Với sự quan tâm toàn diện, Bắc Ninh ban hành nhiều cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng nhân tài.
TTXVN - Nổi lên như một điểm sáng của toàn quốc trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo, ba năm trở lại đây, Bắc Ninh liên tiếp đón tin vui tại các kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, thi Olympic khu vực và quốc tế. Kết quả này một lần nữa khẳng định chủ trương đúng đắn của tỉnh cũng như sự quan tâm của các cấp, ngành và niềm tin của người dân dành cho giáo dục của vùng đất giàu truyền thống hiếu học, khoa bảng.
Tô thắm truyền thống khoa bảng
Ngày 28/12/2023, Bắc Ninh tổ chức Lễ xuất quân các đội tuyển tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia Trung học Phổ thông năm học 2023-2024. Tại Văn miếu Bắc Ninh linh thiêng, nơi thờ Khổng Tử và lưu danh 677 vị đại khoa quê hương Kinh Bắc, thay mặt 86 học sinh tham gia đội tuyển, em Nguyễn Hữu Tiến Hưng, đội tuyển Hóa học hứa: “Sẽ giữ vững bản lĩnh, kiên cường ở thời khắc quan trọng nhất để xứng đáng là những người học trò của Chuyên Bắc Ninh, của vùng đất Kinh Bắc khoa bảng”.
Giữ đúng lời hứa tại Lễ xuất quân trang trọng, đấm ấm, Hưng đã giành giải Nhất. Kết quả chung, Bắc Ninh có 79/86 thí sinh dự thi đoạt giải, chiếm 91,86%, với 11 giải Nhất, 23 giải Nhì, 28 giải Ba và 17 giải Khuyến khích. Đáng chú ý, tất cả thành viên tham gia đội tuyển Toán, Hóa, Vật lý đều có giải thưởng, trong đó, đội tuyển Vật lý đạt thành tích xuất sắc với năm giải Nhất, một giải Nhì và bốn giải Ba.
Năm 2023, dù không dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ thí sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia như hai năm trước song chất lượng và thành tích giải của Bắc Ninh cao hơn các năm. Ngành Giáo dục và Đào tạo của tỉnh tiếp tục lập kỷ lục là năm có số thí sinh dự thi chọn học sinh giỏi quốc gia đông nhất, tỷ lệ thí sinh đoạt giải cao nhất, có nhiều thí sinh đoạt giải Nhất cao nhất từ trước tới nay.
Bắc Ninh có 15 thí sinh được tham gia thi vòng 2 chọn các đội tuyển Olympic khu vực và quốc tế 2024. Trong đó, có hai thí sinh từng đoạt giải Nhì quốc gia và Olympic khu vực năm 2023 là các em: Nguyễn Hữu Tiến Hưng, giải Nhì quốc gia, Huy chương Vàng Kỳ thi Olympic Hóa học Quốc tế Abu Reikhan Beruniy lần thứ nhất; Nguyễn Khải, giải Nhì quốc gia, Huy chương Đồng kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu (EuPhO).
Theo kế hoạch, Kỳ thi chọn các đội tuyển Olympic Việt Nam dự thi khu vực và quốc tế diễn ra trong tháng 3/2024; Kỳ thi Vật lý và Tin học châu Á - Thái Bình Dương diễn ra trong tháng 5/2024; các Kỳ thi Olympic Quốc tế diễn ra trong tháng 7 và tháng 8/2024.
Đồng hành cùng học sinh trong suốt quá trình học tập, ôn luyện và đi thi, cô Nguyễn Thị Vân, giáo viên chủ nhiệm lớp 12 chuyên Lý năm học 2023 - 2024 đồng thời là giáo viên chủ nhiệm đội tuyển Vật lý, Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh chia sẻ, học trò Bắc Ninh hiếu học, các em rất năng động, thông minh với trí tuệ, bản lĩnh, khát khao chiến thắng. Trong đội tuyển đi thi, luôn có sự kế thừa, tiếp nối giữa học sinh lớp 11 và lớp 12 để các em có thể vừa học thầy, vừa học bạn. Bên cạnh nỗ lực của thầy và trò, để có được thành tích như ngày hôm nay, những chế độ, chính sách đãi ngộ của tỉnh, nhà trường tiếp thêm niềm tin, động lực, trách nhiệm trong công tác học tập, giảng dạy.
Không chỉ rạng danh trong nước, tiếp nối truyền thống hiếu học, khoa bảng, thầy và trò tỉnh Bắc Ninh liên tiếp gặt hái thành công khi ‘‘mang chuông đi đánh xứ người’’ tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế. Nếu như từ năm 1997 đến năm 2022, tỉnh mới có bốn giải Olympic quốc tế gồm 3 Huy chương Bạc và một Huy chương Đồng, chỉ tính riêng số lượng Huy chương của năm 2023 bằng cả 25 năm trước cộng lại, với chất lượng giải thưởng được nâng cao rõ rệt.
Năm học 2023, tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế, Bắc Ninh là tỉnh có số học sinh dự thi nhiều nhất toàn quốc với 9 lượt học sinh được chọn vào các Đội tuyển Olympic, mang về nhiều giải thưởng, trong đó, có hai Huy chương Vàng Quốc tế và một Huy chương Vàng khu vực. Có thể kể đến em Nguyễn Kim Giang (đoạt Huy chương Vàng Olympic Hóa học Quốc tế), Nguyễn Tuấn Phong (đoạt Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á và Huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế), Nguyễn Hữu Tiến Hưng (đoạt Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Hóa học châu Á). Thành tích này góp phần giải bài toán “cơn khát Huy chương Vàng” từ khi tái lập tỉnh năm 1997 của Bắc Ninh.
Cùng với giáo dục mũi nhọn, kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2023, Bắc Ninh xếp thứ năm toàn quốc về điểm thi tăng một bậc so với năm trước và tăng 21 bậc so với năm 2020. Đây là kết quả thi nhất từ trước đến nay của địa phương cũng là năm thứ hai liên tiếp tỉnh có thủ khoa (duy nhất) toàn quốc khối C.
Chăm lo khuyến học, khuyến tài
Sự nghiệp giáo dục và đào tạo có sự bứt phá, giành nhiều thành tích, góp phần làm bừng sáng bức tranh giáo dục vùng đất học Bắc Ninh - Kinh Bắc. Với sự quan tâm toàn diện, Bắc Ninh ban hành nhiều cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng nhân tài. Điển hình Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 26/6/2014 của Tỉnh ủy về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo Bắc Ninh đến năm 2025, định hướng đến 2030; Nghị quyết số 02/2021/NQ-HĐND ngày 16/7/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định một số chế độ chính sách đối với Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh, tám trường Trung học Cơ sở trọng điểm và chế độ đối với cán bộ quản lý, chuyên gia, giáo viên, học sinh tham gia bồi dưỡng, tập huấn đội tuyển tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia, khu vực, quốc tế trên địa bàn.
Ngoài hỗ trợ tiền học bổng với giáo viên, học sinh hằng tháng, Nghị quyết còn quy định mức thưởng cho giáo viên, học sinh đoạt thành tích cao trong các kỳ thi. Mức thưởng cao nhất cho học sinh giành Huy chương Vàng Olympic quốc tế 500 triệu đồng, giải Nhất cấp khu vực 150 triệu đồng, Nhất quốc gia 50 triệu đồng. Giáo viên trực tiếp bồi dưỡng học sinh thi đoạt giải được thưởng số tiền tương đương mức thưởng của học sinh…
Chính sách này tạo tiền đề quan trọng để Bắc Ninh nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn trong các cuộc thi cấp quốc gia, khu vực và quốc tế. Cùng với Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh đang là một trong những địa phương có chế độ đãi ngộ và mức thưởng cao nhất trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Tỉnh luôn quan tâm xây dựng cơ sở vật chất trường học và các nguồn lực bảo đảm chất lượng hoạt động giáo dục trên địa bàn. Hiện, 99,6% trường công lập trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ kiên cố hóa trường lớp đạt 100%...
Cựu học sinh Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh Nguyễn Tuấn Phong cho biết, năm 2023, em đoạt Huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế. Có được kết quả đó, bên cạnh sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em cảm ơn các thầy, cô giáo và chủ trương, chính sách thu hút đầu tư của tỉnh. Các chính sách học bổng, môi trường học tập, trao thưởng khi đạt thành tích tốt là động lực, trách nhiệm để em tiếp tục phấn đấu, chinh phục đỉnh cao tri thức.
Trong thành tích chung của giáo dục và đào tạo tỉnh Bắc Ninh, ngoài sự chăm lo của cấp ủy, chính quyền, còn có sự đồng hành, chung tay của chính người dân địa phương, doanh nghiệp trên địa bàn. Đến hết năm 2023, toàn tỉnh có 274 nghìn gia đình đạt danh hiệu “Gia đình học tập”, đạt 81,3%, tăng hơn 58 nghìn gia đình so với năm 2022; 4.650 dòng họ đạt danh hiệu “Dòng họ học tập”, đạt 74,75%, tăng 923 dòng họ; 654 cộng đồng đạt danh hiệu “Cộng đồng học tập”, đạt 88%, tăng 87 cộng đồng.
Nhằm vinh danh những tài năng tiêu biểu và là điểm tựa nâng cánh ước mơ, đến hết năm 2023, tổng Quỹ khuyến học toàn tỉnh đạt 164 tỷ đồng, tăng 14 tỷ đồng so với năm trước. Nổi bật là Quỹ Khuyến học, Khuyến tài Phạm Văn Trà, qua hơn 13 năm hoạt động, Quỹ khen thưởng gần 6.000 cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc với tổng số tiền khen thưởng tính đến nay là 26 tỷ đồng.
Đại tướng Phạm Văn Trà xúc động, bày tỏ: Quỹ Khuyến học, Khuyến tài được thành lập để động viên, khích lệ thế hệ trẻ tiếp tục vươn lên trong học tập, công tác. Ông mong những người con quê hương Kinh Bắc, tiếp tục phát huy truyền thống, phấn đấu học tập, công tác, góp phần xây đắp Bắc Ninh ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn từng cho rằng, thành tích lớn nhất của ngành giáo dục và đào tạo chính là đang tạo được niềm tin trong nhân dân. Qua các thời kỳ, tỉnh đều thống nhất quan điểm, đầu tư cho giáo dục luôn phải được ưu tiên đi trước, giáo dục phát triển tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, bền vững của mảnh đất Kinh Bắc với bề dày văn hóa truyền thống trong giai đoạn phát triển mới.
Vun gốc, ươm mầm cho tương lai, Bắc Ninh đang tiếp nối truyền thống hiếu học, khoa bảng lừng danh xưa kia với ‘‘một giỏ ông đồ, một bồ ông cống, một đống ông nghè, một bè Tiến sỹ, một bị trạng nguyên, một thuyền bảng nhãn’’, đồng thời từng bước xây dựng nền tảng vững chắc, chủ động đón đầu trong tiến trình xây dựng quê hương ngày một văn hiến, văn minh, đến năm 2030 là thành phố trực thuộc Trung ương./.
