Hợp tác xã sản xuất trà an toàn Thái Ninh (xã Vô Tranh, tỉnh Thái Nguyên) đang mở ra hướng đi mới cho người trồng chè, góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập cho bà con địa phương.
Với quyết tâm đổi mới tư duy sản xuất, đưa công nghệ và thương mại điện tử vào phát triển nông nghiệp, Hợp tác xã sản xuất trà an toàn Thái Ninh (xã Vô Tranh, tỉnh Thái Nguyên) đã giúp cho nhiều hộ dân làm chủ kinh tế, nâng cao thu nhập, góp phần thực hiện hiệu quả chương trình giảm nghèo bền vững, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Từ ước mơ của người tâm huyết với cây chè
Xã Vô Tranh, tỉnh Thái Nguyên là vùng đất đồi trung du, nơi cây chè đã bén rễ hàng trăm năm nay. Giữa những đồi chè xanh mướt, người dân vẫn nhắc nhiều đến cái tên Thái Ninh Trà, một mô hình hợp tác xã sản xuất chè an toàn đang mở ra hướng đi mới cho người trồng chè, góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập cho bà con địa phương.
Nguyễn Thái Ninh, sinh năm 1993, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất trà an toàn Thái Ninh, là một người con của vùng đất Vô Tranh. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (Đại học Thái Nguyên), anh Ninh quyết định trở về quê hương để thực hiện ước mơ phát triển vùng chè quê nhà.
“Ngày đó, tôi nhận thấy chè quê mình ngon, nhưng bán ra lại không được giá. Người trồng chè rất vất vả mà thu nhập chẳng đáng là bao. Tôi muốn làm điều gì đó để thay đổi cách làm, để chè quê mình được biết đến nhiều hơn,” anh Ninh chia sẻ.
Năm 2017, anh thành lập Hợp tác xã sản xuất trà an toàn Thái Ninh tại xóm Minh Hợp, xã Vô Tranh, với 7 thành viên tham gia. Mục tiêu của Hợp tác xã là sản xuất chè sạch, theo tiêu chuẩn VietGAP, từng bước chuyển đổi sang mô hình hữu cơ, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin và thương mại điện tử để quảng bá sản phẩm ra thị trường trong và ngoài nước.
Làm chè sạch – vì sức khỏe và vì tương lai
Từ những ngày đầu, Hợp tác xã Thái Ninh đã kiên định theo hướng sản xuất an toàn. Các hộ thành viên tuyệt đối không sử dụng thuốc hóa học, thuốc trừ cỏ. Thay vào đó, chè được bón bằng phân chuồng hữu cơ ủ hoai, kết hợp chế phẩm sinh học để cây phát triển khỏe mạnh, búp chè tươi ngon, an toàn cho người sử dụng.
Người dân ở đây quan niệm, làm chè sạch không chỉ vì người tiêu dùng mà trước hết là vì chính sức khỏe của người trồng. “Nếu vì cái lợi trước mắt mà phun thuốc tùy tiện, người đầu tiên bị ảnh hưởng là chính mình. Bây giờ làm chè sạch, mình yên tâm, khách hàng cũng tin tưởng hơn,” bà Phạm Thị Thiện, một hộ cung cấp chè tươi cho Hợp tác xã chia sẻ.
Gia đình bà Thiện từng có cuộc sống khó khăn, kinh tế chủ yếu dựa vào ruộng đồng. Từ ngày tham gia cung ứng chè cho Hợp tác xã, thu nhập của bà ổn định hơn, có tích lũy, con cái được học hành đầy đủ. “Nhà tôi bây giờ tuy chưa khá giả, nhưng không còn lo cái ăn từng bữa như trước nữa,” bà Thiện bộc bạch.
Hợp tác xã Thái Ninh hiện đang quản lý khoảng 1 ha chè trồng theo hướng hữu cơ và liên kết với các hộ dân trong xóm xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất chè an toàn khoảng 40 ha. Toàn bộ quy trình sản xuất được khép kín, từ thu hái, chế biến cho tới đóng gói. Chè được hái thủ công vào sáng sớm, khi những búp chè còn ngậm sương. Sau đó, người dân sàng lọc kỹ, hong phơi, diệt men, vò và sấy hoàn toàn thủ công, không dùng chất bảo quản hay phụ gia.
Nhờ vậy, Thái Ninh Trà giữ được hương vị tự nhiên đặc trưng: nước xanh vàng, vị chát dịu, ngọt hậu sâu và hương cốm non thoang thoảng. Sản phẩm của Hợp tác xã hiện có nhiều loại như trà búp ngon, trà nõn tôm, trà tím, trà thượng hạng, trong đó sản phẩm trà xanh đạt chuẩn OCOP 3 sao của tỉnh Thái Nguyên.
Đặc biệt, trà tím là giống chè trung du được một số nhà khoa học nghiên cứu có đặc tính tốt cho sức khoẻ được bán với giá lên tới 1 triệu đồng/kg. Đây là sản phẩm dược liệu cao cấp, mở ra hướng phát triển mới cho vùng chè Vô Tranh.
Không chỉ giỏi làm, anh Nguyễn Thái Ninh còn nhạy bén trong việc ứng dụng công nghệ để bán hàng. Từ năm 2019, anh bắt đầu đưa sản phẩm Thái Ninh Trà lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki… và mạng xã hội Facebook, Zalo.
“Ban đầu, nhiều người không tin rằng chè quê lại có thể bán online. Nhưng sau vài năm kiên trì, đến nay Thái Ninh Trà đã trở thành thương hiệu có kênh phân phối online lớn nhất trong các sản phẩm trà Thái Nguyên,” anh Ninh tự hào cho biết.
Việc bán hàng online không chỉ giúp mở rộng thị trường mà còn nâng cao giá trị sản phẩm. Người trồng chè được bao tiêu đầu ra, không còn cảnh “được mùa mất giá”.
Nhờ mô hình Hợp tác xã Thái Ninh, nhiều hộ dân xã Vô Tranh đã có nguồn thu nhập ổn định, từng bước vươn lên giảm nghèo bền vững. Nếu trước đây, mỗi sào chè chỉ thu được vài triệu đồng mỗi vụ, nay giá trị tăng gấp đôi, gấp ba. Một số hộ tham gia sản xuất hữu cơ còn có thu nhập bình quân 120–150 triệu đồng/năm.
Ông Trịnh Văn Vuôn, một hộ trồng chè lâu năm trong xóm, nói: “Ngày trước tôi chỉ bán chè tươi cho thương lái, giá bấp bênh. Từ khi có Hợp tác xã Thái Ninh, chúng tôi yên tâm hơn vì có người thu mua ổn định, được hướng dẫn kỹ thuật. Bà con phấn khởi lắm.”
Chính quyền xã Vô Tranh cũng đang tích cực hỗ trợ cấp mã số vùng trồng, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung và hướng dẫn bà con chuyển đổi sang sản xuất theo hướng hữu cơ, bền vững.
Từ một mô hình nhỏ, Hợp tác xã Thái Ninh ngày càng phát triển theo hướng làm nông nghiệp sạch, làm bằng tâm, bằng trí, đem lại thu nhập cao và cuộc sống ổn định cho người dân.
Anh Nguyễn Thái Ninh chia sẻ: “Tôi mong muốn không chỉ phát triển thương hiệu Thái Ninh Trà, mà còn góp phần khẳng định vị thế của chè Thái Nguyên, sản phẩm mang niềm tự hào quê hương. Làm chè sạch, bền vững chính là con đường giúp bà con thoát nghèo, hướng đến tương lai xanh hơn.”
Giữa những đồi chè bát ngát ở Vô Tranh, mỗi búp chè ấy không chỉ là tinh túy của đất trời, mà còn là niềm tin, nỗ lực và khát vọng vươn lên của người nông dân nơi đây, những con người đang từng ngày đổi thay cuộc sống từ chính đôi tay mình./.
