Công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực du lịch được xác định là nhiệm vụ quan trọng, được chú trọng với nhiều hình thức phù hợp và có sự gắn kết giữa cơ sở đào tạo, các doanh nghiệp du lịch.
Sáng 29/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Thuận phối hợp với các đơn vị du lịch trong và ngoài tỉnh tổ chức hội nghị chuyên đề về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh.
Trong thời gian qua, du lịch Bình Thuận phát triển đã thu hút một số lượng lớn lao động trực tiếp và gián tiếp làm việc trong lĩnh vực du lịch; từ đó đặt ra yêu cầu về đào tạo nghiệp vụ du lịch cho đội ngũ lao động nhằm đảm bảo chất lượng phục vụ du khách nhất là du khách quốc tế. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực du lịch được xác định là nhiệm vụ quan trọng, được chú trọng với nhiều hình thức phù hợp và có sự gắn kết giữa cơ sở đào tạo, các doanh nghiệp du lịch.
Tuy nhiên, theo nhìn nhận của các doanh nghiệp du lịch, so với yêu cầu chung thì chất lượng nguồn nhân lực du lịch của tỉnh hiện còn thấp; thiếu đội ngũ quản lý khách sạn giỏi có trình độ chuyên môn cao; đội ngũ nhân viên nghiệp vụ tay nghề còn thấp, tính chuyên nghiệp không cao, chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Bình Thuận, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 22.000 lao động trong lĩnh vực du lịch. Tuy nhiên, chỉ khoảng 35% lực lượng lao động được đào tạo bài bản theo chuyên ngành, chủ yếu tập trung tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng từ 3 đến 5 sao. Những cơ sở nhỏ lẻ, các mô hình du lịch cộng đồng và homestay tại các địa phương như Phan Thiết, Hàm Tiến – Mũi Né, La Gi, Phú Quý… lại thiếu hụt lao động được đào tạo chính quy. Đáng chú ý, tỷ lệ lao động sử dụng được ngoại ngữ chỉ đạt khoảng 20%, tập trung phần lớn ở bộ phận lễ tân, quản lý cấp trung và một số hướng dẫn viên tại khu du lịch lớn, trong khi đa số nhân viên phục vụ tại các cơ sở ăn uống, vận chuyển, điểm tham quan lại gặp khó khăn trong giao tiếp với khách quốc tế.
Theo đại diện các doanh nghiệp du lịch, nguồn nhân lực yếu là do một phần kiến thức các em được học tại trường khác xa và không thể áp dụng vào thực tế. Do đó, sinh viên thường phải trải qua giai đoạn đào tạo lại hoặc thực tập kéo dài. Bên cạnh đó, nhiều sinh viên khi ra trường yếu kỹ năng giao tiếp, không tự tin vào bản thân khi đứng trước đám đông… Đây là những hạn chế trong công tác đào tạo nhân lực ngành du lịch hiện nay.
Thạc sỹ Phan Bửu Toàn, Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Du lịch Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh) nhìn nhận, thực trạng nguồn nhân lực du lịch vừa thiếu, vừa yếu hiện nay bắt nguồn từ một số nguyên nhân như: Mô hình đào tạo chưa gắn kết với doanh nghiệp, đào tạo còn nặng về lý thuyết, thiếu chương trình thực hành thực tế. Các chương trình đào tạo ngắn hạn nhằm nâng cao trình độ, bồi dưỡng kỹ năng cho lao động hiện hữu còn manh mún, mang tính thời vụ và thiếu tính hệ thống; việc liên kết tổ chức các lớp bồi dưỡng tại chỗ giữa nhà trường và doanh nghiệp còn chưa được quan tâm đúng mức; thiếu cơ chế thu hút và phát triển giảng viên du lịch tại chỗ…
Theo đại diện các doanh nghiệp du lịch, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, các trường đào tạo cần cập nhật những xu hướng phát triển du lịch hiện nay; thường xuyên tổ chức các hoạt động thực tế để trau dồi kiến thức hiện thực cho sinh viên; trang bị các kỹ năng cần có của hướng dẫn viên du lịch. Tỉnh cần phối hợp tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên nghiệp về du lịch cho sinh viên các ngành ngoại ngữ vào làm việc.
Ngành du lịch cần chủ động phối hợp với các sở, ngành và doanh nghiệp du lịch tổ chức điều tra, đánh giá thực trạng nguồn nhân lực hiện có, để từ đó phân loại nhu cầu đào tạo, tái đào tạo và đặt hàng đào tạo nhân lực du lịch cho phù hợp. Ngành cần thiết lập cơ chế hợp tác liên kết ba bên: Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp; tổ chức các chương trình đào tạo ngắn hạn, xây dựng chương trình đào tạo sát thực tế tại chỗ cho lao động hiện hữu; xây dựng Trung tâm thực hành – đào tạo kết hợp với doanh nghiệp…
Theo Thạc sỹ Phan Bửu Toàn, Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Du lịch Sài Gòn, chỉ khi đào tạo gắn với thực hành, doanh nghiệp tham gia tích cực vào quá trình giáo dục nghề nghiệp, và chính quyền địa phương giữ vai trò điều phối – định hướng, thì chất lượng nguồn nhân lực mới có thể đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập. Mô hình đào tạo linh hoạt, thực tiễn và chuyển đổi số chính là chìa khóa cho bài toán phát triển nguồn nhân lực du lịch trong bối cảnh hiện nay.
Trước những yêu cầu ngày càng cao của ngành du lịch trong giai đoạn phục hồi và phát triển bền vững, việc xây dựng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực không còn là lựa chọn mà là một đòi hỏi bắt buộc. Với tiềm năng sẵn có và định hướng chiến lược rõ ràng về phát triển du lịch là một trong 3 trụ cột kinh tế, Bình Thuận đang đứng trước cơ hội bứt phá nếu có sự đầu tư đúng mức vào công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực gắn với thực tiễn./.
