Ấm nước đun sôi, ổ điện hở, sử dụng cửa cuốn, các công trình xây dựng, bể cá hay ao hồ, dao, kéo quên để đúng vị trí… đều có thể đe dọa đến sự an toàn của trẻ.
Các cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Lào Cai rất quan tâm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em song thực tế cho thấy vẫn còn nhiều nguy cơ gây tai nạn, thương tích rình rập, thậm chí ngay trong chính ngôi nhà, môi trường sống quanh trẻ, đặc biệt là dịp nghỉ hè. Để đảm bảo trẻ được sống trong môi trường an toàn, cần sự quan tâm, vào cuộc của không chỉ gia đình, nhà trường mà còn của cả cộng đồng, xã hội.
* Không thể lơ là, chủ quan
Trên thực tế, nhiều trường hợp trẻ gặp nạn ngay trong chính ngôi nhà hoặc khu vực quanh nhà mình đang sinh sống. Điều đáng nói, phần lớn những tai nạn này hoàn toàn có thể phòng ngừa, giảm thiểu hậu quả nếu người lớn quan tâm, chú ý hơn. Đó có thể là ấm nước đun sôi, ổ điện hở đặt trong tầm với của trẻ, bất cẩn trong sử dụng cửa cuốn, các công trình xây dựng dở dang, bể cá hay ao không có hàng rào, dao, kéo quên để đúng vị trí, bị súc vật cắn… Tất cả đều có thể trở thành những “chiếc bẫy” vô tình đe dọa đến sự an toàn của trẻ.
Ngày 19/4/2025, cháu V.Th.Ng.T (sinh năm 2017) và V.Th.D.M (sinh năm 2019), con của anh Ch.A.Ch (sinh năm 2000) và chị V.Th.Ch (sinh năm 1998), trú tại thôn Hỏm Trên, xã Nậm Chày, huyện Văn Bàn tử vong do đuối nước khi không may rơi xuống hố nước cạnh nhà riêng đang xây dựng.
Gia đình cho biết, khoảng 13 giờ 30 phút ngày 19/4, do không thấy hai cháu nên đã đi tìm xung quanh khu vực đang xây nhà mới cách nhà ở cũ 100m. Khi đến nơi, mẹ cháu phát hiện quần áo, dép để trên bờ hố nước cách nhà đang xây dựng khoảng 15m và hai cháu đều tử vong trong hố nước. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo nguy cơ mất an toàn tại các công trình xây dựng, đặc biệt nơi có trẻ nhỏ sinh sống.
Anh Ng.B.D (phường Phan Si Păng, thị xã Sa Pa) kể lại, hè đến, anh thường đưa con về nhà ngoại chơi. Dưới chân dốc trước cửa nhà có một hồ nước lớn. Một lần do không để ý đến con, cháu bé (khoảng 4 tuổi) đang chơi trên bờ không may trượt chân ngã xuống nước. Tuy được cứu kịp thời song cháu rất hoảng sợ và bị sang chấn tâm lý.
"Tôi vô cùng áy náy vì sự bất cẩn của mình. Từ đó, tôi luôn chú ý theo sát, không dám chủ quan để con chơi một mình hoặc cùng trẻ khác mà không có sự trông coi của người lớn", anh Ng.B.D cho biết.
Một trong những tai nạn, thương tích thường gặp trong sinh hoạt hằng ngày đối với trẻ em là bị động vật nuôi trong nhà hay động vật khác cắn hoặc húc. Trẻ em dễ bị các loại động vật tấn công vì bản chất trẻ em rất hiếu động, tò mò, hay trêu chọc súc vật nhưng chưa lường hết sự nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Mới đây nhất, theo thông tin từ Trung tâm Y tế thành phố Lào Cai, trên địa bàn phường Cốc Lếu vừa ghi nhận 2 trường hợp bị chó thả rông cắn, trong đó có cháu bé 4 tuổi. Kết quả xét nghiệm cho thấy, con vật dương tính với virus dại.
Sự việc xảy ra khi bé trai 4 tuổi và bố đang chơi ngoài cổng thì bé bị chó thả rông chạy đến cắn vào mặt, cánh tay và cẳng chân, các vết cắn sâu, chảy máu. Bố cháu bé bị chó tấn công, gây thương tích ở đùi và cẳng chân. Ngay sau khi bị chó cắn, hai bố con đã rửa vết thương bằng xà phòng tại nhà, sau đó đến phòng tiêm chủng để tiêm phòng huyết thanh và vaccine phòng dại. Hiện, sức khỏe của hai bố con ổn định.
Theo các chuyên gia y tế, việc xây dựng môi trường sống an toàn là vấn đề rất cần thiết, trong đó trước hết chó, mèo nuôi phải được tiêm phòng dại. Không thả chó chạy rông một cách bừa bãi, khi cho chó chạy ra ngoài đường phải có rọ bịt mõm. Một điều cần quan tâm là có người lớn giám sát và chăm sóc để trẻ nhỏ không đến gần các con vật nuôi có thể gây nguy hiểm.
*Xây dựng môi trường sống an toàn cho trẻ
Lào Cai đang bước vào những tháng hè - thời điểm trẻ em có nhiều hoạt động ngoài trời, trong khi thiên tai, mưa lũ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, do đó công tác đảm bảo an toàn cho trẻ không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là thước đo trách nhiệm và sự phát triển bền vững của địa phương. Chính quyền địa phương đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong đó huy động sức mạnh toàn xã hội từ y tế, giáo dục đến đoàn thể, từng gia đình nhằm tạo dựng môi trường sống an toàn, hạn chế tối đa thương tích, đuối nước.
Sở Y tế tỉnh Lào Cai giữ vai trò chủ trì, triển khai các kế hoạch dài hạn như tổ chức lớp tập huấn hỗ trợ, can thiệp, tư vấn tâm lý xã hội cho trẻ em và gia đình bị ảnh hưởng bởi tai nạn thương tích, thiên tai, thảm họa; hướng dẫn thực hiện mô hình ngôi nhà an toàn, cộng đồng an toàn, trường học an toàn. Sở chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở y tế lồng ghép tổ chức hoạt động nâng cao năng lực, kiến thức cho đội ngũ cán bộ y tế thôn, bản, trường học về phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em; kỹ năng cơ bản sơ cứu, cấp cứu trẻ em bị tai nạn thương tích, đuối nước; sơ cứu, cấp cứu và chữa trị, phục hồi sức khỏe cho trẻ em bị tai nạn thương tích, đuối nước.
Trung tâm Y tế thành phố Lào Cai triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức phòng, chống tai nạn thương tích trên địa bàn 17/17 trạm y tế xã, phường, đồng thời tích cực phối hợp liên ngành trong phòng, chống tai nạn thương tích tại địa phương.
Trước kỳ nghỉ hè, hơn 1.000 học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Du (thành phố Lào Cai) được Trung tâm Y tế thành phố Lào Cai phối hợp Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tuyên truyền phòng, chống tai nạn thương tích. Trong buổi truyền thông, học sinh được đội ngũ y, bác sĩ truyền đạt những nguyên tắc cơ bản trong sơ, cấp cứu ban đầu, hướng dẫn, thực hành trực tiếp với tình huống sơ cấp cứu trong thực tế: Kỹ năng sơ cứu vết thương trầy xước, chảy máu nhẹ, sơ cứu vết thương sâu dài, chảy nhiều máu, sơ cứu bong gân, sơ cứu vết thương hở, cứu nạn nhân khi bị đuối nước, ngạt nước, cách cố định khi gặp nạn nhân bị gãy xương cẳng tay, cánh tay, xương đùi, cẳng chân; nhanh chóng gọi điện cho số điện thoại 115, đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất khi xảy ra sự cố.
Để có biện pháp xử lý, phòng ngừa tai nạn thương tích, đuối nước ở trẻ em, Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai phối hợp cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức thanh tra, kiểm tra công trình liên quan đến sông, hồ, ao, yêu cầu có hàng rào bảo vệ, biển cảnh báo đuối nước (gồm công trình phụ trợ như, cổng chào, biển báo, rào chắn...) có nguy cơ không an toàn với trẻ.
Lực lượng Công an chỉ đạo các phòng, ban chức năng, Công an xã, phường thị trấn và Công an cơ sở tuần tra, rà soát địa bàn, xử lý nghiêm hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy, nổ, cơ sở cung cấp dịch vụ đồ chơi không phù hợp có nguy cơ gây tai nạn thương tích cho trẻ em, bảo đảm an ninh trật tự tại khu vực nguy cơ cao về tai nạn, đuối nước./.