Hè về, khi học sinh tạm rời trường lớp cũng là lúc nỗi lo đuối nước hiện hữu.
Mùa hè trẻ em được thỏa sức nghỉ ngơi, vui chơi. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm số vụ tai nạn, thương tích ở trẻ em tăng cao.
Để bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ, cần sự chung tay của nhà trường, chính quyền và toàn xã hội trong tuyên truyền, phổ cập kỹ năng bơi, nâng cao nhận thức phòng, chống tai nạn và đầu tư cơ sở vật chất an toàn cho môi trường sinh hoạt của trẻ.
*Nỗi đau còn đó
Theo thống kê của Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk, những năm gần đây, nạn đuối nước trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em, đặc biệt trong dịp hè. Từ năm 2021 đến hết tháng 5/2025, toàn tỉnh ghi nhận nhiều vụ tai nạn đuối nước làm 245 trẻ em tử vong. Cụ thể, năm 2021 ghi nhận 51 trẻ, năm 2022 có 80 trẻ, năm 2023 có 50 trẻ, năm 2024 có 58 trẻ và 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận 6 trẻ. Trẻ em tử vong do đuối nước trong độ tuổi từ 2 - 15, đa số từ 8 - 14. Nhiều vụ tai nạn cướp đi sinh mạng của 2-3 em nhỏ trong cùng một buôn làng hay cùng một gia đình, họ hàng khiến nỗi đau thêm chồng chất.
Mới đây nhất, chỉ trong 2 ngày, tại hai địa phương liên tiếp xảy ra các vụ đuối nước thương tâm. Ngày 11/5, tại xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin, cháu Y.Đ.K (sinh năm 2023, trú tại buôn Pứk Prông, xã Ea Ning) bị phát hiện đã tử vong ở khu vực hồ Ea Sim.
Trước đó, ngày 10/5, bốn em nhỏ (từ 9-12 tuổi, cùng trú buôn Đrao B, xã Cư Dliê Mnông, huyện Cư M'gar) rủ nhau ra hồ chứa nước tưới cà phê trong buôn chơi và tắm. Đến khoảng 11 giờ cùng ngày, hai cháu chạy về báo với người nhà có người bị đuối nước. Người dân lập tức đến hồ tìm kiếm và trình báo cơ quan chức năng. Tuy nhiên, sau khi được tìm thấy, cả 2 cháu H.T.K (sinh năm 2015) và Y.T.M (sinh năm 2017) đã tử vong, để lại niềm xót xa tột cùng cho gia đình và cộng đồng.
Trong căn nhà nhỏ lụp xụp, chị H’Ngok Kbuôr (mẹ cháu H.T. K, tại buôn Đrao B, xã Cư Dliê Mnông, huyện Cư M'gar) nghẹn ngào cho biết, gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Chị đi làm nên cháu ở với bà để đi học. Sự việc xảy ra, chị rất đau lòng. “Tôi mong các phụ huynh khác luôn chăm sóc, bảo vệ con thật tốt”, chị H’Ngok chia sẻ.
Trường Tiểu học Võ Thị Sáu (xã Cư Dliê Mnông, huyện Cư M'Gar), nơi hai học sinh theo học nay vắng tiếng cười đùa. Thầy Nguyễn Văn Tùng, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, tuyên truyền phòng, chống đuối nước cho học sinh là công việc thường xuyên, tuy nhiên, sự việc hai học sinh tử vong do đuối nước ngoài ý muốn. Trường có 94% học sinh dân tộc thiểu số tại chỗ, nhiều gia đình rất khó khăn, chủ yếu tập trung phát triển kinh tế nên các cháu hay rủ nhau đi nương, rẫy, nhặt cà phê... thiếu sự kiểm soát của gia đình.
“Các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương rất quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, nhưng một số người dân vẫn tự phát múc hồ. Sự việc học sinh thuộc gia đình khó khăn, ngày nghỉ các em rủ nhau đi chơi, kiểm soát rất khó. Nhà trường không có hồ bơi cho các cháu, do khó khăn về nguồn kinh phí, diện tích chật. Nhà trường rất mong muốn được đầu tư hồ bơi để cho các cháu học bơi cơ bản”, thầy Tùng thông tin.
*Còn nhiều thách thức
Theo ông Nguyễn Trung Thành, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk, có 3 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến nhiều vụ trẻ em tử vong do đuối nước: Môi trường sống không an toàn; trẻ em không biết bơi, không có kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước và đặc biệt, nhiều gia đình thiếu sự quan tâm, quản lý, giám sát đối với con em. Qua các vụ tai nạn thương tích, đuối nước cho thấy, đa phần trẻ hạn chế về kiến thức, kỹ năng nhận biết các yếu tố nguy hiểm cũng như ý thức phòng tránh. Mặc dù UBND các cấp, sở, ngành, đoàn thể, trường học thường xuyên triển khai giải pháp hướng đến công tác phòng ngừa như tuyên truyền, nhắc nhở, cảnh báo điểm nguy hiểm… nhưng điều này chưa thể chấm dứt tình trạng trẻ em tử vong do đuối nước.
Một trong những nguyên nhân, Đắk Lắk có hệ thống ao, hồ, sông, suối chiếm tỷ lệ khá lớn và nằm rải rác đều khắp, số đập nước, giếng nước, hồ tưới tiêu của các nông trường, hộ làm nông nghiệp tương đối lớn. Đặc điểm chung của các hồ, đập đa số đều sâu, lòng hồ dốc, nằm sát nương rẫy hoặc khu dân cư tạo thành nơi thu hút trẻ nhỏ ra chơi, nghịch nước.
Ông Y Wem Hwing, Phó Chủ tịch UBND huyện Cư M’gar cho biết, trong cộng đồng hiện nay rất nhiều hộ múc hồ rất sâu, dựng đứng. Khi các em trượt chân nếu người lớn không phát hiện được dẫn đến tử vong rất thương tâm. Trên địa bàn, công tác tuyên truyền sâu rộng từ huyện đến các xã, thị trấn. UBND huyện chỉ đạo các xã có biển cấm tại hồ sâu nguy hiểm, tuy nhiên, chưa bao phủ hết.
“Trên địa bàn huyện, bà con canh tác nông nghiệp, chủ yếu là cây cà phê. Các hộ đều múc hồ để tưới. Trước tình hình trên, huyện tuyên truyền các hộ rào, chắn lại ao, hồ, tuy nhiên, hiện nay sự rào chắn chưa bao phủ hết, còn nguy cơ tiềm ẩn cho trẻ em về tai nạn đuối nước. Chúng tôi kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nên tạo điều kiện để các trường đều có hồ bơi. Có như vậy mới tạo được kỹ năng bảo vệ cho trẻ em, đặc biệt học sinh. Hiện nay, tai nạn thương tích và đuối nước gần như 100% ở học sinh, đặc biệt học sinh Tiểu học”, ông Y Wem nhận định.
Theo Phó trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư M’gar Nguyễn Tự Do, trung bình mỗi năm, huyện xảy ra 5-7 vụ đuối nước trẻ em. Phòng triển khai văn bản phòng, chống tai nạn thương tích đến tất cả các trường; tổ chức lớp dạy bơi miễn phí, tập huấn kỹ năng sơ cứu, nhưng điều kiện về bể bơi, giáo viên hướng dẫn còn hạn chế, nhất là tại các xã vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, nhiều khu vực vùng xa cơ sở vật chất đảm bảo cho vui chơi lành mạnh của các cháu còn thiếu thốn.
Chị Phan Thị Trinh, Phó Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho rằng, việc tổ chức các lớp dạy bơi cho thiếu nhi tại vùng sâu, vùng xa còn gặp khó khăn. Dù có sự quan tâm nhưng trang thiết bị phục vụ việc dạy bơi còn thiếu thốn; đời sống người dân ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa còn gặp khó khăn, cha mẹ mải mưu sinh không có thời gian quản lý, chăm sóc con cho nên nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng của việc học bơi chưa cao. Do đó công tác phối hợp gia đình trong việc dạy bơi cho các em là vấn đề nan giải.
“Chúng tôi mong muốn nhận được sự chung tay, đồng hành mạnh từ cộng đồng doanh nghiệp, nhà hảo tâm. Những nguồn lực tài trợ, dù lớn hay nhỏ giúp chúng tôi mở các lớp học bơi miễn phí, xây dựng thêm nhiều bể bơi mini và tạo ra sân chơi an toàn, chất lượng cao ngay tại địa bàn dân cư, đặc biệt ở vùng còn nhiều khó khăn. Tỉnh đoàn đề xuất, cơ quan chức năng có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong rà soát, quy hoạch, đầu tư và duy tu, bảo dưỡng điểm vui chơi công cộng, khu vực sông, hồ, ao, suối. Đặc biệt, có chính sách ưu tiên, đơn giản hóa thủ tục để các địa phương dễ dàng trong việc xây dựng, cải tạo thiết chế vui chơi, thể thao an toàn cho trẻ em”, chị Trinh nhấn mạnh.
Trẻ em cần được nghỉ ngơi, vui chơi và phát triển trong mùa hè. Nhưng không thể để các em bước ra khỏi nhà mà phải đánh đổi bằng tính mạng chỉ vì thiếu kỹ năng sống. Phòng, chống đuối nước không thể là việc “làm cho có” mà là nhiệm vụ cấp bách, thực chất, lâu dài./.
