Thành phố Hà Nội đã và đang xây dựng nhiều sản phẩm du lịch mới hướng tới giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái, phát huy lợi thế bản sắc văn hóa địa phương.
Du lịch xanh đang là xu hướng, “chìa khóa” để phát triển du lịch bền vững. Đây cũng là chủ trương thành phố Hà Nội định hướng phát triển cho du lịch Thủ đô.
Hà Nội đang định vị là đô thị tiên phong về du lịch xanh, với lộ trình cấm sản phẩm nhựa dùng một lần tại khách sạn, khu du lịch từ năm 2026 - bước chuyển mạnh mẽ hướng tới phát triển bền vững thực chất, toàn diện.
*Nhiều lợi thế
Hà Nội có nhiều lợi thế để đi đầu trong phát triển du lịch xanh. Thủ đô có tài nguyên tự nhiên phong phú, khí hậu 4 mùa rõ rệt, nguồn nước mặt và nước ngầm dồi dào quanh năm. Hà Nội có nhiều loại địa hình đa dạng bao gồm cả đồng bằng trù phú lẫn đồi núi có thể phục vụ phát triển du lịch, đặc biệt du lịch nông thôn, du lịch trang trại.
Nhiều điểm du lịch vùng ngoại thành Hà Nội đang có sự chuyển biến mạnh về xây dựng không gian xanh, sử dụng các vật liệu thân thiện môi trường trong hoạt động du lịch.
Các điểm du lịch tại Ba Vì, Sơn Tây … cũng xây dựng nhiều sản phẩm du lịch xanh. Nổi bật là sản phẩm du lịch sinh thái, chăm sóc sức khỏe, tắm lá thuốc của người Dao, ở Ba Vì; các hoạt động trải nghiệm tại Làng cổ Đường Lâm…
Ở khu vực nội thành, nhiều năm nay, các điểm du lịch, dịch vụ, lưu trú cũng tạo dấu ấn với du khách bởi mô hình du lịch xanh, không khói thuốc lá.
Từ năm 2019, thành phố Hà Nội đã triển khai mô hình du lịch không khói thuốc ở 30 điểm du lịch, di tích lịch sử văn hóa như: Đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, chùa Quán Sứ, chùa Bà Đá, Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Bảo tàng Phụ nữ, Thư viện Quốc gia, Nhà hát Lớn, Nhà thờ Lớn, Nhà thờ Hàm Long, Nhà tù Hỏa Lò, Nhà hát Múa rối nước Thăng Long, Rạp Công nhân…
Đây là các điểm có đông khách du lịch tham quan, vì thế đã nhanh chóng tạo được dấu ấn về một Hà Nội xanh - sạch - đẹp - thân thiện và văn minh.
* Xanh hóa du lịch Thủ đô
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030, từ năm 2026, Hà Nội yêu cầu các cơ sở lưu trú, điểm du lịch sẽ không được phép sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần. Từng bước, lệnh cấm túi nylon miễn phí tại chợ, cửa hàng tiện lợi sẽ được áp dụng; đến năm 2031, Hà Nội dừng hẳn sản xuất và nhập khẩu nhựa dùng một lần cũng như các sản phẩm chứa vi nhựa.
Thành phố Hà Nội đã và đang xây dựng nhiều sản phẩm du lịch mới hướng tới giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái, phát huy lợi thế bản sắc văn hóa địa phương. Cụ thể như sản phẩm du lịch “Đoàn tàu du lịch Hà Nội 5 Cửa Ô - The Hanoi Train” kết nối các điểm đến di sản của Hà Nội - Bắc Ninh; trải nghiệm du lịch bằng metro; du lịch bằng xe điện, tăng tuyến xe buýt xanh đến các điểm du lịch...
Đặc biệt, nhân dịp 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025), thành phố đã công bố 80 sản phẩm du lịch độc đáo, đảm bảo thỏa mãn các nhu cầu trải nghiệm đa dạng của du khách. Đáng chú ý là các trải nghiệm “chuyển động” với 14 sản phẩm gắn với các phương tiện du lịch như, xích lô, xe điện, xe bus hai tầng, metro Cát Linh - Hà Đông, tàu hỏa nội đô, hành trình đường thủy dọc sông Hồng…
Trong đó, phải kể đến sản phẩm “Hành trình xanh cùng Hà Nội Metro” với tuyến Metro 2A - Cát Linh - Hà Đông. Tuyến này có nhiều lợi thế với hệ thống ga hiện đại, sạch đẹp, kết nối thuận tiện với các tuyến xe buýt và gần nhiều điểm du lịch nổi bật như, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long, làng lụa Vạn Phúc…
Sở Du lịch Hà Nội cho biết, nhiều năm qua, thành phố khuyến khích cơ sở lưu trú, nhà hàng hạn chế đồ nhựa dùng một lần; xây dựng mô hình du lịch sinh thái, trải nghiệm cộng đồng; lắp đặt biển báo, thùng rác phân loại tại các điểm di tích; đồng thời tổ chức chương trình cộng đồng như, “Chủ nhật xanh” để nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường.
Các chương trình khuyến khích các khách sạn, homestay đạt chứng nhận “du lịch xanh” theo tiêu chuẩn quốc tế đã nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm tiêu hao năng lượng và khẳng định cam kết giảm dấu chân carbon. Nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa được tổ chức theo hướng “không rác thải” lan tỏa thông điệp mạnh mẽ về du lịch trách nhiệm.
Những nỗ lực phát triển du lịch xanh trên địa bàn Thủ đô đã mang lại kết quả và lợi ích cho ngành Du lịch.
Tháng 9/2025, Thủ đô đón khoảng 4,17 triệu lượt khách, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước; trong đó có 666,7 nghìn lượt khách quốc tế và 3,5 triệu lượt khách nội địa, tổng thu từ khách du lịch ước đạt 12 nghìn tỷ đồng, tăng trên 46% so với cùng kỳ.
Tính chung 9 tháng năm 2025, Hà Nội đón 26,07 triệu lượt khách, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm 2024; tổng thu đạt 98,36 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 20%. Các chỉ tiêu tăng trưởng đều vượt kế hoạch, đặc biệt khách nội địa tăng gấp 2 lần.
Ngày 5/9 vừa qua, Hà Nội được Tổ chức Xúc tiến du lịch các thành phố toàn cầu (TPO) trao giải “Du lịch bền vững” 2025, ghi nhận những sáng kiến thiết thực và khẳng định vị thế Thủ đô trên bản đồ du lịch xanh quốc tế. Đây không chỉ là phần thưởng cho nỗ lực bền bỉ của ngành Du lịch Thủ đô mà còn là minh chứng cho tầm nhìn phát triển hài hòa giữa bảo tồn môi trường, phát huy giá trị văn hóa và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đại diện Sở Du lịch Hà Nội nhấn mạnh, giải thưởng này phản ánh tầm nhìn của Hà Nội khi lồng ghép phát triển du lịch vào chiến lược đô thị dài hạn, coi du lịch là một phần của chiến lược tăng trưởng xanh.
Hà Nội bước đầu áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong du lịch. Sắp tới, Hà Nội sẽ đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, xây dựng hạ tầng du lịch xanh với định hướng phát triển du lịch không phải đánh đổi tài nguyên mà cần dựa trên sự hài hòa và trách nhiệm.
Thời gian tới, Hà Nội cũng tập trung phát triển sản phẩm du lịch độc đáo, chất lượng cao, phù hợp nhu cầu thị trường; đẩy mạnh xúc tiến quảng bá; nghiên cứu xây dựng các tuyến du lịch kết nối theo từng vùng, mở rộng sản phẩm du lịch đêm, du lịch nông nghiệp - nông thôn và tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành, tập trung quy hoạch, đầu tư phát triển hạ tầng du lịch theo hướng đồng bộ, chuyên nghiệp, hiện đại./.
