Sáng 13/9, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội tổ chức Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026, trao bằng tiến sĩ, thạc sĩ, cao đẳng Phật học năm 2025.
Dự lễ có Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Ủy viên thường trực Hội đồng Chứng minh, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đại diện Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Ban Tôn giáo Chính phủ, Cục An ninh nội địa (Bộ Công an), các chư tôn đức Giáo hội Phật giáo Việt Nam và tăng, ni sinh.
Giáo sư Lương Gia Tĩnh, Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội cho biết, đến nay, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội có 855 tăng, ni sinh và học viên đang tu học theo 3 cấp, với 4 hệ giáo dục đào tạo là cao đẳng, cử nhân (hệ cử nhân chính quy và cử nhân liên thông) và sau đại học (cao học và nghiên cứu sinh). Trong đó có 450 vị theo học các hệ cao đẳng, liên thông cử nhân và cử nhân; 405 vị hệ sau đại học (57 nghiên cứu sinh, 348 học viên cao học).
Với hệ cử nhân chuẩn, từ kinh nghiệm thực tế trong các kỳ tuyển sinh cho thấy trình độ đầu vào của tăng, ni sinh có sự chênh lệch rất lớn giữa các vùng miền và các cơ sở giáo dục trung cấp Phật học. Các khóa gần đây, trong thời gian đầu Học viện dành thời lượng chủ yếu cho hai môn học là tiếng Việt thực hành và Hán ngữ cổ nhằm tạo cho học viên quen dần với phong cách tư duy và kỹ năng học tập ở bậc đại học, tạo nên mặt bằng chung đối với những tri thức công cụ (tiếng Việt và chữ Hán) phục vụ cho những môn học tiếp theo. Cuối năm thứ nhất tổ chức thi đánh giá chất lượng, phân chia các nhóm lớp theo năng lực nhận thức của học viên với 3 cấp độ là chất lượng cao, chuẩn và thấp, từ đó Phòng Đào tạo có kế hoạch bố trí giảng sư, thời lượng môn học phù hợp với 3 yếu tố: truyền thụ kiến thức của giảng sư, năng lực tiếp thu của người học và mức độ yêu cầu của đề thi cho mỗi lớp.
Lớp chất lượng cao khóa VIII (2018-2022) đã đào tạo được những tăng, ni trẻ chất lượng cao bổ sung vào đội ngũ giảng sư của Học viện hoặc theo học ở bậc học cao hơn trong và ngoài nước.
Đối với hệ cao đẳng, qua hơn 20 năm đào tạo, có 7 khóa cao đẳng Phật học tốt nghiệp tại Học viện, với hơn 600 tăng, ni đã có quá trình hoạt động Phật sự tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, hoặc do nhiều lý do chưa được trang bị kiến thức một cách hệ thống, nay đủ năng lực đáp ứng nhu cầu nhân lực phục vụ Phật sự tại địa phương.
Hiện Học viện đang đào tạo hệ cao đẳng Phật học khóa VIII, IX, X với tổng số 120 học viên. Theo Giáo sư Lương Gia Tĩnh, Học viện sẽ tiếp tục hình thức đào tạo cao đẳng Phật học nhằm đáp ứng nhu cầu của Giáo hội và xã hội.
Về đào tạo sau đại học, từ khóa thi tuyển sinh đào tạo chính thức thạc sĩ và xét tuyển đào tạo thí điểm tiến sĩ chuyên ngành Phật học tháng 9/2018 đến nay, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội đã đào tạo chính thức được 20 thạc sĩ và đào tạo thí điểm được 2 tiến sĩ Phật học.
Khung chương trình đào tạo thường xuyên được hoàn thiện, có tính lý luận và thực tiễn cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội và Giáo hội. Chất lượng đào tạo, tính liêm chính trong khoa học luôn được đặt lên hàng đầu, cho đến nay chưa có bất kỳ biểu hiện tiêu cực nào trong đào tạo. Số lượng đăng ký tuyển sinh ngày càng tăng, đặc biệt là có nhiều trí thức là cư sĩ Phật tử đã có văn bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ các ngành khoa học khác, đăng ký xét tuyển hệ tiến sĩ Phật học (có 18/57 nghiên cứu sinh là cư sĩ).
Giáo sư Lương Gia Tĩnh cho hay, trong tổng thể chương trình giáo dục - đào tạo của Học viện, cử nhân là cơ bản, tiến sĩ là mũi nhọn, làm nên bản sắc của Học viện. Trong kỷ nguyên mới, Phật giáo Việt Nam cần phải có đội ngũ trí thức tăng, ni có trình độ Phật học (Buddhology) cao, đòi hỏi có nền tảng lý luận vững vàng và đa - liên ngành sâu rộng, giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu những vấn đề về lý luận cơ bản, những vấn đề mới phát sinh, và đưa ra những giả thiết khoa học có tính dự báo cần thiết... làm nền tảng lý luận vững chắc cho việc xây dựng đời sống tín ngưỡng Phật giáo theo đúng chính pháp của quần chúng Phật tử.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Ban Giáo dục Phật giáo Trung ương đã có công văn đề nghị các cấp có thẩm quyền công nhận công tác đào tạo Tiến sĩ Phật học tại 3 Học viện là chương trình chính thức thường xuyên trong hệ thống giáo dục Phật giáo Việt Nam và trong hệ thống giáo dục của Nhà nước.
Cùng với việc thực hiện chương trình đào tạo theo khung chương trình và tiến độ đã hoạch định, trong năm học qua, cán bộ và tăng, ni sinh Học viện đã thực hiện tốt Phật sự An cư kết hạ, tổ chức hội thảo – nghiên cứu khoa học và các hoạt động xã hội khác, tăng cường sức lan tỏa uy tín của Học viện trong xã hội.
Là một Học viện Phật giáo, học để tu – tu để học là phương châm quán triệt của Học viện. Với uy đức của mình, Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng khoa học kiêm Giám luật Học viện là điểm dựa tinh thần – tâm linh vững chắc của toàn thể cán bộ, tăng, ni sinh và học viên.
Hội đồng Khoa học của Học viện có chức năng định hướng và hoạch định chương trình đào tạo – nghiên cứu của Học viện. Hội đồng đã hội tụ những tinh hoa tri thức, là chư tôn đức – trí thức Phật học, những nhà khoa học đầu ngành thuộc các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn trong nước.
Phát biểu tại buổi lễ, Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam nhấn mạnh, đạo Phật lấy từ bi làm căn bản, lấy trí tuệ để phát triển đạo đức, giáo lý của Phật giáo Việt Nam. Việc Giáo hội Phật giáo Việt Nam, các Phật tử đều rất chú trọng vào công tác giáo dục đào tạo tăng sĩ, tăng tài là để hoằng dương Phật pháp, làm lợi lạc cho chúng sinh và làm cho Phật giáo được phát triển bền vững, tốt đẹp.
Ghi nhận những thành tựu của Học viện trong công tác giáo dục, đào tạo, nghiên cứu và nhiều hoạt động ý nghĩa thiết thực gắn đạo với đời, Hòa thượng Thích Gia Quang mong muốn, tiếp nối truyền thống của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đồng hành cùng dân tộc, Học viện làm tốt hơn công tác đào tạo và hoạt động an sinh xã hội, truyền bá những tư tưởng tốt đẹp, đạo đức của Phật giáo ra toàn xã hội.
Hòa thượng, Tiến sĩ Thích Thanh Quyết, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Giáo dục Phật giáo Trung ương, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội bày tỏ, có thể hoàn toàn yên tâm về tinh thần học tập, thái độ, trách nhiệm tu tập của tăng, ni sinh. Trong môi trường đào tạo khép kín, tăng, ni sinh sống một cuộc sống an bình và tự tại, nhẹ nhàng, “Giấy trắng, phấn trắng, cuộc đời thanh bạch/Bảng đen, mực đen, kiến thức uyên thâm”.
Tại buổi lễ, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội đã trao bằng tiến sĩ Phật học cho học viên Trương Thanh Hải (pháp danh Thích Minh Nghĩa); bằng thạc sĩ Phật học cho học viên Nguyễn Thị Mai Đào (pháp danh Thích Đàm Nguyên) và bằng cao đẳng Phật học cho 46 học viên khóa VII. Đồng thời tặng bằng khen và giấy khen cho các học viên có thành tích học tập xuất sắc.
Nhân dịp này, Học viện đã trao tủ sách Phật quang cho 5 trường trung học cơ sở và tiểu học ở Ninh Bình và Quảng Ninh; tặng máy tính xách tay cho em Nguyễn Quốc Cường, tân sinh viên khoa Khoa học máy tính, Học viện Bưu chính – Viễn thông – một sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, bị khiếm thính một tai./.
