Công nghiệp văn hóa không chỉ là một lĩnh vực kinh tế mới mẻ, mà chính là con đường để biến kho tàng di sản, bản sắc và trí tuệ sáng tạo của dân tộc thành sức mạnh mềm và sức mạnh kinh tế.
Nhằm nhận diện các vấn đề then chốt cần giải quyết sớm trong phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam giai đoạn 2025-2035, ngày 1/10, tại Hà Nội, Trung tâm Nghiên cứu phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam ( S-DCI) ( trực thuộc Liên hiệp Khoa học phát triển du lịch bền vững) đã tổ chức tọa đàm “Công nghiệp văn hóa- Con đường mở kho báu vô tận của sáng tạo Việt Nam ”.
Phát biểu tại Tọa đàm, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Nguyễn Thu Hạnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam cho biết, công nghiệp văn hóa không chỉ là một lĩnh vực kinh tế mới mẻ, mà chính là con đường để biến kho tàng di sản, bản sắc và trí tuệ sáng tạo của dân tộc thành sức mạnh mềm và sức mạnh kinh tế.
Đây là một ngành công nghiệp đặc biệt, vừa làm giàu cho đất nước, vừa nuôi dưỡng tâm hồn, vừa khẳng định vị thế quốc gia trên bản đồ thế giới. Công nghiệp văn hóa chính là cây cầu kết nối giữa kho báu văn hóa với nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế. Nếu biết tư duy sáng tạo để nhân chuỗi giá trị, liên kết ngành hàng, tổ chức sản xuất, biết ứng dụng công nghệ, biết tiếp thị bằng chiến lược sáng tạo, chúng ta có thể biến bản sắc Việt thành những sản phẩm, dịch vụ có giá trị kinh tế cao, có khả năng cạnh tranh và lan tỏa toàn cầu.
Do đó, mục tiêu của Tọa đàm này nhằm xây dựng bức tranh toàn cảnh về công nghiệp văn hóa tại Việt Nam bao gồm: tiềm năng, hiện trạng, cơ hội, thách thức và đề xuất một số phương hướng, giải pháp phát triển. Tọa đàm còn là bước khởi đầu để chúng ta cùng chung tay tìm đường mở kho báu ấy, để Việt Nam không chỉ được biết đến như một dải đất hình chữ S kiên cường, mà còn là một cường quốc sáng tạo, một điểm sáng văn hóa trên bản đồ toàn cầu.
Đề cập về tầm quan trọng của phát triển công nghiệp văn hóa, ông Trương Minh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Câu lạc bộ UNESCO thành phố Hà Nội cho rằng, nhận thức về tầm quan trọng của phát triển công nghiệp văn hoá ở các cấp, các ngành, cấp địa phương và dân cư chưa đồng đều, mới có một số tỉnh, thành phố triển khai đạt được kết quả rõ nét như: thành phố Hà Nội; Thành phố Hồ Chí Minh; thành phố Đà Nẵng; tỉnh Ninh Bình... Ngoài ra, còn thiếu khung pháp lý đầy đủ và cơ chế, chính sách đồng bộ để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Ví dụ như: Chính sách ưu đãi về đất đai (Quy hoạch quỹ đất; Tiền thuê và thời hạn thuê đất .... ); chính sách về tài chính (Miễn giảm tiền thu nhập doanh nghiệp); ưu đãi tín dụng, quỹ hỗ trợ sáng tạo Công nghiệp văn hóa còn thiếu sự liên kết chặt chẽ với nhau.
Để công nghiệp văn hóa Việt Nam thật sự trở thành ngành kinh tế quan trọng giai đoạn 2025-2035, Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Trần Thọ Đạt, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đề xuất, các cấp, ngành liên quan cần đồng thời giải quyết 5 vấn đề then chốt như: Hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế đặc thù; tiếp đến là đột phá trong đào tạo nhân lực sáng tạo; cải cách cơ chế tài chính, vốn đầu tư; mở rộng và chuyên nghiệp hóa thị trường sản phẩm văn hóa; thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ số trong toàn bộ chuỗi giá trị.
Tại Tọa đàm, các đại biểu tập trung các ý kiến góp ý theo các chủ đề như: Khai thác di sản văn hóa bằng tư duy chuỗi giá trị; tổ chức sản xuất sản phẩm công nghiệp văn hóa; ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và khai thác văn hóa; hành lang pháp lý và cơ chế phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam; thị trường tạo sản phẩm công nghiệp văn hóa; nguồn nhân lực sáng tạo công nghiệp văn hóa; những vấn đề then chốt cần giải quyết trong phát triển công nghiệp văn hóa. Từ đó, các đại biểu đề xuất giải pháp cụ thể như: Ban hành Luật Công nghiệp Văn hóa để có cơ chế pháp lý rõ ràng và đồng bộ; Nhà nước cần xây dựng định hướng phát triển và chiến lược đầu tư bài bản, lâu dài cho công nghiệp văn hóa, phát triển và thu hút nhân tài; ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sáng tạo sản phẩm công nghiệp văn hóa.
Nhân dịp này, Trung tâm Nghiên cứu phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam (SDCI) và Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác. Hai bên thống nhất phối hợp trong nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực và đề xuất các giải pháp phát triển hạ tầng công nghiệp văn hóa Việt Nam giai đoạn 2025–2035, hướng tới khai thác hiệu quả tiềm năng sáng tạo và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước./.
