Để Luật Bảo vệ môi trường 2020 đi vào thực chất, cử tri cho rằng, giai đoạn tới cần quy định rõ trách nhiệm - rõ thời hạn - rõ chế tài, phân cấp thẩm quyền triệt để giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính về môi trường, đẩy mạnh phân cấp cho địa phương thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Theo dõi phiên thảo luận của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành" vào chiều 28/10, cử tri Lai Châu cho rằng phiên thảo luận diễn ra nghiêm túc, đúng trọng tâm, trọng điểm những vấn đề cần phải quan tâm hiện nay. Cách điều hành của chủ tọa khoa học, các đại biểu được phân bổ thời lượng phát biểu phù hợp và trình bày rõ ràng, súc tích.
* Thống nhất cơ chế tài chính của Quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu Ngô Xuân Hùng cho rằng, phiên thảo luận đã đề cập rõ những vấn đề môi trường hiện nay cần phải quan tâm như: Bất cập, thiếu sót khi thi hành pháp luật về môi trường; hạ tầng phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế chất thải rắn và thu gom, xử lý, tái sử dụng nước thải chưa đồng bộ. Cùng với đó là việc xử lý các làng nghề, cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; cần có chính sách thiết thực để thu hút, xã hội hóa cho hoạt động bảo vệ môi trường; tạo thị trường tín chỉ carbon, sàn giao dịch tín chỉ carbon; hoạt động tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh, mua sắm xanh…
Theo ông Ngô Xuân Hùng, kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành” được chuẩn công phu, kỹ lưỡng, trách nhiệm, nghiêm túc, phân tích kỹ, có chiều sâu, đánh giá được toàn diện về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường. Qua đó, làm nổi bật những kết quả đã đạt được từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.
Kết quả giám sát chuyên đề cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, nhất là vấn đề phân loại, thu gom, xử lý, tái chế, tái sử dụng chất thải như: tỉ lệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng phương pháp chôn lấp vẫn rất cao; hiện tại mới chỉ thử nghiệm mô hình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn; hiện chỉ có khoảng 18% nước thải khu vực đô thị được đầu tư hạ tầng cho xử lý. Chi ngân sách nhà nước cho bảo vệ môi trường còn hạn chế, vẫn còn nhiều cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa được xử lý triệt để; tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn còn diễn biến rất phức tạp, nhất là ở thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh....
Từ những thực tế trên, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu Ngô Xuân Hùng đề xuất Chính phủ cần sớm ban hành Nghị quyết, cấp Bộ ban hành Thông tư hướng dẫn thống nhất trên cả nước về cơ chế tài chính của Quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh để dẫn dắt đầu tư xanh.
* Cần quy định rõ trách nhiệm, thời hạn và chế tài
Ông Đao Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Bum Tở đánh giá, đa số ý kiến của các đại biểu được chuẩn bị kỹ, bám sát thực tiễn địa phương, nêu trúng nhiều tồn tại về vấn đề môi trường như: Ô nhiễm rác thải, nước thải, khai thác khoáng sản; thiếu nguồn lực; chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực môi trường chưa nghiêm trong quá trình thực hiện.
Theo ông Đao Văn Khánh, kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực, công tác bảo vệ môi trường tại địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân được nâng lên. Công tác quy hoạch, thẩm định dự án, quản lý chất thải, bảo vệ nguồn nước, đa dạng sinh học… từng bước đi vào nền nếp. Nhiều mô hình, giải pháp bảo vệ môi trường được triển khai và phát huy hiệu quả, góp phần cải thiện chất lượng môi trường, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.
Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn một số hạn chế như: Một số quy định mới còn chậm được hướng dẫn, tổ chức thực hiện ở cơ sở chưa đồng đều; nguồn lực đầu tư cho môi trường còn hạn chế; tình trạng vi phạm về xả thải và ô nhiễm cục bộ vẫn xảy ra, đặc biệt tại khu dân cư, khu sản xuất, khai thác khoáng sản và các dòng sông, suối….
Để Luật Bảo vệ môi trường 2020 đi vào thực chất, ông Đao Văn Khánh cho rằng, giai đoạn tới cần quy định rõ trách nhiệm - rõ thời hạn - rõ chế tài. Các bộ, ngành liên quan cần rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành, đơn giản hóa thủ tục hành chính, phân cấp thẩm quyền triệt để giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính về môi trường, đẩy mạnh phân cấp cho địa phương thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường./.
