Sau hợp nhất 3 xã Tân Lâm, Tân Thượng và Đinh Trang Thượng cũ, xã mới có tổng diện tích trên 20.000ha, quy mô dân số hơn 20.500 người, trong đó có khoảng 60% là người đồng bào dân tộc thiểu số, phân bổ trên 20 thôn.
Trải qua 80 năm, từ những nương rẫy hoang hóa, cao nguyên Di Linh (tỉnh Lâm Đồng) đã chuyển mình trở thành vùng đất trù phú với những triền đồi bạt ngàn cà phê. Cây trồng chủ lực này đã giúp các buôn làng người K’Ho vươn lên phát triển, đời sống ngày càng sung túc.
*Cao nguyên Di Linh chuyển mình
Ông K’Lếp, hơn 70 tuổi, người dân thôn Tân Thượng 4 (xã Đinh Trang Thượng) cho biết, ông đã chứng kiến sự đổi thay rõ rệt của vùng đất nơi mình sinh ra và lớn lên. Những năm 70-80 của thế kỷ trước, bà con chủ yếu trồng lúa rẫy năng suất thấp. Khi thu hoạch xong một mùa lúa rẫy, bà con lại đi khai hoang nơi khác theo kiểu du canh, phụ thuộc vào thời tiết mưa nắng thất thường. Thời ấy còn nghèo đói, bà con chỉ làm lúa rẫy. Đến những năm 1990, người dân bắt đầu làm quen với cây cà phê, song diện tích và hiệu quả kinh tế chưa cao. Từ sau năm 2000, bà con chuyển hẳn sang trồng cà phê, mỗi hộ có từ 5-10ha và bắt đầu có thu nhập ổn định.
“Những năm qua, Nhà nước tổ chức nhiều chương trình khuyến nông, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ giống mới nên bà con cũng chuyển đổi sang cây cà phê chất lượng cao, sản lượng tốt hơn nên thu nhập cũng tăng theo”, ông K’Lếp nói.
Toàn thôn Tân Thượng 4 hiện có 350 hộ, trong đó hơn một nửa dân số là người đồng bào K’Ho. Những năm qua, nhờ chuyển đổi cây trồng sang cà phê, sầu riêng, mắc ca… đời sống kinh tế người dân đã có nhiều thay đổi. Hiện nay có đến 90% diện tích cà phê của bà con đã được ghép, cải tạo giống mới, cho năng suất cao hơn, trung bình 5 - 6 tấn nhân/ha. Gia đình ông K’Ku (50 tuổi) canh tác hơn 5ha cà phê, dự kiến mùa thu hoạch tới sẽ thu về trên 3 tỷ đồng nhờ giá cà phê nhân giữ ở mức 120.000 đồng/kg.
Từ quy mô nhỏ hơn, gia đình anh K’Mau (31 tuổi, thôn Tân Thượng 4) cũng gây dựng được kinh tế từ vườn cà phê 5 sào (5.000m2). Với sự hỗ trợ từ chương trình xóa nhà tạm, cùng vốn vay đối ứng, vợ chồng anh đã xây dựng ngôi nhà 60m² thay cho căn nhà gỗ mái tôn dột nát. “Sau gần 10 năm sống trong nhà tạm 20m², nay có nhà mới, vợ chồng tôi có thêm động lực để nuôi con ăn học đầy đủ”, anh K’Mau chia sẻ.
*"Buôn làng biệt thự"
Dọc tuyến quốc lộ 28 qua xã Đinh Trang Thượng, nhiều ngôi nhà khang trang hiện diện bên những đồi cà phê xanh ngát. Ông K’Bill, Bí thư Chi bộ thôn Tân Lâm 1, cho biết địa phương từng được ví là “buôn làng biệt thự” bởi sự trù phú. Nhờ tích cực tái canh cà phê, ứng dụng kỹ thuật mới, đời sống nhân dân ngày càng khấm khá, nhiều hộ sắm ô tô, máy cày phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
Thôn Tân Lâm 1 hiện có gần 200 hộ, trong đó 80% là đồng bào K’Ho. Toàn thôn không còn hộ nghèo, chỉ còn 3 hộ cận nghèo. Đầu năm 2025 đến nay đã có 11 hộ xây nhà mới, bên cạnh các hộ nâng cấp, sửa sang những căn nhà xây dựng từ nhiều năm trước. “Nhờ thu nhập ổn định, nhiều hộ trong thôn đã mua cả ô tô tiền tỷ để phục vụ nhu cầu của gia đình. Xe máy cày thì nhiều vô kể, có hộ mua 2 - 3 chiếc máy cày để phục vụ sản xuất, chuyên chở nông sản vào mùa thu hoạch”, ông K’Bill cho hay.
Theo ông K’Binh, Trưởng thôn Tân Lâm 1, trong đợt rà soát các hộ để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát, toàn thôn chỉ có một hộ cần hỗ trợ. Tháng 5/2025 vừa qua, căn nhà mới của hộ dân này cũng được hoàn thiện, chuyển về sinh sống.
Theo UBND xã Đinh Trang Thượng, sau hợp nhất 3 xã Tân Lâm, Tân Thượng và Đinh Trang Thượng cũ, xã mới có tổng diện tích trên 20.000ha, quy mô dân số hơn 20.500 người, trong đó có khoảng 60% là người đồng bào dân tộc thiểu số, phân bổ trên 20 thôn. Hiện nay, sản xuất nông nghiệp vẫn là kinh tế mũi nhọn của địa phương với gần 18.000ha đất nông nghiệp. Trong đó, diện tích thâm canh cà phê được giữ ổn định với hơn 8.000ha, còn lại gần 2.000ha cây lâu năm như sầu riêng, bơ, mắc ca, hồ tiêu và diện tích cây hàng năm được bà con trồng rải rác.
Phó Chủ tịch UBND xã Đinh Trang Thượng K’Đô cho biết, những tháng cuối năm 2025, địa phương tập trung khuyến nông, chuyển giao kỹ thuật, tái canh thêm hơn 1.000ha cà phê, đồng thời chăm sóc các loại cây trồng khác. Xã đặt mục tiêu giá trị sản xuất bình quân đạt 177 triệu đồng/ha, thu nhập bình quân đầu người đạt 62 triệu đồng/năm. Cùng với đó, địa phương tiếp tục thực hiện chương trình giảm nghèo, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đảm bảo an sinh xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân sau khi hợp nhất./.
