Đột phá theo Nghị quyết 57: Dự án chuyển đổi tài sản mã hóa đầu tiên tại Việt Nam được cấp phép thử nghiệm
Dự án có thể hỗ trợ giảm rủi ro dòng vốn bất hợp pháp, tạo tiền đề phát triển các mô hình thanh toán số an toàn và bền vững tại Việt Nam.
Thể chế hóa cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), bảo vệ rủi ro trong giai đoạn thử nghiệm và mở rộng hành lang pháp lý cho vốn đầu tư mạo hiểm là một trong những đột phá của Nghị quyết số 57/NQ-TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Từ yêu cầu phát triển thực tế, nội dung này đang được các địa phương triển khai nhằm giảm cản trở pháp lý, khuyến khích đổi mới sáng tạo. UBND thành phố Đà Nẵng vừa cấp phép thử nghiệm cho dự án chuyển đổi tài sản mã hóa đầu tiên tại Việt Nam.
*Minh bạch trong giao dịch tài chính
Basal Pay - dự án chuyển đổi tài sản mã hóa đầu tiên tại Việt Nam đã được UBND thành phố Đà Nẵng chính thức cấp phép chấp thuận thử nghiệm trong khuôn khổ cơ chế thử nghiệm có kiểm soát lĩnh vực công nghệ tài chính (sandbox FinTech) tại thành phố.
Basal Pay được thiết kế tích hợp chuẩn Travel Rule (một yêu cầu pháp lý đối với các tổ chức tài chính như ngân hàng, nhà chuyển tiền và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán để cung cấp thông tin chi tiết về người chuyển và người nhận khi chuyển khoản tiền điện tử hoặc thanh toán quốc tế) của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính (FATF) triển khai trong hành lang pháp lý rõ ràng, tuân thủ các yêu cầu quốc tế về minh bạch giao dịch và phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố (AML/CFT).
Basal Pay do Công ty Cổ phần AlphaTrue Solutions (thành viên của Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam) phát triển nhằm giải quyết điểm nghẽn trong giao dịch quy đổi của khách nước ngoài. Thay vì qua nhiều lớp trung gian, người dùng có thể chuyển đổi trực tiếp tài sản mã hóa sang tiền pháp định và ngược lại chỉ trong vài giây, với chi phí thấp hơn khoảng 30% so với phương thức truyền thống. Dự án được xây dựng trên nền tảng blockchain và tích hợp cơ chế Travel Rule: yêu cầu thu thập, truyền tải thông tin định danh của cả người gửi và người nhận khi giao dịch.
Ông Lê Anh Quốc, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần AlphaTrue Solutions cho biết, được thiết kế với ba tầng định danh, Basal Pay có cơ chế tự động truyền dữ liệu giao dịch theo chuẩn Travel Rule tới các đơn vị tiếp nhận và lưu trữ thông tin trong 5 năm, giúp tăng hiệu quả cho người dùng và hỗ trợ cơ quan quản lý giám sát rủi ro. AlphaTrue Solutions kỳ vọng Basal Pay có thể trở thành hình mẫu về cách doanh nghiệp Việt Nam làm chủ công nghệ và tuân thủ chuẩn mực quốc tế ngay từ giai đoạn thử nghiệm.
Lộ trình thử nghiệm dự án kéo dài 36 tháng, gồm 5 giai đoạn từ xây dựng nền tảng, vận hành giới hạn, mở rộng quy mô, đánh giá đến triển khai chính thức. Toàn bộ quá trình được Sở Khoa học và Công nghệ và chính quyền thành phố Đà Nẵng giám sát nhằm bảo đảm tuân thủ pháp lý và khả năng tích hợp blockchain với hệ thống tài chính truyền thống.
*Tiền đề phát triển các mô hình thanh toán số an toàn và bền vững
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, 7 tháng của năm 2025, Đà Nẵng đón gần 11 triệu lượt khách lưu trú với doanh thu dịch vụ ước đạt 18.000 tỷ đồng. Bà Phan Thị Ngân, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần OneFin Việt Nam - đối tác công nghệ của AlphaTrue Solutions nhận định Basal Pay sẽ giúp nâng cao trải nghiệm của du khách quốc tế tại Việt Nam. Dự án góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, giảm bớt khó khăn trong thanh toán xuyên biên giới, hỗ trợ cơ quan quản lý trong giám sát và xây dựng hệ sinh thái tài chính hiện đại, bền vững.
Nghị quyết 222/2025/QH15 của Quốc hội ngày 27/6/2025, có hiệu lực từ 1/9/2025 xác định cùng với Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng là một trong hai địa phương được lựa chọn để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam với cơ chế, chính sách đặc thù. Thành phố cũng đang khuyến khích thử nghiệm có kiểm soát các mô hình mới như tài sản số, dịch vụ tài chính số để thu hút đầu tư, doanh nghiệp khởi nghiệp.
Trong bối cảnh đó, Basal Pay không chỉ là một dự án công nghệ mà còn phản ánh sự gắn kết giữa định hướng phát triển của địa phương và chiến lược quốc gia.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech (Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam), đồng thời là Giám đốc dự án chia sẻ, Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có thị trường tài sản mã hóa sôi động nhất thế giới, đứng thứ 5 toàn cầu về mức độ sử dụng tài sản mã hóa với hơn 17 triệu người dùng. Tuy nhiên, phần lớn hoạt động diễn ra chưa có cơ chế giám sát rõ ràng, tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, lừa đảo và thất thu ngân sách. Đây là lý do Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính đánh giá thị trường tài sản mã hóa Việt Nam vẫn tồn tại “vùng xám pháp lý”. Vì vậy, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát được coi là công cụ cần thiết: vừa cho phép thử nghiệm công nghệ mới, vừa bảo đảm quản lý trong phạm vi được giám sát chặt chẽ.
Basal Pay được kỳ vọng là bước đi tiên phong để Việt Nam chứng minh năng lực tuân thủ các yêu cầu quốc tế về minh bạch giao dịch và phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố. Theo ông Trần Huyền Dinh, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, sandbox vừa giúp kiểm soát rủi ro, vừa thu hút dòng vốn quy mô lớn. Tại Singapore, tổng vốn đầu tư công nghệ tài chính năm 2024 đạt 1,3 tỷ USD, trong đó tài sản mã hóa chiếm 267 triệu USD. Tại Thái Lan, giá trị giao dịch bình quân gần 128 triệu USD, với khoảng 265.000 tài khoản hoạt động, phản ánh lợi ích của khung thử nghiệm có giám sát đối với thị trường nội địa.
Basal Pay không chỉ cung cấp dữ liệu thực nghiệm để cơ quan quản lý tham khảo trong quá trình xây dựng khung pháp lý cho tài sản mã hóa mà còn phản ánh nỗ lực của Việt Nam trong việc từng bước thực thi Khuyến nghị số 15 của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính về quản lý và nhận diện các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo cũng như tuân thủ các quy định phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và hợp tác quốc tế.
Báo cáo tháng 6/2025 của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính cho thấy, chỉ 29% trong số 138 quốc gia được đánh giá đạt mức tuân thủ đầy đủ hoặc cơ bản, cho thấy đây là thách thức chung toàn cầu. Do đó, việc thử nghiệm Basal Pay cũng mang ý nghĩa chiến lược đối với an ninh tài chính quốc gia. Nếu vận hành hiệu quả, dự án có thể hỗ trợ giảm rủi ro dòng vốn bất hợp pháp, tạo tiền đề phát triển các mô hình thanh toán số an toàn và bền vững tại Việt Nam./.
