Mỗi món ăn chính là một giá trị di sản văn hóa phi vật thể, qua đó có những câu chuyện của ký ức, hình ảnh những người bà, người mẹ và cảm nhận được hơi ấm từ sự chắt chiu, gìn giữ nếp nhà.
Ngày 11/1, tại Hà Nội đã diễn ra Trình diễn di sản ẩm thực, talkshow “Cơm nhà và cỗ Tết”. Đây là hoạt động tiếp nối trong chuỗi hoạt động của Đề án “Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030”. Chương trình do UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa (CCH) tổ chức, nhằm tôn vinh nghệ nhân và lan tỏa giá trị di sản ẩm thực của quận Hoàn Kiếm.
Tại đây, Nghệ nhân Phạm Thị Ánh Tuyết đã trình diễn, bày biện các món ăn truyền thống của người Hà Nội trong cuộc sống thường ngày và mâm cỗ dâng lên tổ tiên vào ngày Tết.
Theo bà, bữa cơm gia đình là lúc để mọi thành viên quây quần bên nhau, cầu nối gắn kết gia đình. Mâm cỗ Tết của người Hà Nội tinh tế về hình thức, cầu kỳ về cách chế biến và là sự tri ân với tổ tiên với 4 bát 6 đĩa hoặc 4 bát 8 đĩa, tùy điều kiện của mỗi gia đình. Để chế biến được mâm cỗ ngày Tết là cả sự công phu và cầu kỳ.
Bà chia sẻ những kỹ năng, bí quyết tạo nên hương vị đặc trưng, lưu giữ trọn vẹn tinh hoa ẩm thực truyền thống, giải thích ý nghĩa văn hóa sâu sắc của từng món ăn với những ước vọng về một năm mới thịnh vượng, an khang. Bà mong muốn truyền cảm hứng và khơi dậy niềm tự hào đối với những giá trị truyền thống, đồng thời gửi gắm thông điệp về việc bảo tồn, phát huy nét văn hóa trong cuộc sống đương đại.
Talk show “Cơm nhà và cỗ Tết” có sự tham gia của TS Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia; PGS. TS. Đặng Thị Phương Anh, Giảng viên Khoa Du lịch, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn; Chủ tịch Hiệp hội Dạy nghề và Việc làm Đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân.
TS. Lê Thị Minh Lý, Ủy viên Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, chuyên gia tư vấn Đề án nhấn mạnh: “Điều sâu xa mà mỗi chúng ta đều cảm nhận được ở đây chính là nền tảng văn hóa gia đình. Trong cuộc sống hiện đại, giữ gìn hơi ấm của căn bếp chính là gìn giữ nền nếp gia phong, giá trị văn hóa, di sản…”.
Mỗi món ăn chính là một giá trị di sản văn hóa phi vật thể, qua đó có những câu chuyện của ký ức, hình ảnh những người bà, người mẹ và cảm nhận được hơi ấm từ sự chắt chiu, gìn giữ nếp nhà.
Chuyên gia Nguyễn Thường Quân rất ấn tượng với slogan của Đề án - “Hương vị từ ký ức”, bởi đi sâu vào khía cạnh văn hóa chúng ta thấy rằng món ăn chính là một miền ký ức, miền của những hương vị xưa cũ. Trong truyền dạy, đào tạo về ẩm thực, các chuyên gia không chỉ dạy cách làm món ăn mà truyền dạy về văn hóa, những tinh hoa trong từng hương vị. Sắp tới, ông sẽ đưa vào giáo án đào tạo những nội dung này.
Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Lê Anh Thư bày tỏ, gìn giữ nếp nhà là điều cần thiết trong cuộc sống hiện đại hôm nay. Việc truyền dạy về ẩm thực căn cốt chính là gìn giữ các giá trị của văn hóa truyền thống. Để hơn cả những món ăn, chúng ta cảm nhận được giá trị của nếp nhà và sự ấm áp của gia đình.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tính kết nối giữa nghiên cứu, phát triển di sản ẩm thực, coi di sản ẩm thực là nền tảng trong phát triển và phục vụ du lịch. Thông qua các đề án, các bên liên quan cần nghiêm túc nhìn nhận việc giới thiệu, quảng bá, giữ gìn và trao truyền giá trị hồn cốt của văn hóa- ẩm thực, đặc biệt là các yếu tố cốt lõi để phát triển du lịch như ứng xử, văn hóa kinh doanh…/.
