Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Kiểm soát hàng hóa được giao dịch trên sàn thương mại điện tử
Đại biểu cho rằng, việc thiết lập cơ chế để tăng cường kiểm soát hàng hóa được giao dịch trên sàn thương mại điện tử là hết sức cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Sáng 17/5, tiếp tục Kỳ họp thứ 9, với sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Đa số đại biểu Quốc hội tán thành việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa nhằm thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, trước yêu cầu mới của thực tiễn, hội nhập quốc tế; khắc phục những tồn tại, bất cập đặt ra trong quá trình thi hành Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa hiện hành.
Về trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Điều 6a), một số đại biểu Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật đã quy định khá rõ ràng về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ ngành liên quan, cũng như chính quyền địa phương, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Theo đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận), dự thảo Luật còn thiếu quy định về cơ chế bắt buộc chia sẻ dữ liệu quản lý giữa các bộ, ngành, địa phương; thiếu quy định xử lý trách nhiệm đối với cơ quan không kịp thời cảnh báo rủi ro về hàng hóa kém chất lượng, hàng giả. Đại biểu kiến nghị bổ sung quy định bắt buộc về chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước có liên quan trên nền tảng số dùng chung, cùng với chế tài trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ này.
Trong thời gian gần đây, số lượng các vụ vi phạm về chất lượng hàng hóa trên sàn thương mại điện tử ngày càng gia tăng. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, số lượng vụ vi phạm trong năm 2024 đã tăng 266% so với năm 2023.
Đại biểu Hoàng Minh Hiếu (Nghệ An) cho rằng, việc thiết lập cơ chế để tăng cường kiểm soát hàng hóa được giao dịch trên sàn thương mại điện tử là hết sức cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, có đại biểu còn băn khoăn việc quy định các sàn thương mại điện tử có nghĩa vụ xác thực thông tin người bán, ngăn chặn hàng giả… liệu có vượt quá khả năng kỹ thuật và thẩm quyền pháp lý của các sàn thương mại điện tử này hay không. Ngoài ra, các nghĩa vụ xác thực thông tin người bán, ngăn chặn hàng giả… đã được quy định rõ trong một số Luật và các văn bản khác nhau. Việc tiếp tục điều chỉnh trong Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa có thể sẽ gây trùng lặp và mâu thuẫn trong thực hiện. Từ đó, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục rà soát kỹ nội dung quy định này để tránh mâu thuẫn chồng chéo với quy định của pháp luật hiện hành.
Có đại biểu cho rằng, sàn thương mại điện tử không đủ năng lực và thẩm quyền trong việc xác minh, truy xuất nguồn gốc hàng hóa trước và trong quá trình vận hành. Thực tế, các nền tảng thương mại điện tử chỉ có thể yêu cầu người bán cung cấp thông tin, tài liệu theo quy định của pháp luật để lưu trữ và cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền và các bên có liên quan…
Khi yêu cầu sàn thương mại điện tử xác minh nguồn gốc và giám sát chủ động nguồn gốc của hàng hóa thì có thể dẫn đến việc sàn thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm đối với các hành vi nằm ngoài tầm kiểm soát. Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, làm rõ để quy định cho phù hợp với thực tiễn.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan có liên quan nghiên cứu và tiếp thu nghiêm túc, giải trình thấu đáo đầy đủ các ý kiến của đại biểu Quốc hội, báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội xem xét, thông qua./.
