Để tăng cường thực hành cho sinh viên ngành du lịch, vấn đề liên kết đào tạo là mấu chốt, liên kết cần chuyên sâu, thường xuyên, liên tục.
Chiều 12/4, trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế tại Hà Nội - VITM 2025 đã diễn ra Hội nghị “Đào tạo thực hành đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trong bối cảnh hiện nay”.
Hiện cả nước có hơn 190 cơ sở đào tạo du lịch, trong đó có 65 trường đại học có khoa du lịch, 55 trường cao đẳng, 71 trường trung cấp và trung tâm đào tạo nghề… Hàng năm, những cơ sở này không cung cấp đủ lao động theo nhu cầu của thị trường du lịch. Theo ước tính, mỗi năm, ngành du lịch Việt Nam cần tới 40.000 lao động, nhưng thực tế, nguồn cung chỉ đảm bảo được khoảng 20.000 người.
Trong số này, lao động có trình độ đại học và sau đại học chỉ chiếm 9,7%; sơ cấp, trung cấp, cao đẳng chiếm hơn 50%; dưới sơ cấp chiếm 39,3% và chỉ có 43% tổng số lao động được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ về du lịch.
Giáo sư, Tiến sĩ Đào Mạnh Hùng, Chủ tịch Liên chi hội Đào tạo Du lịch nhận định, nguồn nhân lực du lịch Việt Nam không chỉ thiếu về số lượng mà còn yếu về chất lượng. Trong tuyển dụng nhân lực du lịch, “đầu vào” của doanh nghiệp phụ thuộc phần lớn vào “đầu ra” của các cơ sở đào tạo. Muốn có nhân lực đạt chất lượng cao, yêu cầu tiên quyết là cần có đội ngũ lao động được đào tạo bài bản, đạt các cấp bậc trình độ chuẩn quốc tế, đủ khả năng làm việc ở cả môi trường doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Bà Đỗ Hồng Xoan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam khẳng định, trong ngành du lịch, lao động phổ thông không thiếu và không khó để bổ sung, nhưng Việt Nam thiếu đội ngũ nhân lực chất lượng cao, thiếu những quản lý cao cấp, có kỹ năng, ngoại ngữ tốt... Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam còn phải đối mặt với việc thu hút và giữ chân nhân sự giỏi.
Đào tạo du lịch là đào tạo nghề. Để học viên ra trường có kỹ năng nghề cao thì yếu tố thực hành trong quá trình đào tạo là vấn đề then chốt. Tùy thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất, mục tiêu chất lượng học viên… mỗi cơ sở đều nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao thời lượng học thực hành trong đào tạo. Nhiều cơ sở liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, nhà hàng… để gửi sinh viên đi thực tế; đầu tư vào công nghệ để xây dựng mô hình thực hành ảo cho học viên chủ động hoàn thiện, phát triển các kỹ năng thực hành nghề. Việc đào tạo thực hành cho học viên nếu được thực hiện bởi đội ngũ giảng viên giỏi, có kinh nghiệm thực tế, đang làm quản lý, trưởng bộ phận tại các doanh nghiệp thường mang đến chất lượng tốt hơn, đáp ứng đúng và trúng nhu cầu thực tế hơn.
Tiến sĩ Lê Tuấn Anh (Trường Đại học Văn hóa Hà Nội) chia sẻ: Học viên tốt nghiệp ngành du lịch không lo thất nghiệp khi ra trường, nhưng vấn đề là các em sẽ làm việc ở bộ phận, vị trí nào và sự nghiệp của các em có thể tiến xa đến đâu sau 5, 10 năm ra trường. Với ngành du lịch, ngoại ngữ là điều kiện tiên quyết, là yếu tố sống còn. Do đó, nhà trường luôn thay đổi phương thức đào tạo ngoại ngữ cho học viên để có thể đáp ứng tốt hơn trước những thay đổi từ thực tế.
Ngày nay, việc sinh viên ngành du lịch tự học ngoại ngữ đã được hỗ trợ hiệu quả từ mạng internet, các nền tảng công nghệ giáo dục và đặc biệt là AI. Với việc đào tạo ngoại ngữ, để hiệu quả, ngoài việc học đi đôi với thực hành, cọ xát, học viên cần xác định rõ mục tiêu làm chủ ngoại ngữ để đạt được vị trí cao hơn trong sự nghiệp. Đào tạo du lịch cần có sự phân bổ hợp lý giữa đào tạo kiến thức, kỹ năng, thái độ. Để tăng cường thực hành cho sinh viên, vấn đề liên kết đào tạo là mấu chốt, liên kết cần chuyên sâu, thường xuyên, liên tục.
Tại Hội nghị, các đại biểu cũng nêu ý kiến về việc các cơ sở đào tạo cần rà soát phương thức đào tạo kết hợp giữa lý thuyết và thực hành ảnh hưởng đến chất lượng đầu ra của học viên; cần chỉnh sửa mục tiêu tăng thời gian đào tạo thực hành trong đào tạo nghề; hai hệ đào tạo đại học và cao đẳng cần xây dựng mối liên hệ chặt chẽ để tạo ra những hiệu quả tích cực, mang lại quyền lợi cho người học và đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, chuẩn quốc tế./.
