Ngay từ khi Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ, Nhật Bản luôn thể hiện thiện chí và tích cực hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ Việt Nam xây dựng, nâng cao năng lực cho lực lượng gìn giữ hòa bình.
Ngày 11/10, Đại tá Nguyễn Như Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam thuộc Bộ Quốc phòng và bà Tomoko Matsuzawa, Giám đốc Hợp tác quốc phòng Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Bộ Quốc phòng Nhật Bản, Trưởng Nhóm chuyên gia gìn giữ hòa bình Nhật Bản đã đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 16 Nhóm chuyên gia gìn giữ hòa bình (EWG PKO) Chu kỳ 4, 2021-2023.
Tham dự Kỳ họp, về phía Việt Nam có đại diện các cơ quan liên quan trong Bộ Quốc phòng; về phía quốc tế có Đoàn chuyên gia gìn giữ hòa bình và Tùy viên Quốc phòng Nhật Bản tại Việt Nam cùng đại diện Ban Thư ký ASEAN, đại diện Nhóm chuyên gia gìn giữ hòa bình các nước ADMM+, các diễn giả từ Trụ sở Liên hợp quốc tham dự theo hình thức trực tuyến.
Kỳ họp được tổ chức tại Việt Nam theo hình thức trực tuyến, với nhiều hoạt động diễn ra từ ngày 9-14/10 tới. Dự kiến được tổ chức trong tháng 3/2022 theo hình thức trực tiếp, tuy nhiên do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên Kỳ họp này đã hoãn lại đến nay. Hình thức tổ chức được điều chỉnh từ trực tiếp sang kết hợp trực tiếp và trực tuyến.
Tại Kỳ họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận một số nội dung chính gồm: Hành động vì Hòa bình mở rộng (A4P+); sự phối hợp hiệu quả giữa Liên hợp quốc và các quốc gia thành viên. Trong khuôn khổ Kỳ họp, Hội thảo về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (lần thứ 2 trong Chu kỳ) và Hội nghị lập kế hoạch lần đầu cho Diễn tập cuối chu kỳ cũng sẽ được phối hợp tổ chức, cùng với hoạt động tham quan địa điểm dự kiến tổ chức Diễn tập cuối chu kỳ và các buổi họp rút kinh nghiệm để chuẩn bị cho các hoạt động tiếp theo.
Tại Kỳ họp, các đại biểu tham dự cũng thảo luận về một số hoạt động dự kiến sẽ được tổ chức trong Chu kỳ 4 như Kỳ họp thứ 17 Nhóm chuyên gia ADDM+ về gìn giữ hòa bình và Hội nghị lập kế hoạch giữa kỳ tại Nhật Bản (tháng 12/2022); Hội nghị lập kế hoạch lần cuối cho Diễn tập cuối chu kỳ tại Việt Nam (tháng 4/2023); Diễn tập cuối chu kỳ (tháng 9/2023).
Đây là Kỳ họp thứ 3 của Nhóm chuyên gia gìn giữ hòa bình Chu kỳ 4 dưới sự đồng chủ trì của Việt Nam và Nhật Bản. Nhật Bản là một thành viên tích cực, tham gia từ sớm và có nhiều đóng góp về tài chính cũng như nhân sự cho các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, chủ yếu dưới dạng hỗ trợ hậu cần, bảo đảm.
Năm 1992, lần đầu tiên Nhật Bản tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc bằng việc cử Đơn vị Công binh tới Campuchia. Nhật Bản đặc biệt có thế mạnh và nhiều kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực Công binh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.
Đến nay, Nhật Bản đã từng triển khai đơn vị Công binh tới phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Campuchia, cao nguyên Golan, Đông Timor, Haiti và gần đây nhất, từ năm 2011-2017 là tại Nam Sudan. Hiện tại, Nhật Bản đang triển khai một số sỹ quan tham mưu tại Nam Sudan.
Nhật Bản là quốc gia đứng thứ ba về đóng góp tài chính cho các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Hiện nay, tuy không triển khai lực lượng theo hình thức đơn vị nhưng Nhật Bản vẫn là một đối tác tích cực, hiệu quả trong Chương trình Đối tác ba bên (do Cục Hỗ trợ thực địa, Liên hợp quốc chủ trì, Nhật Bản là quốc gia tài trợ chính) dưới hình thức tài trợ tổ chức huấn luyện, trang thiết bị, nâng cao năng lực gìn giữ hòa bình cho quốc gia thứ ba.
Hợp tác Việt Nam-Nhật Bản trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc là một nội dung được quan tâm trong quan hệ quốc phòng giữa hai nước. Ngày 15/9/2015, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đặt nền móng cho việc thúc đẩy, mở rộng hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.
Ngay từ khi Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Nhật Bản luôn thể hiện thiện chí và tích cực hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ Việt Nam xây dựng, nâng cao năng lực cho lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam, đặc biệt là năng lực cho lực lượng Công binh.
Hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc chủ yếu dưới các hình thức: đồng chủ trì Nhóm chuyên gia về gìn giữ hòa bình trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng, Chu kỳ 2021-2023; trao đổi đoàn quốc phòng các cấp; mời sỹ quan Việt Nam tham dự các khóa tập huấn, đào tạo về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc do Nhật Bản tổ chức.
Đồng thời, hai bên cũng phối hợp tổ chức trao đổi chuyên môn, kinh nghiệm, tập trung cho lực lượng Công binh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc của Việt Nam; phối hợp với Việt Nam trong khuôn khổ Chương trình Đối tác Ba bên; tổ chức thành công 3 Khóa vận hành Trang thiết bị Công binh hạng nặng cho học viên Việt Nam và học viên quốc tế; tham vấn, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương mà hai nước là thành viên về các vấn đề gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc./.
