóa đầu tư trạm sạc thông qua việc cho phép sử dụng linh hoạt hoặc tạm thời các loại đất phù hợp (đất công, đất giao thông, đất hành lang kỹ thuật…); ban hành thủ tục rút gọn, đơn giản hóa quy trình cấp phép xây dựng trạm sạc và chuyển đổi mục đích sử dụng đất (nếu cần thiết).
Hiện Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) đối với trụ/trạm sạc xe điện đang được Bộ Khoa học và Công nghệ gấp rút hoàn thiện, lấy ý kiến rộng rãi trước khi chính thức ban hành trong thời gian tới. Quy chuẩn được kỳ vọng sẽ trở thành công cụ quản lý kỹ thuật quan trọng, đảm bảo an toàn, chất lượng cho hệ thống trạm sạc xe điện, đồng thời thúc đẩy phát triển thị trường xe điện một cách bền vững tại Việt Nam. /.
