Tài năng trẻ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật là vốn quý với mỗi quốc gia, dân tộc, cần được “ươm” trong một môi trường tốt.
Ngày 12/11, Hội thảo khoa học với chủ đề “Tài năng trẻ - nguồn lực sáng tạo và phát triển văn hóa, nghệ thuật” đã diễn ra tại Hà Nội. Sự kiện do Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức, với sự tham dự của hơn 100 đại biểu, đến từ các cơ quan, ban ngành Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà khoa học…
Phát biểu đề dẫn hội thảo, Thạc sĩ Hoàng Hà, Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật nhấn mạnh: Tài năng trẻ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật là vốn quý với mỗi quốc gia, dân tộc. Tài năng văn hóa, nghệ thuật không đợi tuổi, nhiều tài năng đã bộc lộ, phát tiết ngay khi trước cả tuổi trưởng thành. Nhưng những tài năng trẻ ấy sẽ được thăng hoa, tỏa sáng, đóng góp nhiều cho cộng đồng, xã hội nếu được “ươm” trong một môi trường tốt, được Nhà nước chăm lo, bồi dưỡng, tạo điều kiện phát triển và xã hội ghi nhận. Trái lại, nếu không có chính sách thỏa đáng, những tài năng ấy sẽ khó có điều kiện phát triển và trong không ít trường hợp sẽ bị thui chột, phai nhạt.
Ở nước ta, chủ trương, chính sách đối với phát triển văn hóa, nghệ thuật nói chung và tài năng trẻ văn hóa nghệ thuật nói riêng luôn được coi trọng. Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước nêu rõ: “Trọng dụng, tôn vinh trí thức, văn nghệ sĩ, nghệ nhân trên cơ sở cống hiến cho đất nước. Chú trọng phát triển năng khiếu và tài năng trẻ”; Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/11/2021 đã đề ra nhiều giải pháp nhằm tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật.
Tuy nhiên, theo ông Hoàng Hà, trong quá trình thực thi chính sách, chúng ta vẫn chưa thực sự khơi nguồn, tạo động lực cho tài năng trẻ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật phát triển, như những điểm nghẽn trong đào tạo nghệ thuật; chế độ, chính sách cho nghệ sĩ, diễn viên (bồi dưỡng, ưu đãi…); chế độ nhuận bút, thù lao cho người viết, sáng tác; cơ chế để thu hút người trẻ tham gia các hoạt động thực hành văn hóa, nghệ thuật; vấn đề huy động các nguồn lực xã hội hóa…
“Hội thảo lần này nhằm giúp các các nhà quản lý, các nhà khoa học, chính quyền địa phương, những người thực hành văn hóa, nghệ thuật nhận diện rõ hơn về thực trạng nguồn nhân lực trẻ trong sáng tạo văn hóa, nghệ thuật, trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng, phát huy hiệu quả nguồn lực tài năng trẻ’, ông Hoàng Hà nhấn mạnh.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung phát biểu ý kiến và tham luận tập trung vào các nội dung: vai trò của tài năng trẻ đối với phát triển văn hóa, nghệ thuật; Phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng tài năng trẻ hiện nay; Kiến nghị và đề xuất giải pháp tạo nguồn nhân lực trẻ trong văn hóa, nghệ thuật…
Giáo sư, Tiến sĩ Lê Thị Hoài Phương - Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam cho rằng, để tài năng phát triển đúng hướng và đạt tới trình độ điêu luyện, các mầm non nghệ thuật rất cần được đào tạo bài bản, cùng với đó, bản thân cá nhân phải tự thân khổ luyện, không ngừng rèn dũa, mới có thể thành tài và đóng góp cho xã hội những sản phẩm nghệ thuật có giá trị… Cùng với đó, nghệ sĩ trẻ, tài năng, lại được những người thầy giỏi, dày dặn kinh nghiệm tận tâm dìu dắt, truyền nghề thì nhất định sẽ thành công.
Theo bà Lê Thị Hoài Phương môi trường sống và làm việc, chính sách đãi ngộ của Nhà nước, cơ chế sử dụng nguồn nhân lực trong các đơn vị nghệ thuật, sự công nhận của công chúng... đó là những yếu tố vô cùng quan trọng, có tác động quyết định tới sự thành bại của người nghệ sĩ.
Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho rằng, tài năng trẻ thường sử dụng nghệ thuật như một phương tiện để phản ánh những vấn đề xã hội hiện tại, từ bình đẳng giới đến môi trường, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng. Họ thúc đẩy sự đa dạng trong nghệ thuật, mở rộng không gian sáng tạo cho các nền văn hóa khác nhau. Mặc dù có nhiều cơ hội, nhưng tài năng trẻ cũng phải đối mặt với áp lực cạnh tranh cao trong ngành công nghiệp nghệ thuật.
Đề xuất giải pháp tạo nguồn nhân lực trẻ trong văn hóa nghệ thuật, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho rằng, cần thành lập quỹ hỗ trợ tài năng trẻ trong văn hóa nghệ thuật để cung cấp, tài trợ cho học bổng, dự án nghệ thuật và các hoạt động phát triển nghề nghiệp. Chính sách ưu đãi thuế cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các dự án văn hóa nghệ thuật liên quan đến tài năng trẻ. Thành lập quỹ tài chính để hỗ trợ các tài năng trẻ trong việc học tập, nghiên cứu và sáng tác nghệ thuật. Tài trợ dự án nghệ thuật, cung cấp hỗ trợ tài chính cho các dự án nghệ thuật do nghệ sĩ trẻ khởi xướng, giúp họ hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo…/.
