Phó Thủ tướng Thường trực họp cho ý kiến vào báo cáo trình Bộ Chính trị về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền
Bộ Chính trị thường xuyên quan tâm đến hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm phục vụ tốt các yêu cầu của nhân dân, không bị đứt gãy các dịch vụ công.
Chiều 9/9, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp với lãnh đạo các bộ, ngành đánh giá việc thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền và các giải pháp xử lý bất cập, vướng mắc do quy định của pháp luật, hoàn thiện báo cáo để trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
2.532 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền
Theo Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ đã có văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương yêu cầu báo cáo đánh giá việc thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền và các giải pháp xử lý bất cập, vướng mắc do quy định của pháp luật. Đến nay, có 16/16 bộ, cơ quan ngang bộ và 30/34 địa phương báo cáo về khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.
Bộ Nội vụ đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ để thống nhất dữ liệu, thông tin. Về cơ bản, các thông tin tổng hợp tại dự thảo Báo cáo bảo đảm phản ánh đầy đủ, khách quan, bao quát và đồng bộ về đánh giá liên quan thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, làm rõ các vấn đề có tính khả thi hoặc có vướng mắc, khó khăn và đề xuất giải pháp xử lý, phân công trách nhiệm cho từng Bộ, ngành hoàn thiện thể chế để quy định rõ thẩm quyền, trình tự giải quyết thủ tục hành chính và các điều kiện đảm bảo.
Phạm vi Báo cáo tập trung đánh giá kết quả thực hiện các nội dung phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền tại các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành trong thời gian từ 1/6/2025 đến 31/8/2025, trong đó có 30 Nghị định và 66 Thông tư chuyên đề về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp được ban hành theo yêu cầu tại Kết luận số 155-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành trong thời gian từ 1/6/2025 đến 31/8/2025, gồm: 34 luật, 34 nghị quyết của Quốc hội, 120 nghị định, nghị quyết của Chính phủ và các thông tư của Bộ trưởng (trong đó có 30 nghị định chuyên đề về phân cấp, phân quyền), tổng số nhiệm vụ, thẩm quyền đã được phân cấp, phân quyền; phân định thẩm quyền là 2.532 nhiệm vụ, so với Báo cáo số 26-BC/ĐU của Đảng ủy Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tổng số giảm 186 nhiệm vụ, thẩm quyền.
Từ ngày 1/6/2025 đến nay, ngoài các nghị định, thông tư chuyên đề về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền đã được ban hành, các bộ, cơ quan ngang bộ đã kịp thời trình Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV để thể chế các nhiệm vụ, thẩm quyền đã được phân quyền, phân cấp tại Nghị định theo quy định “ủy quyền lập pháp” tại Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025, tiếp tục ban hành các nghị định, thông tư có nội dung về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền. Tuy nhiên, qua kết quả rà soát cho thấy, số liệu báo cáo của các bộ, cơ quan ngang bộ hiện đang có chênh lệch về số lượng các nội dung quy định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền tại các văn bản quy phạm pháp luật.
Về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền gắn với thủ tục hành chính đến thời điểm 1/7/2025, tỷ lệ phân cấp, phân quyền cơ bản các bộ, cơ quan ngang bộ còn thấp, trung bình khoảng 50 - 60%, chưa đáp ứng được yêu cầu theo Kết luận số 155-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư với phương châm: “Địa phương quyết định, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Một số bộ, cơ quan ngang bộ đã thực hiện phân cấp, phân quyền với tỷ lệ lớn như: Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Thanh tra Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo… Một số bộ, cơ quan ngang bộ tỷ lệ phân cấp, phân quyền còn thấp, số lượng nhiệm vụ thuộc thẩm quyền giải quyết ở Trung ương còn cao như: Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch…
Tại cuộc họp, lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, các Bộ Tư pháp, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Y tế, Xây dựng đã trao đổi về các nội dung trong báo cáo, rà soát, cập nhật số liệu, đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong việc thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương.
Rà soát lại trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, thực hiện chủ trương, quyết định của Trung ương, chính quyền địa phương 2 cấp đã vận hành được hơn 2 tháng và trong quá trình vận hành, về cơ bản là tốt. Bộ Chính trị thường xuyên quan tâm đến hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt các yêu cầu của nhân dân, không bị đứt gãy các dịch vụ công.
Trong tháng đầu tổ chức triển khai, tuần nào Bộ Chính trị cũng họp kiểm điểm về hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp và đến tháng thứ 2 là 2 tuần một lần họp kiểm điểm. Sau mỗi cuộc họp đều có kết luận và có các chỉ đạo, yêu cầu đối với các địa phương, cơ quan nhằm bảo đảm hoạt động hiệu quả của chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó phần lớn nhiệm vụ có trách nhiệm của Chính phủ trong việc đôn đốc, đào tạo, bồi dưỡng và ban hành các văn bản để tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc làm Báo cáo trình Bộ Chính trị hay Bộ Chính trị họp để đôn đốc đều hướng tới 2 mục tiêu: Thứ nhất là để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là ở cấp xã bảo đảm thông suốt, hoạt động ngày càng tốt hơn, suôn sẻ hơn, phục vụ người dân tốt hơn và những khó khăn dần được tháo gỡ. Thứ hai là để rà soát lại trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành xem còn những nhiệm vụ gì chưa làm, những nhiệm vụ gì còn thiếu để bổ sung, hoàn thiện trên tinh thần quyết liệt, trách nhiệm cao.
Hoan nghênh Bộ Nội vụ đã xây dựng dự thảo Báo cáo rất dày dặn, nhiều thông tin, hết sức thẳng thắn, cụ thể về những vấn đề phân cấp, phân quyền, trong đó có nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ bản được các bộ đồng tình về nội dung, Phó Thủ tướng cho rằng cuộc họp hôm nay là rất cần thiết để thống nhất, hoàn thiện Báo cáo, khi báo cáo Bộ Chính trị sẽ phản ánh được bức tranh sinh động, đa chiều liên quan đến thực hiện nhiệm vụ về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nội vụ tiếp thu, tổng hợp đầy đủ các ý kiến phát biểu của lãnh đạo các bộ, ngành tại cuộc họp để hoàn thiện Báo cáo. Các bộ, ngành phải rà soát lại số liệu thống kê, lý giải rõ các nội dung, đảm bảo mạch lạc, chính xác; nêu bật những kết quả đã làm được cho chính quyền địa phương 2 cấp, như đưa cán bộ về tăng cường, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, phân cấp, phân quyền, xây dựng pháp luật, đào tạo bồi dưỡng, tổ chức kiểm tra khảo sát nắm tình hình…, nhờ đó bộ máy đang vận hành ngày càng tốt lên. Đồng thời, chỉ ra được những hạn chế, tồn tại và có đề xuất cụ thể, khả thi.
Đề nghị các bộ từ nay đến 15/9 cố gắng khắc phục những điểm còn hạn chế đã được Bộ Nội vụ tổng hợp trong báo cáo, nhấn mạnh: đây là lời nhắc nhở của cấp trên chứ không riêng Bộ Nội vụ, các đồng chí phải chủ động thực hiện,... Phó Thủ tướng khẳng định, tuy còn những bất cập nhưng bộ máy đang vận hành ngày càng tốt lên. Các bộ, ngành đã rất cố gắng.
Phó Thủ tướng cũng cho ý kiến về việc thiết kế báo cáo cho dễ đọc, rõ ràng. Báo cáo phải tập hợp được những vấn đề khó khăn cần tập trung khắc phục và có lời giải thỏa đáng, trong đó nổi lên là vấn đề về trụ sở đối với cấp xã, chỉ những xã thừa hưởng trụ sở của huyện thì còn đáp ứng được yêu cầu, số còn lại có khó khăn do chật hẹp, đi xa; cán bộ bố trí ở cấp xã thiếu do việc phân cấp, phân quyền và ủy quyền quá nhiều, nhiều cán bộ không có chuyên môn; các khó khăn về cơ sở vật chất, máy móc thiết bị, phương tiện làm việc; giải quyết bài toán cho các trụ sở dôi dư.../.
