Phiên họp thứ 44 Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Kiến tạo môi trường bình đẳng cho doanh nghiệp phát triển
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, các cơ quan tiếp tục bám sát tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 để hoàn thiện dự thảo Luật.
Tiếp tục chương trình Phiên họp, chiều 24/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.
*Cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư
Theo Tờ trình của Chính phủ, các quy định sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật tuân thủ nguyên tắc đảm bảo quyền tự do kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.
Cụ thể, về gia nhập thị trường, dự thảo Luật bãi bỏ 2 nội dung giúp giảm giấy tờ mà doanh nghiệp, cá nhân phải nộp và giản lược thông tin doanh nghiệp phải kê khai cho cơ quan đăng ký kinh doanh.
Về quản trị doanh nghiệp, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 21 nội dung liên quan đến việc làm rõ, thống nhất các khái niệm, nội hàm quy định tại Luật để đảm bảo hiệu lực trong thực thi; sửa đổi một số nội dung liên quan đến quản trị doanh nghiệp; sửa đổi một số quy định để tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, địa phương công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, đặc biệt là việc "hậu kiểm" nhằm giảm tối đa tình trạng vốn ảo, vốn khống, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp; đẩy mạnh việc tích hợp chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước...
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi - đại diện cơ quan thẩm tra - cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn của việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp. Các nội dung được đề xuất sửa đổi, bổ sung của dự án Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng cho doanh nghiệp phát triển.
Cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát một số nghị quyết, đề án khác có liên quan về định hướng đổi mới của Đảng về nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp nhà nước, phát triển doanh nghiệp tư nhân, bảo đảm yêu cầu cấp bách, tháo gỡ ngay các vướng mắc, khó khăn về thể chế. Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng các quy định của Luật Doanh nghiệp hiện hành để đề xuất sửa đổi, bổ sung kịp thời, đầy đủ và sâu sắc, có trọng tâm, trọng điểm, những nội dung có tính cấp bách, thực sự đang gây khó khăn, vướng mắc...
*Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật
Qua thảo luận, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp; cho rằng hồ sơ dự án Luật bảo đảm yêu cầu theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, các cơ quan tiếp tục bám sát tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 để hoàn thiện dự thảo Luật. Đối với doanh nghiệp Nhà nước, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, tập trung vào những lĩnh vực then chốt, thiết yếu mà tư nhân không tham gia hoặc không hiệu quả. Đồng thời, thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước minh bạch, công khai, đảm bảo quyền lợi của các nhà đầu tư để tăng cường quản trị doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế; tách bạch chức năng quản lý Nhà nước và chức năng chủ sở hữu vốn Nhà nước tại doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát.
Đối với doanh nghiệp tư nhân, Chủ tịch Quốc hội lưu ý khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển thuận lợi, coi đây là động lực quan trọng của nền kinh tế, đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân trong việc tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ, thị trường, thúc đẩy khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh.
Theo Chủ tịch Quốc hội, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ xem xét nhiều dự án Luật với tính chất là luật sửa đổi, bổ sung một số điều, một luật sửa nhiều luật; điều này đặt ra yêu cầu cao đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Nhấn mạnh việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp cần đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp của hệ thống pháp luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật với tinh thần tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho sự phát triển của doanh nghiệp, tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu rà soát kỹ các phương án, thiết kế kỹ các quy định, không tạo thêm áp lực cho hoạt động của doanh nghiệp; thực hiện đúng tinh thần đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì Quốc hội quy định, những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, bộ, ngành thì tách bạch riêng.
Về các quy định liên quan đến "chủ sở hữu hưởng lợi", Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát, đảm bảo thống nhất về mặt khái niệm với Luật Phòng, chống rửa tiền; làm rõ khái niệm sở hữu gián tiếp vốn điều lệ doanh nghiệp, nhận gián tiếp cổ tức hoặc lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp...
Tại dự thảo Luật, các điều kiện về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã được thắt chặt hơn, kiểm soát rủi ro tốt hơn như khống chế điều kiện thanh toán, thanh toán nợ tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động… Đồng thời, dự thảo Luật cũng đề xuất bổ sung điều kiện tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu. Theo đó, có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành.
Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị, cần đưa ra cơ sở của quy định điều kiện khống chế chào bán trái phiếu riêng lẻ nêu trên. Bởi, sự ổn định của doanh nghiệp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khả năng cạnh tranh trên thị trường, rủi ro thị trường, chứ không chỉ dựa trên số nợ phải trả. "Bản chất của trái phiếu doanh nghiệp là một hình thức đầu tư. Trước khi quyết định đầu tư, người mua trái phiếu cần đánh giá và chịu trách nhiệm rủi ro khi mua trái phiếu riêng lẻ. Mặt khác, quy định cứng hệ số nợ gây thiệt thòi đối với các doanh nghiệp lớn, đầu tư đa ngành, do những doanh nghiệp này thường có vốn điều lệ lớn, số nợ cao hơn doanh nghiệp nhỏ", bà Lê Thị Nga lưu ý./.
