Trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và khoa học công nghệ phát triển nhanh, yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ trí thức ngày càng cao hơn, đòi hỏi tư duy đổi mới, phương pháp tiếp cận hiện đại.
Ngày 25/11, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo chủ đề "Đóng góp của trí thức khoa học và công nghệ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong chặng đường 40 năm đổi mới của đất nước" nhằm đánh giá những kết quả đạt được, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp phát huy vai trò đội ngũ trí thức trong giai đoạn phát triển mới.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh, trải qua 40 năm đổi mới, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ luôn là lực lượng quan trọng đóng góp trực tiếp vào quá trình hoạch định chủ trương, chính sách và triển khai các chương trình phát triển của đất nước. Trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và khoa học công nghệ phát triển nhanh, yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ trí thức ngày càng cao hơn, đòi hỏi tư duy đổi mới, phương pháp tiếp cận hiện đại và khả năng tham gia sâu vào các lĩnh vực liên ngành.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Ngọc Linh cho rằng, Liên hiệp Hội Việt Nam cần tiếp tục phát huy vai trò là tổ chức tập hợp, đoàn kết và phát huy trí tuệ của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học; nâng cao chất lượng tham mưu, phản biện và giám định xã hội; đồng thời đẩy mạnh hoạt động phổ biến kiến thức khoa học tới cộng đồng. Sự đồng hành của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ sẽ tiếp tục là động lực quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.
Trưởng Ban Tư vấn, phản biện (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) Bùi Kim Tuyến cho biết, sau 40 năm đổi mới, Liên hiệp Hội Việt Nam thực sự trở thành “ngôi nhà chung” của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ với 127 hội thành viên, hơn 575 tổ chức khoa học và công nghệ, tập hợp hàng vạn chuyên gia, nhà khoa học trên mọi lĩnh vực. Cùng với hệ thống báo chí, nhà xuất bản, giải thưởng VIFOTEC, Hội thi sáng tạo kỹ thuật và Sách vàng sáng tạo Việt Nam, Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên đã tổ chức hàng chục nghìn hội thảo, tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, góp phần nâng cao dân trí, khơi dậy phong trào sáng tạo trong nhân dân, đóng góp thiết thực vào giảm nghèo, phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội ngày càng đi vào chiều sâu, tham gia ý kiến đối với nhiều chủ trương, chính sách, dự án quan trọng của đất nước và các địa phương. Tuy vậy, tiềm năng trí tuệ to lớn của mạng lưới Liên hiệp Hội Việt Nam vẫn chưa được khai thác hết; cơ chế đặt hàng, tài chính cho tư vấn phản biện còn hạn chế, liên kết giữa các hội ngành và Liên hiệp hội địa phương chưa thật chặt chẽ. Do đó, Trưởng Ban Ban Tư vấn, phản biện đề xuất tiếp tục hoàn thiện thể chế, tăng cường giao nhiệm vụ thường xuyên cho Liên hiệp Hội Việt Nam, xây dựng cơ sở dữ liệu trí thức, tạo điều kiện để đội ngũ trí thức, nhất là trí thức trẻ, tham gia sâu hơn vào hoạch định và giám sát chính sách, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Phước, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, chặng đường 40 năm đổi mới của đất nước cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong việc kiến tạo tri thức, đề xuất chính sách và thúc đẩy tiến bộ xã hội. Đổi mới không chỉ là chuyển biến về tư duy phát triển, mà còn là quá trình huy động và phát huy tối đa nguồn lực trí tuệ của quốc gia, lực lượng trực tiếp đóng góp vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập sâu rộng.
Trong bối cảnh mới với chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và khoa học – công nghệ phát triển nhanh, yêu cầu đặt ra cho Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên là phải nâng tầm chất lượng tư vấn, phản biện; mở rộng nghiên cứu, chuyển giao công nghệ; đồng thời tăng cường lan tỏa tri thức và nâng cao năng lực cộng đồng.
Giáo sư Nguyễn Văn Phước cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh là nơi có đông đảo đội ngũ trí thức, có môi trường đổi mới sáng tạo năng động và có nhiều mô hình thực tiễn có thể đóng góp cho quốc gia. Tuy nhiên, việc tổng kết 40 năm đổi mới cần nhìn ở tầm quốc gia, trong đó Thành phố Hồ Chí Minh là một ví dụ sinh động về sự tham gia tích cực của trí thức vào phát triển kinh tế – xã hội.
Các đại biểu tại Hội thảo tập trung thảo luận và đề xuất nhiều giải pháp nhằm phát huy hiệu quả hơn nữa vai trò của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong giai đoạn tới. Nhiều ý kiến cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế để Liên hiệp Hội Việt Nam và các Liên hiệp hội địa phương tham gia sâu hơn vào hoạt động tư vấn, phản biện, đặc biệt đối với các dự án phát triển kinh tế – xã hội quy mô lớn. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị tăng cường liên kết giữa các hội ngành, viện nghiên cứu và trường đại học, tạo môi trường thuận lợi để trí thức phát huy năng lực sáng tạo. Một số ý kiến nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý hội, mở rộng phổ biến kiến thức cho cộng đồng và tăng cường hợp tác quốc tế, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động và đóng góp thiết thực cho sự phát triển của đất nước./.
