Khắc phục vướng mắc trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết, về mặt thể chế, cơ bản các văn bản hướng dẫn đã ban hành đầy đủ, tuy nhiên không tránh khỏi trong thực tế có những vấn đề phát sinh. Do đó, Trung ương sẽ tăng cường kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc cho địa phương.
TTXVN - Tiếp tục chương trình làm việc, chiều 6/6, Quốc hội chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực Dân tộc.
Vấn đề chậm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 được các đại biểu Quốc hội quan tâm chất vấn.
Làm rõ nguyên nhân chậm giải ngân Chương trình mục tiêu quốc gia
Đại biểu Dương Văn Phước (Quảng Nam) nêu ý kiến: Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ quản trong việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, nhưng sau ba năm triển khai chương trình vẫn rất chậm (về giải ngân). Bộ trưởng cho biết nguyên nhân, giải pháp trong thời gian tới?
Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết tiến độ giải ngân của Chương trình mục tiêu quốc gia, nếu tính theo năm kế hoạch đến năm nay là chậm.
Lý giải về sự chậm trễ, Bộ trưởng nói nguyên nhân chủ yếu là do những vướng mắc về thể chế. Chính phủ, Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành liên quan trong 2 năm qua đã tập trung giải quyết gỡ vướng về thể chế, các văn bản hướng dẫn. “Đến thời điểm hiện nay, cơ bản các văn bản hướng dẫn của Chính phủ chỉ đạo các địa phương đã hoàn thành cơ bản, để cho các địa phương triển khai”.
Bộ trưởng cho biết, còn một số ít văn bản chưa hoàn thiện, Ủy ban Dân tộc sẽ cùng với các bộ, ngành hoàn thiện nốt. Hiện nay, việc sửa đổi Nghị định số 27/2022/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đang xin ý kiến các thành viên Chính phủ và 16 thành viên Chính phủ đã cho ý kiến xong. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo sẽ ban hành trước ngày 15/6.
Sau khi Nghị định 27 ban hành, Ủy ban Dân tộc sẽ sửa đổi và ban hành mới Thông tư số 02/2022/TT-UBDT của Ủy ban Dân tộc: Hướng dẫn thực hiện một số dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I bắt đầu từ năm 2021-2025.
Trả lời chất vấn của đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề nghị làm rõ đâu là vướng mắc lớn nhất và hướng khắc phục trong thời gian tới trong triển khai một số dự án và tiểu dự án trong Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia là khó khăn nhất và chia sẻ với những trăn trở của tất cả các cấp, các ngành, các đại biểu bởi chương trình rộng lớn và nằm ở địa bàn khó khăn, phức tạp. Các dự án, các chính sách được tích hợp vào chương trình bao gồm cả chính sách của giai đoạn trước còn hiệu lực. Trăn trở lớn nhất hiện nay là quá trình triển khai trên thực địa bởi có những dự án triển khai cụ thể đến tận thôn, bản, từng gia đình.
Bộ trưởng cho biết, về mặt thể chế, cơ bản các văn bản hướng dẫn đã ban hành đầy đủ, tuy nhiên không tránh khỏi trong thực tế có những vấn đề phát sinh. Do đó, Trung ương sẽ tăng cường kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc cho địa phương. Đối với các địa phương, các văn bản hướng dẫn lần này sẽ tăng cường phân cấp tối đa tất cả mọi nguồn lực để cho địa phương quyết, tập trung lực lượng để triển khai.
Bố trí đầy đủ vốn cho Chương trình mục tiêu quốc gia
Đặt câu hỏi với Bộ trưởng Hầu A Lềnh, đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) cho biết, ngày 19/6/2020, Quốc hội khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Tại Khoản 4 Điều 2 Nghị quyết 120 giao Chính phủ: Trong quá trình điều hành, Chính phủ tiếp tục rà soát, cân đối, bố trí ngân sách Trung ương bổ sung cho Chương trình tăng chi đầu tư phát triển, hỗ trợ để tăng vốn tín dụng chính sách và có giải pháp huy động hợp lý các nguồn vốn ODA, vốn đầu tư của các thành phần kinh tế, vốn xã hội hóa trong Chương trình.
Với vai trò là cơ quan thường trực của Chương trình, đại biểu Vương Thị Hương đề nghị Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh cho biết đã tham mưu cho Chính phủ thực hiện nhiệm vụ này như thế nào, kết quả ra sao?
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, Khoản 4 Điều 2 Nghị quyết 120 có giao Chính phủ nhiệm vụ bố trí vốn trong tổng cơ cấu vốn được phê duyệt, huy động các nguồn vốn khác ngoài ngân sách nhà nước. Ủy ban Dân tộc đã tham mưu Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí đủ vốn theo đúng tinh thần của Nghị quyết cho giai đoạn từ nay đến 2025.
Ngoài ra, trong cơ cấu vốn bố trí cho chương trình còn có một số nguồn vốn khác, gồm vốn tín dụng, vốn của địa phương đối ứng. Về huy động nguồn ngoài ngân sách nhà nước, đã huy động nguồn ODA và các nguồn vốn xã hội khác. Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc khẳng định, đến thời điểm hiện nay, Chính phủ đã trình Quốc hội bố trí đủ nguồn theo kế hoạch hàng năm để triển khai theo đúng kế hoạch bố trí vốn Quốc hội đã phê duyệt.
Về giải pháp huy động nguồn vốn khác, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp cùng Bộ Kế hoạch Đầu tư và các bộ, ngành để tham mưu Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia để xây dựng kế hoạch huy động các nguồn vốn khác ngoài ngân sách gồm các nguồn vốn ODA, vốn các doanh nghiệp, các tổng công ty, nhưng đúng thời điểm năm 2021, 2022, đất nước gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, các doanh nghiệp cũng gặp nhiều thách thức, nên không đặt vấn đề huy động trong giai đoạn này.
Về vốn ODA, Ủy ban Dân tộc có dự án cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo và một số bộ, ngành làm việc với Ngân hàng Thế giới để huy động ngân sách gần 9.000 tỷ đồng; hiện nay đã xây dựng xong khung chính sách, tiến hành khảo sát các địa phương để tập trung đầu tư cho 75 tuyến đường ở các xã đặc biệt khó khăn. Khung chính sách đã được Ngân hàng Thế giới chấp thuận. Tuy nhiên, trong quá trình đàm phán năm 2022 vẫn còn một số vướng mắc khi Chương trình mục tiêu quốc gia chưa triển khai nên chưa giải ngân vốn nhà nước, áp lực trần nợ công. Một số bộ, ngành đang cân nhắc dừng việc này để đợi thời điểm thích hợp. Ngân hàng Thế giới thống nhất dừng lại đến hết năm tài khóa 2022, dự án này đang tạm dừng. Ủy ban Dân tộc sẽ phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ cho tiếp tục nghiên cứu, đàm phán lại dự án này.
Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết, về khả năng huy động vốn ngoài ngân sách cho việc thực hiện Chương trình theo Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Dân tộc sẽ cố gắng thực hiện trong giai đoạn từ nay đến năm 2025. Về các nguồn ngân sách huy động từ các tổ chức trong nước hiện trong giai đoạn khó khăn, Ủy ban Dân tộc sẽ tùy theo diễn biến tình hình để báo cáo Chính phủ huy động vào thời điểm thích hợp./.
