Sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân chính là “chìa khóa” để xã Lạc Sơn (Phú Thọ) bước vững chắc trên hành trình trở thành hình mẫu nông thôn mới vùng cao kiểu mẫu.
Trên con đường liên xóm rợp bóng cây xanh, những ngôi nhà mới khang trang nối tiếp nhau, tiếng trẻ đọc bài vang lên từ ngôi trường mầm non vừa được sửa sang… Không khí đổi thay ấy đang hiện hữu tại xã Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ) - vùng đất trẻ được hình thành từ sau hợp nhất thị trấn Vụ Bản, xã Hương Nhượng và xã Vũ Bình (huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình cũ). Trong không gian hành chính mới, một phong trào quen thuộc nhưng mang diện mạo mới đã và đang lan tỏa mạnh mẽ, đó là xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển bền vững, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Mường.
* Nền móng cho tương lai
Xã Lạc Sơn tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy, hướng đến sự tinh gọn, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Dù còn nhiều khó khăn sau hợp nhất, nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Lạc Sơn vẫn giữ vững tinh thần đoàn kết, chung sức thực hiện các mục tiêu theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã giai đoạn 2020–2025 và 2025–2030, trong đó chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài.
Trên khuôn viên rộng rãi của Trường Mầm non Vũ Lâm, sắc hoa giấy hồng rực xen giữa khoảng sân lát gạch sạch bóng. Tiếng hát của các em nhỏ hòa cùng tiếng trống trường ngân vang, tạo nên bức tranh sinh động về một vùng quê đang từng ngày đổi thay.
Với nhận thức “giáo dục là gốc của phát triển”, những năm qua, xã Lạc Sơn tập trung đầu tư mạnh cho cơ sở vật chất trường lớp, trang thiết bị dạy học và đội ngũ giáo viên. Nhờ đó, toàn xã đã đạt nhiều tiêu chí quan trọng trong lĩnh vực giáo dục- một trong những trụ cột của chương trình nông thôn mới nâng cao.
Cô Hoàng Thị Bằng Giang, Hiệu trưởng Trường Mầm non Vũ Lâm, cho biết: “Nhà trường duy trì và phát huy kết quả đã đạt được, đồng thời chú trọng hơn tới việc chăm sóc, giáo dục trẻ toàn diện. Chúng tôi thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, khuyến khích sáng tạo trong dạy học, và tiếp tục đầu tư, cải tạo cơ sở vật chất để đảm bảo môi trường xanh - sạch - đẹp - an toàn - hiệu quả”. Những nỗ lực đó không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn lan tỏa tinh thần “xây dựng nông thôn mới bắt đầu từ ngôi trường xanh”, góp phần tạo diện mạo khang trang, văn minh cho vùng quê.
Cùng với giáo dục, y tế cơ sở là lĩnh vực được xã Lạc Sơn đặc biệt chú trọng. Hiện xã có 6 điểm trạm, trong đó 5 điểm có cơ sở vật chất ổn định, trang thiết bị đáp ứng hoạt động khám, chữa bệnh thường xuyên. 9 tháng của năm 2025, các trạm y tế đã thực hiện hơn 3.000 lượt khám và 2.370 lượt điều trị ngoại trú, bảo đảm phục vụ kịp thời nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Bác sĩ Bùi Văn Hải, Trạm trưởng Trạm Y tế Vũ Bình, chia sẻ: “Trạm y tế Vũ Bình được công nhận đạt chuẩn quốc gia năm 2023. Sau khi sáp nhập, chúng tôi tiếp tục phát huy kết quả này, hướng tới hoàn thiện các tiêu chí y tế trong bộ tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Cán bộ y tế cũng đang tích cực hướng dẫn nhân dân cài đặt sổ khám chữa bệnh điện tử - một bước chuyển mình quan trọng trong chuyển đổi số y tế tại cơ sở”.
* Giữ gìn bản sắc văn hóa
Nếu ví nông thôn mới là tấm thảm, thì văn hóa chính là sợi chỉ vàng đan kết nên bản sắc và sức sống của nó. Ở phố Chiềng Trào - khu dân cư nằm dọc Quốc lộ 12B, những nếp nhà sàn Mường cổ vẫn ẩn hiện bên cạnh mái ngói mới. Cuộc sống hiện đại hòa quyện cùng truyền thống, tạo nên nét đẹp riêng của vùng đất Mường xưa.
Với hơn 240 hộ dân và hơn 1.000 nhân khẩu, Chiềng Trào là một trong những khu phố đi đầu của xã Lạc Sơn trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa, phát triển kinh tế và bảo tồn di sản dân tộc. Nhiều năm liền, khu phố được công nhận danh hiệu “Phố văn hóa”, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 93,4%.
Ông Bùi Văn Dửm, Chi hội trưởng Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau của phố, chia sẻ: “Chúng tôi luôn coi việc giữ gìn phong tục, tiếng chiêng, điệu hát Mường là trách nhiệm. Mỗi dịp họp phố, chúng tôi cùng trao đổi, góp ý cho chi bộ, cho Ban đại diện khu phố để phong trào văn hóa ngày càng khởi sắc. Phố Chiềng Trào nay không chỉ giữ được bản sắc mà còn hòa nhập mạnh mẽ, trở thành điểm sáng trong xây dựng đô thị văn minh”.
Câu lạc bộ dân ca, Câu lạc bộ bóng chuyền, Câu lạc bộ thể dục thể thao, Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau… đã tạo nên một đời sống tinh thần phong phú, nơi giá trị cộng đồng được nuôi dưỡng từ chính sự gắn bó của người dân.
* Hành trình không có điểm kết thúc
Trước sáp nhập, huyện Lạc Sơn cũ có hơn 15,7 vạn dân, trong đó người Mường chiếm trên 92%. Đây là vùng đất cổ của người Mường Vang – nơi vẫn còn lưu giữ được nhiều di sản vật thể và phi vật thể như nhà sàn, chiêng Mường, mo Mường, nghề dệt thổ cẩm, dân ca, dân vũ...
Chính niềm tự hào và ý thức giữ gìn bản sắc ấy đã trở thành động lực giúp người dân đoàn kết, hăng hái tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, vừa phát triển kinh tế, vừa gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc giữa nhịp sống mới.
Xây dựng nông thôn mới là quá trình không có điểm kết thúc, đó là hành trình liên tục, đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và đồng thuận của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Tuy nhiên, với đặc thù là xã miền núi, xã Lạc Sơn vẫn đối mặt với những khó khăn trong huy động nguồn lực, tập quán sản xuất còn lạc hậu, quỹ đất canh tác hạn chế. Tuy nhiên, trong khó khăn, tinh thần tự lực, tự cường lại càng được khơi dậy mạnh mẽ.
Ông Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn, chia sẻ: “Xã Lạc Sơn được kế thừa kết quả của xã Hương Nhượng và Vũ Bình đều đã về đích nông thôn mới và đô thị thị trấn Vụ Bản. Từ nền tảng ấy, chúng tôi tiếp tục đầu tư nâng cấp hạ tầng, các thiết chế văn hóa, phục vụ đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Trong giai đoạn 2026–2030, xã đặc biệt quan tâm giải quyết việc làm, thu hút nhà đầu tư phát triển công nghiệp, đồng thời hướng tới đô thị hóa, giải quyết việc làm cho lao động địa phương, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân ngày càng tốt hơn”.
Trong bối cảnh cải cách hành chính và tổ chức không gian phát triển mới, tỉnh Phú Thọ hướng tới nông thôn mới hiện đại, bền vững và giàu bản sắc. Sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân chính là “chìa khóa” để xã Lạc Sơn bước vững chắc trên hành trình trở thành hình mẫu nông thôn mới vùng cao kiểu mẫu, nơi bản sắc văn hóa Mường hòa quyện cùng hơi thở của thời đại, tạo nên diện mạo mới, vừa truyền thống, vừa hiện đại cho vùng đất Mường của xã Lạc Sơn./.
