Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan: Tăng cường năng lực cấp xã để giải quyết các vấn đề môi trường trên địa bàn
Đoàn Giám sát của Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan làm Trưởng đoàn, làm việc với Chính phủ về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường.
Chiều 11/9, tại Hà Nội, Đoàn Giám sát của Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan làm Trưởng đoàn, làm việc với Chính phủ về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực. Dự cuộc làm việc có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.
* Cắt giảm các thủ tục hành chính
Thừa ủy quyền Phó Thủ tướng Chính phủ, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và sự đồng hành của doanh nghiệp, người dân, việc triển khai Luật Bảo vệ môi trường đã đem lại những chuyển biến tích cực cho công tác bảo vệ môi trường. Nhiều chỉ tiêu môi trường đạt và vượt mục tiêu đề ra, đưa chỉ số phát triển bền vững của Việt Nam lên vị thế hàng đầu ở khu vực.
Theo đó, Chính phủ đã ban hành các Nghị định (số 05/2025/NĐ-CP, số 119/2025/NĐ-CP, số 131/2025/NĐ-CP, số 136/2025/NĐ-CP) phân cấp, phân quyền, cắt giảm 83% thủ tục hành chính về đánh giá tác động môi trường; 87,5% về giấy phép môi trường và phân định thẩm quyền theo chính quyền địa phương 2 cấp.
Bên cạnh đó, chi đầu tư phát triển cho bảo vệ môi trường cũng được quan tâm bố trí hơn so với giai đoạn 2016-2020, đáp ứng một phần nhu cầu triển khai các dự án về hạ tầng kỹ thuật xử lý môi trường; ngăn chặn xu hướng ô nhiễm, suy thoái môi trường, từng bước cải thiện chất lượng môi trường và giải quyết các vấn đề bức xúc.
Chiến lược, Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia đến 2030, tầm nhìn 2050 đã được ban hành. Nội dung bảo vệ môi trường được lồng ghép vào quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh theo hướng phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Song song đó, kế hoạch quản lý chất lượng nước mặt cho các lưu vực sông lớn đã được triển khai. Nhiều dự án xử lý nước thải, cải tạo sông hồ ô nhiễm đã được thực hiện tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Chính phủ đã chỉ đạo lập kế hoạch quản lý cho 14 lưu vực sông liên tỉnh và kế hoạch nội tỉnh, hiện 30 địa phương đang triển khai.
Về kiểm soát ô nhiễm đối với khu công nghiệp, cụm công nghiệp và làng nghề, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, đến tháng 4/2025, khoảng 95% khu công nghiệp đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung, 100% lắp đặt hệ thống quan trắc tự động truyền dữ liệu về cơ quan quản lý; tỷ lệ cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tăng từ 8,9% (năm 2016) lên 31,5% (năm 2024). Nhiều làng nghề gây ô nhiễm nghiêm trọng đã được xử lý, chuyển đổi ngành nghề hoặc dừng hoạt động...
Bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như một số văn bản hướng dẫn triển khai Luật đã được ban hành tương đối đầy đủ nhưng đến nay vẫn còn chậm so với yêu cầu đặt ra, nhất là tại các địa phương; chưa có cơ chế đầu tư trở lại cho bảo vệ môi trường; một số chính sách mới đòi hỏi năng lực tổ chức thực hiện cao nhưng hiện chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Tình trạng ô nhiễm môi trường nước tại một số khu vực chưa được giải quyết triệt để; một số địa phương chưa quan tâm đúng mức đến bảo vệ môi trường...
Chính phủ đã đề xuất các nhóm giải pháp có tính đột phá và nhiệm vụ có tính dài hạn nhằm tăng cường bảo vệ môi trường; đồng thời kiến nghị tiếp tục rà soát, sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường, trình Quốc hội xem xét, thông qua năm 2026; đề xuất cho phép triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu...
* Hoàn thiện thể chế pháp luật về bảo vệ môi trường
Tại cuộc họp, các thành viên Đoàn Giám sát cơ bản nhất trí với những kết quả tích cực trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước, nhất là kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.
Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị, báo cáo của Chính phủ làm rõ hơn trách nhiệm của tập thể, cá nhân đối với những tồn tại, hạn chế trong triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; làm rõ hơn công tác kiểm tra văn bản, pháp luật của bộ, ngành, địa phương; việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp trong bảo vệ môi trường...
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề xuất, cần bổ sung các quan điểm của Đảng về công tác bảo vệ môi trường trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, trong đó khẳng định rõ vai trò, vị trí của bảo vệ môi trường trong phát triển bền vững, đặt ngang hàng với kinh tế-xã hội, coi đây là 3 trụ cột trung tâm; đồng thời xây dựng các chỉ tiêu môi trường để đánh giá chất lượng, hiệu quả của quá trình phát triển kinh tế-xã hội gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường.
Cùng với cách tiếp cận theo thông lệ quốc tế về phát triển bền vững với 17 nhóm chỉ tiêu của Liên hợp quốc, Phó Thủ tướng đề xuất Trung ương ban hành một nghị quyết mới về phát triển đất nước theo mô hình kinh tế xanh, tuần hoàn, carbon thấp, để môi trường không đi sau kinh tế mà gắn chặt trong từng bước phát triển, đồng thời tạo ra các ngành kinh tế mới như công nghiệp, dịch vụ môi trường.
Kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ cần tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế pháp luật về bảo vệ môi trường; chủ động nghiên cứu, kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, quy định chi tiết thi hành để triển khai có hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp; tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục thực hiện hiệu lực, hiệu quả các công cụ, biện pháp quản lý theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Các vấn đề môi trường trọng điểm, cấp bách phải cơ bản được giải quyết; chất lượng môi trường từng bước được cải thiện, phục hồi; nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính.
Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án về bảo vệ môi trường; đồng thời khẩn trương rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện các mục tiêu, chỉ tiêu về môi trường phấn đấu đạt được trong năm 2025, giai đoạn 2026-2030...
Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số, trong đó ưu tiên xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về môi trường, bảo đảm công khai, đồng bộ, hiện đại, kết nối, tích hợp, chia sẻ; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường... "Trong bối cảnh hiện nay, cần khẩn trương tăng cường năng lực cho các địa phương, nhất là cấp xã về nhân lực, các điều kiện bảo đảm để đủ sức giải quyết các vấn đề môi trường trên địa bàn", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh./.
