Chương trình hòa nhạc “Tấu khúc không lời” do Hội Nhạc cổ điển Việt Nam tổ chức, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị Việt - Đức.
Tối 20/12, Chương trình hòa nhạc “Tấu khúc không lời - A Wordless Rhapsody” diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Sự kiện nằm trong chuỗi chương trình hòa nhạc hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đồng thời kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị Việt - Đức (1975 - 2025), do Hội Nhạc cổ điển Việt Nam tổ chức, với sự đồng hành của Dàn nhạc Giao hưởng học thuật Tubingen, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Nhà hát Hồ Gươm và Tập đoàn Taekwang.
Phát biểu tại chương trình, nhà lý luận phê bình, nhạc sĩ Trần Lệ Chiến - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Nhạc cổ điển Việt Nam chia sẻ: Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh - người có tầm nhìn vượt thời đại và là người đặt nền móng cho ngoại giao văn hóa, khẳng định: “Văn hóa, nghệ thuật là một mặt trận” - câu nói ấy đã thấm sâu và mỗi văn nghệ sĩ luôn ý thức rõ trách nhiệm, sứ mệnh của mình trong việc kết nối, gieo mầm và nuôi dưỡng tình hữu nghị và hợp tác phát triển giữa các quốc gia, dân tộc bằng sự hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng cả những khác về văn hóa và cùng nhau vun đắp hòa bình.
Tư tưởng “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội” vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, được thể hiện rõ nét qua sự quan tâm sâu sắc và những định hướng xuyên suốt của Tổng Bí thư Tô Lâm đối với lĩnh vực văn học, nghệ thuật. Từ đó, chúng ta càng nhận thức rõ, để ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, việc không ngừng nâng cao chất lượng các sản phẩm văn hóa trong dòng chảy toàn cầu là một mục tiêu quan trọng và cấp thiết. Đó cũng là tôn chỉ, sứ mệnh và tầm nhìn của Hội Nhạc cổ điển Việt Nam.
"Chương trình hòa nhạc 'Tấu khúc không lời' là sự kiện âm nhạc có ý nghĩa đặc biệt, là dấu ấn vừa giàu tính biểu tượng, vừa mang đậm bản sắc, đồng thời là sự gặp gỡ nghệ sĩ của hai quốc gia, với những nền văn hóa khác nhau nhưng cùng hướng tới vẻ đẹp vĩnh cửu của thế giới hòa bình và tinh thần nhân văn cao đẹp", nhạc sĩ Trần Lệ Chiến bày tỏ.
Đêm nhạc: “Tấu khúc không lời” có sự góp mặt của Giáo sư, nhạc sĩ - nghệ sĩ Đặng Ngọc Long, người đạt Giải Đặc biệt tại Cuộc thi Guitar Quốc tế Villa-Lobos ở Hungary năm 1987. Hiện ông là Hiệu trưởng Trường Âm nhạc Berlin - Gesundbrunnen, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Cuộc thi Guitar Quốc tế Berlin và là người Việt duy nhất được đặt tên cho một cuộc thi âm nhạc tại Đức mang tên ông: "LONG-Wettbewerb für Sologitarre" (Cuộc thi Guitar Độc tấu mang tên Long).
Chương trình còn có sự tham gia của Nhạc trưởng Philipp Amelung cùng Dàn nhạc Giao hưởng học thuật Tubingen (Cộng hòa Liên bang Đức); Pianist Nguyễn Việt Trung và khách mời gồm nghệ sĩ trẻ Đỗ Phương Nhi (violin) và Trần Hồng Nhung (cello).
Chương trình mở đầu với “Tổ khúc Kiều” - sáng tác của Giáo sư Đặng Ngọc Long viết cho guitar và Dàn nhạc Giao hưởng, được lấy cảm hứng từ kiệt tác văn học Truyện Kiều của Nguyễn Du. “Tổ khúc Kiều” là một điểm nhấn độc đáo, đầy cảm xúc dành cho công chúng tại chương trình. Tác phẩm không chỉ là sự giao thoa giữa âm nhạc Đông - Tây, mà còn khẳng định bản sắc văn hóa Việt trên đấu trường âm nhạc quốc tế, bởi tác phẩm đã được nhiều nghệ sĩ và Dàn nhạc quốc tế lựa chọn biểu diễn.
Tiếp đó là bản Concerto cho piano cung Sol trưởng - một trong những kiệt tác rực rỡ nhất của Ravel được ông sáng tác trong giai đoạn 1929 - 1931, sau một chuyến đi dài đến Mỹ và Anh. Tác phẩm gồm 3 chương, thể hiện sự hòa quyện tinh tế giữa tính cấu trúc chặt chẽ của âm nhạc cổ điển và màu sắc dân gian vùng Basque, nơi Ravel sinh ra; đồng thời phảng phất nhịp điệu và sắc thái Tây Ban Nha vốn thường xuất hiện trong các sáng tác của ông. Rực rỡ, tinh nghịch nhưng đầy thử thách, Concerto cho piano cung Sol trưởng là minh chứng rõ nhất cho tài năng và phong cách sáng tạo của Ravel. Tác phẩm được thể hiện qua phần trình diễn đầy kỹ thuật và chiều sâu cảm xúc của Pianist Nguyễn Việt Trung cùng Dàn nhạc Giao hưởng Tübingen.
Tại chương trình, khán giả cũng được thưởng thức tác phẩm Trio élégiaque số 1 cung Sol thứ của Sergei Rachmaninoff - một tác phẩm đặc biệt trong thể loại tam tấu, qua phần trình diễn của pianist Nguyễn Việt Trung, violinist Đỗ Phương Nhi và cellist Trần Hồng Nhung. Ba nghệ sĩ trẻ tài năng, từng giành nhiều giải thưởng tại các cuộc thi âm nhạc quốc gia và quốc tế đã dẫn dắt khán giả vào thế giới cảm xúc sâu lắng của Rachmaninoff.
“Tấu khúc không lời” khép lại với bản Giao hưởng số 8 (hay còn gọi là Giao hưởng bỏ dở) của Franz Schubert và Kaiserwalzer (Vũ khúc Hoàng đế) của Johann Strauss II sẽ là sự kết hợp độc đáo giữa hai tác phẩm nổi tiếng. Nếu như Giao hưởng số 8 chứa đựng nét đẹp u hoài, sâu lắng đặc trưng của âm nhạc Schubert thì Vũ khúc Hoàng đế - một trong những bản waltz nổi tiếng nhất của "Vua nhạc khiêu vũ" Johann Strauss II, sẽ mang đến cho quý khán giả những không gian âm nhạc trải rộng, đa sắc, sâu lắng, tinh tế nhưng cũng thật tươi vui, rộn ràng.
Chương trình hòa nhạc “Tấu khúc không lời - A Wordless Rhapsody” không chỉ là một sự kiện biểu diễn, còn là một nhịp cầu nghệ thuật, nơi những giá trị truyền thống gặp gỡ tinh thần hiện đại, nơi nghệ sĩ Việt vươn mình trong không gian đối thoại với thế giới./.
