Theo Bộ Công Thương, đề xuất điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần nhằm đảm bảo mức độ tự quyết của doanh nghiệp trong khung giá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
TTXVN - Tại họp báo Chính phủ thường kỳ, chiều 5/8, đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương đã thông tin, trao đổi với báo chí về đề xuất điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần.
* Bộ Công Thương: Điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần là phù hợp
Về việc Bộ Công Thương đã có đề xuất điều chỉnh giá điện 3 tháng 1 lần, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, về thẩm quyền điều chỉnh giá, việc quy định Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân ở mức dưới 5% (cụ thể từ 3% đến dưới 5%) đã có từ Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Quy định này nhằm đảm bảo mức độ tự quyết của doanh nghiệp trong khung giá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Về chu kỳ điều chỉnh giá điện, do ảnh hưởng của tình hình chính trị thế giới, giá nhiên liệu thế giới tăng cao từ cuối quý 1/2022, chi phí nhiên liệu mà Việt Nam phải nhập khẩu để sản xuất điện cũng tăng theo giá thế giới, làm chi phí mua điện của EVN tăng cao, ảnh hưởng đến cân đối tài chính và dòng tiền của EVN. EVN đã đề xuất điều chỉnh tăng giá điện các năm 2022 và 2023 để đảm bảo có dòng tiền thanh toán việc mua điện từ các nhà máy điện, hỗ trợ cải thiện tình hình tài chính cho EVN. Với biến động thông số đầu vào (chủ yếu là giá nhiên liệu), kết quả tính toán cho thấy giá điện cần điều chỉnh tăng ở mức cao để đảm bảo cân đối tài chính và dòng tiền cho EVN.
Trong quá trình xem xét đề xuất điều chỉnh giá điện của EVN các năm 2022 và 2023, Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến cần phải nghiên cứu điều chỉnh giá điện theo lộ trình từng bước cho phù hợp, tránh giật cục (trên cơ sở nghiên cứu sửa đổi Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg), tránh gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế vĩ mô, sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở đề xuất của EVN, Bộ Công Thương đã nghiên cứu và dự thảo quy định rút ngắn chu kỳ điều chỉnh giá điện xuống còn 3 tháng/lần.
"Việc này phù hợp quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là EVN phải báo cáo tính toán giá điện cập nhật hàng quý" - Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết.
Tuy nhiên, giá điện là mặt hàng quan trọng, nhạy cảm, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân và các chi tiêu kinh tế vĩ mô. Do đó, việc thực hiện điều chỉnh giá điện với mức độ, thời điểm điều chỉnh cần thiết phải báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo việc điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị, kinh tế và xã hội.
Về việc nghiên cứu xây dựng biểu giá điện 2 thành phần để giảm bù chéo trong giá điện, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, trên cơ sở phân tích các đề xuất tại đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện và trên cơ sở phân tích đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội tại thời điểm hiện nay, Bộ đề xuất thực hiện cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện theo 2 giai đoạn.
Cụ thể, giai đoạn 1 sửa đổi giá bán điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện ngoài mục đích sinh hoạt ở mức tối thiểu, đảm bảo tránh gây biến động quá lớn trong việc thực hiện cơ cấu biểu giá bán lẻ điện nhưng vẫn giải quyết được những vấn đề cấp thiết mà dư luận và người dân đặt ra trong thời gian qua,
Giai đoạn 2, trong các năm tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với EVN theo dõi, cập nhật số liệu, đánh giá ảnh hưởng của phương án đề xuất tại Đề án (theo nguyên tắc giá phản ánh đủ chi phí) tới tình hình sản xuất và đời sống của nhân dân, xây dựng lộ trình áp dụng theo từng giai đoạn phù hợp với sự phục hồi của nền kinh tế để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định. Trong đó có xem xét việc áp dụng thử nghiệm đề xuất giá bán điện 2 thành phần theo công suất và điện năng để áp dụng cho các khách hàng sử dụng điện cho sản xuất tại cấp 110 kV trở lên để có đánh giá kỹ lưỡng trước khi áp dụng chính thức.
* Xây dựng mức thu phí cao tốc một cách khoa học
Về đề xuất thu phí trên các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư bằng tiền ngân sách, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, trong dự thảo Luật Giao thông đường bộ, cơ quan soạn thảo đề xuất thu phí tất cả cao tốc do Nhà nước đầu tư.
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, trên thế giới nói chung và các nước đang phát triển nói riêng, để đầu tư cho hạ tầng cần huy động rất nhiều phương thức, trong đó có phương pháp Nhà nước đầu tư xây cao tốc rồi thu phí để hoàn vốn. Tại Việt Nam, cơ quan soạn thảo ước tính, đến năm 2030, toàn quốc cần 813.000 tỷ đồng đầu tư cao tốc; trong đó đến 2025 cần 393.000 tỷ đồng để hoàn thành 2.000 km và khởi công 925 km. Trong 10 năm tới, ngân sách cần đầu tư 239.000 tỷ đồng xây mới cao tốc, bình quân 24.000 tỷ đồng mỗi năm.
Thứ trưởng cho biết thêm, khi quyết định chủ trương đầu tư các dự án đường cao tốc, đều là dự án quan trọng Quốc gia, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu giải pháp để đầu tư xong thu phí và hoàn vốn. Thực hiện nghị quyết này, Bộ đã xây dựng đề án, trong dự thảo Luật Giao thông đường bộ có đưa vào nội dung Nhà nước đầu tư các tuyến đường cao tốc mới.
Về thu phí, Bộ Giao thông Vận tải sẽ tính toán lợi ích mang lại khi các phương tiện đi trên cao tốc, ví dụ đi nhanh hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn… Từ các chi phí nhiên liệu, chi phí vận hành, khai thác, lợi ích mang lại ấy, cơ quan quản lý sẽ tính toán mức thu phí đảm bảo chi trả của người dân.
"Mục đích của nguồn thu này là để thu lại, nộp ngân sách, phục vụ đầu tư hạ tầng và các nhiệm vụ chi khác của Trung ương", Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cho biết, sau khi trừ đi chi phí thu phí, chi phí vận hành, khoản thu phí sẽ nộp lại ngân sách.
Theo lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, các tuyến cao tốc đang đầu tư cũng được thực hiện theo chủ trương này. Về mức thu, mỗi dự án đều có đánh giá tác động, đánh giá lợi ích mang lại và khả năng chi trả của người dân. Trên cơ sở đó, mức phí phải xây dựng một cách khoa học và có lấy ý kiến các cơ quan liên quan.
Dự thảo Luật Giao thông đường bộ bổ sung quy định về thu phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư theo số km xe chạy trên đường. Đồng thời, Chính phủ đề xuất bổ sung quy định thu phí đường cao tốc do nhà đầu tư chuyển giao cho Nhà nước theo hợp đồng dự án đối tác công tư (PPP)./.
