Các xã, phường, đặc khu tại tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực xây dựng một nền hành chính đổi mới, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân và vì nhân dân phục vụ.
Sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, với những nét đặc thù riêng, các địa phương trên hai tuyến biên giới (đất liền và biển) của tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực xây dựng bộ máy hành chính đổi mới, có khả năng thích ứng cao để hướng tới sự ổn định và phát triển bền vững. Việc xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, vì dân phục vụ là một trong những mục tiêu quan trọng và then chốt. Quá trình vận hành, nhiều mô hình hay, cách làm mới phù hợp với tình hình thực tế đã được các địa phương triển khai để cùng đồng hành với nhân dân trong mọi hoạt động.
*Những mô hình hay, cách làm mới thiết thực
Thượng Trạch là xã biên giới đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng Trị. Xã được hình thành trên cơ sở địa giới của 2 xã cũ là Thượng Trạch và Tân Trạch (huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cũ), với diện tích tự nhiên 1.095,78 km2, dân số 3.615 người/832 hộ, phân bố tại 20 bản, chủ yếu là đồng bào dân tộc Bru - Vân Kiều và Chứt (chiếm 95,6%). Sau sáp nhập, đời sống của người dân vẫn còn nhiều thách thức do kinh tế - xã hội chưa phát triển (hộ nghèo 60,45%).
Ông Hồ Ngọc Thanh, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch (tỉnh Quảng Trị) cho biết, với đặc thù xã biên giới, miền núi, quá trình vận hành, địa phương gặp không ít khó khăn, trở ngại. Địa bàn rộng, hiểm trở, bản xa nhất về trung tâm xã phải di chuyển hơn 70km. Mặt khác, hiện chỉ có 9/20 bản có điện lưới và sóng điện thoại. Đồng bào dân tộc thiểu số tại xã sử dụng điện thoại thông minh quá ít nên tỷ lệ cài đặt VNeID đang rất thấp. Vì thế, việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân trên Cổng dịch vụ công Quốc gia còn hạn chế. Cùng với đó, cơ sở vật chất, hạ tầng còn thiếu, trụ sở làm việc chật hẹp, Trung tâm Phục vụ hành chính công thiếu các trang thiết bị, máy móc…. Xã đã báo cáo các khó khăn trên và đang đề nghị tỉnh quan tâm giải quyết, hỗ trợ.
Dẫu còn những khó khăn, nhưng với ý chí quyết tâm cao, sự tâm huyết, sáng tạo, linh hoạt, các cán bộ, công chức, viên chức xã Thượng Trạch đã triển khai những mô hình mới, cách làm hay phù hợp thực tiễn địa phương như: “Đảng viên bám bản”, “Đồng hành và chia sẻ", Tổ hỗ trợ công nghệ và hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính… để cùng đồng hành với nhân dân khu vực biên giới.
Ông Hồ Ngọc Thanh cho biết, địa phương đã bố trí, phân công cán bộ, công chức, viên chức thực hiện mô hình “Đảng viên bám bản”, sát cánh cùng người dân trong các hoạt động; thành lập 20 tổ phụ trách 20 bản triển khai thực hiện nhiệm vụ, kế hoạch và các phần việc. Các tổ do các Ủy viên Thường vụ, Đảng ủy viên xã làm tổ trưởng, thành phần gồm cán bộ, công chức, giáo viên, bí thư chi bộ, trưởng bản, các trưởng ban công tác Mặt trận, cán bộ các Đồn Biên phòng... Địa phương cũng triển khai mô hình “Đồng hành và chia sẻ" cùng cán bộ, công chức đồng bào dân tộc trong thực hiện nhiệm vụ công tác Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội; phân công cán bộ, công chức có kinh nghiệm công tác hỗ trợ, đồng hành cùng cán bộ, công chức, đoàn thể là người đồng bào dân tộc. Nhờ đó, công việc được giải quyết ngay từ các bản, làng, từng bước xây dựng chính quyền không thụ động, lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Hai mô hình trên trở thành “cầu nối” tích cực giữa Đảng, chính quyền và nhân dân trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng biên giới bình yên, vững mạnh”.
Ở khu vực phía Nam của tỉnh Quảng Trị, Hướng Hiệp cũng mang những nét đặc thù của một xã miền núi với những khó khăn, thách thức đan xen. Theo bà Thái Thị Thanh Huyền, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Hướng Hiệp, xã được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Krông Klang, xã Mò Ó và xã Hướng Hiệp (huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị cũ). Toàn xã có hơn 67% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo chiếm 27,22%, hộ cận nghèo 13,06%. Đời sống kinh tế - xã hội còn khó khăn, người dân chưa thành thạo sử dụng điện thoại thông minh nên việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giao dịch vẫn rất hạn chế.
Bà Thái Thị Thanh Huyền cho biết: “Để giải quyết và tháo gỡ những khó khăn nói trên, Trung tâm đã tham mưu UBND xã thành lập Tổ ứng cứu công nghệ và nghiệp vụ hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính. Các thành viên của tổ tích cực hướng dẫn, giúp người dân cài đặt tài khoản VNeID, cách thức truy cập các phần mềm và cổng dịch vụ công để thực hiện các giao dịch liên quan; đồng thời phối hợp với Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ… về tận các thôn, khóm để tuyên truyền và hướng dẫn trực tiếp, qua đó cũng nắm bắt kịp thời tâm tư của người dân để đưa ra những giải pháp phù hợp, giải quyết thấu đáo, thỏa đáng nguyện vọng của nhân dân. Trong tháng đầu tiên vận hành chính quyền 2 cấp, Trung tâm đã tiếp nhận 327 hồ sơ, trong đó trực tuyến 261 hồ sơ, trực tiếp 66 hồ sơ; đã giải quyết 306 hồ sơ cho người dân và doanh nghiệp”.
Chị Nguyễn Thị Thu Diệu (xã Hướng Hiệp) bày tỏ: “Tôi được cán bộ công chức ở Trung tâm phục vụ hành chính công xã hướng dẫn rất nhiệt tình, đặc biệt là các thao tác trên thiết bị công nghệ, máy tính, điện thoại. Cán bộ ở đây gần gũi, cách thức làm việc chuyên nghiệp, không có rào cản; chỉ dẫn từng bước, giải thích rõ ràng các vấn đề cho dân hiểu và thực hiện. Tôi cảm nhận môi trường hành chính mới gần dân, trách nhiệm và đúng với tinh thần vì dân phục vụ. Người dân chúng tôi rất phấn khởi, hoan nghênh sự thay đổi tích cực này”.
* Hướng tới sự phát triển bền vững
Tại khu vực biên giới biển của tỉnh Quảng Trị, xã Đông Trạch được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 xã của huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cũ, gồm Sơn Lộc, Đồng Trạch và 2 xã biển là Đức Trạch, Hải Phú. Việc sáp nhập nhằm xây dựng bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, góp phần tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Ông Dương Trường Chinh, Phó Chủ tịch UBND xã kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Đông Trạch cho biết, ngay từ những ngày đầu hoạt động chính quyền địa phương hai cấp, xã đã chủ động, kịp thời bố trí nhân sự, đầu tư cơ sở vật chất nhằm phục vụ tốt nhất, hiệu quả và thuận tiện nhất cho người dân. Trung tâm bố trí 8 cán bộ, 1 giám đốc, 1 phó giám đốc, 6 công chức, đồng thời trang bị 9 máy tính, 7 máy in, 4 máy scan, 1 máy bấm số, 1 màn hình báo số và 7 màn hình hiển thị các quầy. Trung tâm cũng rất chú trọng về tác phong công vụ của cán bộ, công chức nhằm đáp ứng hiệu quả công việc và phục vụ tốt cho người dân, xứng đáng với vai trò, vị trí công tác và sự tín nhiệm của nhân dân. Sau hơn một tháng vận hành, Trung tâm đã phục vụ tiếp nhận hơn 1.400 hồ sơ, công khai 397 thủ tục hành chính, trả kết quả 857 hồ sơ và đã số hóa 957 hồ sơ…
Ông Dương Trường Chinh chia sẻ thêm: “Ngư dân trên địa bàn thường có những chuyến đi biển dài ngày, nên khi cần giải quyết các thủ tục hành chính, họ thường đến trụ sở vào khoảng thời gian tàu cập bến nghỉ ngơi (chủ yếu là những ngày trăng sáng). Điều này cũng gây nên tình trạng quá tải nhận hồ sơ cho cán bộ, công chức. Vì vậy, xã đã chủ động bố trí nhân sự là các công chức đã làm việc tại xã cũ nhận nhiệm vụ tại Trung tâm, trực tiếp tiếp nhận hồ sơ cho người dân. Đây là những người có chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và hiểu rõ tập quán sinh hoạt của người dân địa phương. Các cán bộ, công chức còn chủ động sắp xếp làm việc ngoài giờ hành chính hoặc cả ngày nghỉ để giải quyết kịp thời cho nhân dân. Điều này góp phần đảm bảo tính liên tục, hiệu quả của công việc, đặc biệt cũng cố vai trò, vị trí của chính quyền và tăng cường niềm tin, sự ủng hộ, công nhận của người dân đối với Đảng, Nhà nước và chính quyền”.
Để từng bước xây dựng nền hành chính vững mạnh, thúc đẩy sự phát triển của địa phương, nhất là khu vực biên giới, ông Hồ Ngọc Thanh, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch mong muốn cấp trên tiếp tục quan tâm, đồng hành và có những chỉ đạo kịp thời, sát sao; quan tâm đầu tư xây dựng trụ sở làm việc của xã nhằm đáp ứng yêu cầu công việc, xây dựng nhà nội trú cho cán bộ, công chức yên tâm công tác. Đặc biệt, địa bàn vẫn còn 11 bản chưa có điện lưới nên rất mong cấp trên quan tâm, bố trí hỗ trợ kinh phí kéo điện lưới, phủ sóng điện thoại nhằm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của xã. Với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau trong chuyển đổi số và công nghệ số, ông Thanh cũng mong muốn cộng đồng xã hội cùng chung tay hỗ trợ nguồn lực, trang bị điện thoại thông minh và sim điện thoại cho người dân khu vực biên giới, từ đó góp phần thu hẹp khoảng cách giữa miền xuôi và miền ngược, cùng chung sức xây dựng xã hội tiến bộ, văn minh.
Các xã, phường, đặc khu tại tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực xây dựng một nền hành chính đổi mới, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân và vì nhân dân phục vụ. Những nỗ lực này kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững, ổn định của tỉnh, nhất là khu vực biên giới. Để đạt được mục tiêu này, cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thông chính trị; sự đoàn kết, đồng thuận, ủng hộ của người dân và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành nhằm hướng tới kiến tạo một bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu quả và đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay./.
