Điện Biên xác định xóa mù chữ phải gắn với mục tiêu bền vững giúp người dân không chỉ đọc, viết được mà còn có cơ hội học lên bổ túc văn hóa, học nghề hoặc nâng cao kỹ năng phục vụ sản xuất.
Giữa muôn vàn khó khăn của một tỉnh miền núi biên giới, nơi đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn, ánh sáng của con chữ vẫn được bền bỉ thắp lên. Với quyết tâm chính trị cao và nhiều cách làm sáng tạo, Điện Biên đang trở thành điểm sáng trong công tác xóa mù chữ vùng đồng bào dân tộc thiểu số, từng bước thu hẹp khoảng cách dân trí giữa các vùng miền.
Tại bản Cà Là Pá, xã Sín Thầu, nơi sinh sống của hơn 1.000 đồng bào người Mông, tình trạng người lớn mù chữ vẫn còn tồn tại nhiều năm nay. Để giúp bà con biết đọc, biết viết, địa phương phối hợp nhà trường rà soát, tuyên truyền và vận động người dân đến lớp. Từ tháng 9/2024 đến tháng 5/2025, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Leng Su Sìn đã mở lớp học xóa mù chữ cho 17 học viên trong độ tuổi 22 – 55. Tuy học vào ban đêm, nhưng lớp luôn duy trì sĩ số ổn định, tinh thần học tập của bà con rất tích cực.
Thầy Vũ Xuân Thi, giáo viên đứng lớp, cho biết sau khi đến từng nhà vận động, người dân đã hiểu được lợi ích của việc học chữ và chủ động tham gia. Ngoài việc được phát đồ dùng học tập, mỗi học viên được hỗ trợ 150.000 đồng/tháng. Kết thúc khóa học, đa số học viên đều nắm được kỹ năng đọc, viết cơ bản, phục vụ cuộc sống hằng ngày.
Trong số các học viên, trường hợp vợ chồng chị Vừ Thị Bầu để lại nhiều ấn tượng. Chị Bầu cho biết cả hai từng đi học nhưng bỏ dở nên quên hết cách đọc, viết. Ban đầu chồng chị còn e ngại, nhưng sau thời gian được thầy cô kiên trì vận động, hai vợ chồng quyết định đến lớp. “Ban ngày đi làm, tối về chúng tôi cùng nhau đi học. Giờ biết viết tên mình, biết đọc giấy tờ khi lên xã, chúng tôi vui lắm”, chị chia sẻ.
Không chỉ ở Sín Thầu, nhiều địa phương khác của tỉnh cũng liên tục mở các lớp xóa mù chữ. Tháng 9 năm nay, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Sa Lông (xã Na Sang) khai giảng lớp xóa mù chữ giai đoạn 2 năm học 2025 – 2026. Theo thầy Lê Xuân Vỹ, Hiệu trưởng nhà trường, thời gian đầu số lượng đăng ký ít nên Ban Giám hiệu và giáo viên phải phối hợp địa phương tuyên truyền, vận động. Khi hiểu được giá trị của việc học, bà con đến lớp đông hơn, nhiều buổi học vượt quá con số 20 học viên đăng ký ban đầu.
Tình trạng tái mù chữ vẫn diễn ra do người dân ít có điều kiện sử dụng chữ viết trong đời sống hằng ngày. Vì vậy, UBND tỉnh Điện Biên hằng năm đều ban hành chỉ tiêu, kế hoạch xóa mù chữ nhằm nâng cao dân trí và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội. Giai đoạn 2021 – 2025, toàn tỉnh đã tổ chức 175 lớp xóa mù chữ cho hơn 4.000 học viên, đạt tỷ lệ 100% tốt nghiệp hoặc hoàn thành chương trình; riêng năm 2025 dự kiến mở 30 lớp với gần 700 học viên.
Các lớp học được bố trí linh hoạt về thời gian, địa điểm; nội dung phù hợp với trình độ và điều kiện sinh hoạt của người học. Giáo viên đứng lớp chủ yếu là giáo viên tiểu học, THCS tại địa phương, những người am hiểu tiếng nói, phong tục của đồng bào dân tộc thiểu số. Công tác xóa mù chữ nhận được sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị: hỗ trợ người học, vận động nhân dân, đầu tư cơ sở vật chất, mở rộng đối tượng tham gia và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng.
Cùng với phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời”, các mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Công dân học tập” tiếp tục được lan tỏa, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa của việc học.
Điện Biên xác định xóa mù chữ phải gắn với mục tiêu bền vững giúp người dân không chỉ đọc, viết được mà còn có cơ hội học lên bổ túc văn hóa, học nghề hoặc nâng cao kỹ năng phục vụ sản xuất. Nội dung giảng dạy được lồng ghép kiến thức về nông nghiệp, kinh doanh nhỏ, quản lý tài chính gia đình, giúp người dân “học để làm, học để sống tốt hơn” và cải thiện thu nhập.
Với những kết quả đạt được, tỉnh đặt mục tiêu duy trì chuẩn xóa mù chữ mức độ 2, tiếp tục nâng cao chất lượng giảng dạy, mở rộng quy mô lớp học. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, ngành giáo dục và các lực lượng xã hội là yếu tố quan trọng giúp Điện Biên giữ vững là một trong những địa phương có phong trào xóa mù chữ mạnh, góp phần nâng cao dân trí và phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi./.
