Quy định hiện hành đã có cơ chế đảm bảo giá điện theo sát giá đầu vào, phản ánh biến động giá trên thị trường với giá bán lẻ điện bình quân.
Liên quan đến việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam đề nghị cơ chế điều chỉnh giá điện như điều chỉnh giá xăng (hiện cơ chế điều chỉnh giá xăng theo Nghị định 95 và 83 là 10 ngày điều chỉnh một lần), chiều tối 3/1, tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12/2022, Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, theo ý kiến của người tiêu dùng, doanh nghiệp, chuyên gia và các cấp lãnh đạo, Bộ Công Thương đang đề nghị sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP và Nghị định 95/2021/NĐ-CP. Thậm chí, có phương án điều chỉnh giá xăng ngắn hơn, dưới 10 ngày.
“Thời gian điều chỉnh bao nhiêu ngày, chúng tôi đang xin ý kiến của mọi đối tượng theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay.
Theo Thứ trưởng, Quyết định 24/2017/QĐ-TTg đã có cơ chế điều chỉnh giá điện trong năm. Theo đó, hàng quý, EVN phải cập nhật chi phí phát điện của quý trước liền kề, dự kiến thông số đầu vào của khâu phát điện của các quý còn lại trong năm để tính lại giá bán lẻ điện bình quân.
Nếu thông số đầu vào trong khâu phát điện thay đổi, giá bán lẻ điện bình quân tính toán tăng 3% trở lên, giá điện được phép điều chỉnh tăng. Nếu giảm, giá điện sẽ được điều chỉnh giảm.
“Như vậy, quy định hiện hành đã có cơ chế đảm bảo giá điện theo sát giá đầu vào, đảm bảo phản ánh biến động giá trên thị trường với giá bán lẻ điện bình quân. Tuy nhiên, giá điện có đặc trưng khác với giá xăng dầu, chi phí sản xuất kinh doanh điện có sự phụ thuộc cao vào các mùa trong năm: mùa mưa và mùa khô”, Thứ trưởng Công Thương nói.
Ông Đỗ Thắng Hải phân tích, vào giai đoạn mùa mưa, lượng nước về các hồ thủy điện nhiều, các nhà máy thủy điện có chi phí phát điện thấp được huy động điều độ phát nhiều, dẫn đến tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện thấp hơn so với mùa khô - khi phải huy động các nguồn nhiệt điện có giá đắt hơn do các nhà máy thủy điện không có đủ lượng nước để phát điện và đảm bảo cung cấp điện cho nền kinh tế và người tiêu dùng.
Vì vậy, Quyết định 24 đã quy định rõ thời gian điều chỉnh giá điện bình quân tối thiểu là 6 tháng kể từ lần điều chỉnh giá điện gần nhất để phản ánh sự biến động khách quan của chi phí trên.
Lần điều chỉnh giá điện gần đây nhất là ngày 20/3/2019, đã gần 4 năm, chúng ta chưa điều chỉnh giá. Ngoài ra, giá điện có tác động lớn đến kinh tế vĩ mô, người dân. Việc điều hành giá điện cần được tính toán, đánh giá, cân nhắc rất kỹ lưỡng, đầy đủ sự tác động. Quyết định 24 đã nêu rõ phải báo cáo Thủ tướng xem xét có ý kiến về phương án điều chỉnh giá điện trước khi thực hiện.
Cũng theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, Bộ Công Thương đã nhận được đề nghị tăng giá điện của EVN. Thời gian qua, thế giới chứng kiến sự biến động khó lường của giá nhiên liệu, giá điện tăng cao ở nhiều nước, một số nước phải cắt giảm điện luân phiên. Bên cạnh đó, tác động khôn lường của căng thẳng địa chính trị tại châu Âu, biến động tỷ giá đồng đô la Mỹ và nhiều đồng tiền khác, áp lực lạm pháp gia tăng, chi phí lên sản xuất kinh doanh điện trên toàn cầu nói riêng, cũng như chi phí chung của sản xuất kinh doanh đã tác động mạnh làm giá điện tăng cao ở một số nước.
Theo báo cáo của EVN, Việt Nam cũng không ngoại lệ, giá than nhập khẩu cho các nhà máy điện bình quân 10 tháng năm 2022 tăng trên 150% so với bình quân 10 tháng của năm 2021. Giá than trộn trong nước đến hết quý III/2022 của hai Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Đông Bắc đã tăng so với đầu năm hơn 50%, chi phí sản xuất điện tăng cao.
Bộ Công Thương hiện được Chính phủ giao phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu phương án đề xuất của EVN theo đúng Quyết định 24 để xây dựng lộ trình tăng giá điện trên cơ sở đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng, đầy đủ tác động đến lạm phát và đặc biệt là đời sống của người dân đang còn nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh, nhất là trong bối cảnh thế giới và khu vực hiện nay.
“Bộ sẽ tính toán kỹ và báo cáo các cấp có thẩm quyền theo đúng quy định để đảm bảo sự tác động nhỏ nhất nếu có điều chỉnh giá điện”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định./.
