Các gia đình người H'Mông trên khắp các bản làng của huyện vùng cao Mường Lát đều nghỉ việc đồng áng, nương rẫy hàng ngày để ở nhà chuẩn bị cho Tết Độc lập.
Đồng bào H'Mông ở Mường Lát (Thanh Hóa) chủ yếu sinh sống ở các bản thuộc 6 xã trong huyện. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nâng lên, niềm tin vào Đảng, Nhà nước ngày càng vững chắc, góp phần giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội trên tuyến biên giới.
Có dịp ngược ngàn lên huyện vùng cao Mường Lát, chúng tôi mới cảm nhận rõ sự đổi thay từng ngày của đồng bào nơi đây. Đường giao thông thuận lợi từ trung tâm thành phố Thanh Hóa đã đến thẳng các xã của huyện. Trong đó, nhiều thôn bản khó khăn trước đây không có đường ô tô, giờ đây đường bê tông kiên cố hóa đã về tận nơi. Điện lưới phủ khắp nhiều bản làng, đưa ánh sáng và sóng điện thoại phủ khắp các nếp nhà. Hệ thống trường lớp học, trạm xá cũng được đầu tư khang khang, hiện đại.
Đời sống được nâng lên, đồng bào vui mừng, phấn khởi, điều này thể hiện rõ trong những sự kiện, lễ hội, dịp Tết.
Tết Độc lập vừa qua, chúng tôi được hòa mình cùng đồng bào trong những bộ váy áo sặc sỡ nhất xuống phố huyện ăn mừng ngày Quốc khánh 2/9 - nét văn hóa truyền thống hằng năm của đồng bào nơi đây.
Được biết, cách lễ Quốc khánh vài hôm, các gia đình người H'Mông trên khắp các bản làng của huyện vùng cao Mường Lát đều nghỉ việc đồng áng, nương rẫy hàng ngày để ở nhà chuẩn bị cho Tết Độc lập.
Dịp này, trên mỗi nếp nhà sàn đều chuẩn bị gà, lợn và những sản vật sẵn có để mời anh em họ hàng đến chung vui. Nhiều bản làng, người dân tự đóng góp mua lợn, bò về giết thịt, tổ chức ăn uống tập thể, vui chơi, hát hò, thể dục thể thao… tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi, qua đó thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết của đồng bào dân tộc nơi đây.
Tết Độc lập cũng là dịp để các cụ cao niên, các già làng, trưởng bản kể cho con cháu nghe về lịch sử phát triển. Theo các già làng, trưởng bản, Cách mạng tháng Tám thành công, bà con vui mừng bởi được tuyên truyền tự giải phóng khỏi quan niệm chỉ sinh sống cô lập trên núi cao. Cũng từ đây, người H'Mông có dịp xuống núi, giao lưu với các dân tộc anh em, được học hỏi, tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất... Do vậy, với đồng bào H'Mông Mường Lát, tục lệ ăn Tết Độc lập đã có từ nhiều năm qua. Dịp này, người dân ăn Tết còn lớn hơn cả Tết Nguyên đán cổ truyền.
Sau khi tổ chức ăn uống vui vẻ tại gia đình, bản làng, khoảng từ chiều 1/9, các gia đình người H'Mông đều đóng cửa rồi kéo nhau về phố huyện vui Tết Độc lập. Có những gia đình vượt hàng trăm km đường đồi núi hiểm trở để không bỏ lỡ các hoạt động vui chơi, giải trí, thể dục thể thao được tổ chức tại phố huyện những ngày này.
Trên những con đường rợp cờ hoa, các chàng trai, cô gái H'Mông với những bộ áo váy sặc sỡ cùng tham gia hoạt động vui chơi, giải trí… tạo nên bầu không khí sôi nổi, hào hứng của ngày Tết Độc lập.
Chợ phiên Nhi Sơn (xã Nhi Sơn) dịp này cũng nhộn nhịp, đông đúc hơn thường lệ. Người H'Mông ở khắp các bản làng trên địa bàn tập trung về chợ giao lưu, buôn bán các sản vật của địa phương. Người mua tăng đột biến nên hàng hóa dịp này cũng phong phú, đa dạng hơn. Mỗi gia đình khi xuống chợ đều chọn cho mình được vật dụng cần thiết, ưng ý phục vụ đời sống…
Huyện Mường Lát xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động tuyên truyền, văn hóa, văn nghệ, thể thao thiết thực chào mừng kỷ niệm 79 năm Ngày Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Theo đó, huyện tổ chức đêm giao lưu dân vũ với sự tham gia của gần 100 diễn viên quần chúng, đến từ các khu phố của thị trấn Mường Lát biểu diễn. Với 10 tiết mục văn nghệ ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước, bản sắc văn hoá các dân tộc… thu hút đông đảo nhân dân đến xem và thưởng thức. Đêm giao lưu dân vũ đã mang đến cho người xem nhiều cảm xúc, niềm phấn khởi, xen lẫn niềm tự hào, lòng biết ơn sâu sắc đối với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, cũng như các thế hệ cha anh đã hy sinh vì nền độc lập của Tổ quốc. Đây cũng là dịp để đồng bào các dân tộc, trong đó có dân tộc H'Mông giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Ngoài ra, các hoạt động thể thao thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân, tạo sự gắn kết cộng đồng lớn.
Có thể nói, với sự quan tâm, đầu tư của Đảng, Nhà nước, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào H'Mông ở huyện vùng cao biên giới Mường Lát đã được nâng lên rõ rệt. Đồng bào tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, cùng đoàn kết xây dựng bản làng ấm no, hạnh phúc.
