Có nhiều dư địa cải cách và nhiều thách thức cho việc cắt giảm chi phí tuân thủ khi thực hiện thủ tục hành chính khởi sự doanh nghiệp.
Đánh giá chi phí tuân thủ (gồm chi phí thời gian và chi phí trực tiếp) đối với nhóm thủ tục hành chính khởi sự doanh nghiệp, Báo cáo Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ thủ tục hành chính – APCI 2022 cho biết, trung bình doanh nghiệp phải bỏ ra 1,34 triệu đồng để hoàn thành một thủ tục. Mức chi phí này bao gồm chi phí thời gian (kể từ khi doanh nghiệp bắt đầu tìm hiểu về thủ tục hành chính đến khi nhận kết quả) và chi phí trực tiếp cần thiết để thực hiện thủ tục hành chính đó, hoặc tổng chi phí thuê bên thứ ba để thực hiện thủ tục. Trong đó, thời gian trung bình doanh nghiệp bỏ ra là 11,3 giờ làm việc và chi phí trực tiếp để hoàn thành thủ tục là 476,2 nghìn đồng.
Báo cáo APCI 2022 do Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ thực hiện với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ thông qua dự án Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của doanh nghiệp nhỏ và vừa (LinkSME).
Kết quả khảo sát APCI 2022 ghi nhận tỷ lệ cao doanh nghiệp lựa chọn phương thức trực tuyến để thực hiện các thủ tục hành chính về khởi sự doanh nghiệp. Trong đó, thủ tục khai lệ phí môn bài và thủ tục thông báo phát hành hóa đơn đặt in/hóa đơn tự in/hóa đơn in trực tiếp từ máy tính tiền và hóa đơn điện tử (thuộc sự quản lý của Bộ Tài chính) có tỷ lệ doanh nghiệp nộp hồ sơ bằng phương thức trực tuyến lần lượt là 100% và 93%.
Các thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và chuyển đổi loại hình doanh nghiệp cũng ghi nhận tỷ lệ doanh nghiệp nộp hồ sơ trực tuyến tăng so với năm 2021. Tuy nhiên, kết quả khảo sát của APCI 2022 cho thấy vẫn còn dư địa cho việc thúc đẩy thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến với các thủ tục này.
Tổng thời gian thực hiện thủ tục trong trường hợp nộp hồ sơ trực tuyến nhanh hơn gấp 2 lần so với thời gian tương ứng trong trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp. Khảo sát năm 2022 cho thấy không có doanh nghiệp nào cho biết đã chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ cơ quan nhà nước trong các thủ tục hành chính thuộc nhóm khởi sự doanh nghiệp.
Điểm đáng chú ý, nhóm thủ tục hành chính khởi sự doanh nghiệp có điểm số APCI 2022 giảm 7,5 điểm so với năm 2021 và mức chênh lệch giữa điểm cao nhất và thấp nhất trong giai đoạn 2018-2022 là 7,5 điểm. Điểm số APCI 2022 vẫn ở ngưỡng trung bình trong 5 năm thực hiện khảo sát APCI từ 2018 đến 2022 và thời gian thực hiện các thủ tục này chưa thực sự cải thiện rõ rệt qua các năm. Điều đó cho thấy có nhiều dư địa cải cách và có nhiều thách thức cho việc cắt giảm chi phí tuân thủ khi thực hiện thủ tục hành chính khởi sự doanh nghiệp.
Doanh nghiệp được khảo sát mong muốn đơn giản hóa hơn nữa các bước thực hiện thủ tục trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, cập nhật kịp thời hơn các quy định pháp luật hiện hành trên Cổng thông tin này. Bên cạnh đó, cần tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức thuộc các Phòng Đăng ký kinh doanh địa phương để nâng cao chất lượng hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện thủ tục./.
