Lễ hội Kinh Dương Vương được tổ chức hằng năm từ ngày 16 đến ngày 18 tháng Giêng, với phần lễ và phần hội.
Lễ hội Kinh Dương Vương (thôn Á Lữ, xã Đại Đồng Thành, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) đã chính thức khai hội ngày 13/2 (tức ngày 16 tháng Giêng).
Đây là dịp để người dân nhớ về ơn đức Thủy tổ đã khai sinh mở nước, kính báo với tổ tiên những thành tựu mà bao thế hệ con Lạc cháu Hồng đã đoàn kết, giữ vững độc lập chủ quyền Quốc gia dân tộc và dựng xây quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
*Âm vang tiếng gọi cội nguồn
Lễ hội Kinh Dương Vương được tổ chức hằng năm từ ngày 16 đến ngày 18 tháng Giêng, với phần lễ và phần hội. Năm nay, phần lễ gồm dâng hương kỷ niệm 4.904 năm đức Thủy tổ Kinh Dương Vương khai sinh mở nước và các nghi thức tế lễ tại Đền thờ và Lăng Kinh Dương Vương; phần hội tổ chức hát chèo, Quan họ; múa rối nước; giải bóng chuyền, cờ tướng, vật; giới thiệu sản phẩm làng nghề truyền thống…
Trong tiếng trống thì thùng khai hội, bà Dương Thị Thỉnh ở thôn Á Lữ, xã Đại Đồng Thành, thị xã Thuận Thành ngân nga câu ca: "Nhớ ngày 18 tháng Giêng, ngày giỗ Thủy tổ thiêng liêng nước nhà. Dù ai xuôi ngược gần xa, tìm về bái yết xứng là đạo con".
Bà Thỉnh năm nay đã gần 90 tuổi, trong ký ức của bà, hình ảnh lễ hội Kinh Dương Vương vẫn còn nguyên vẹn. Bà cho biết từ khi bà còn nhỏ đã thấy mỗi năm cứ ngày 16 tháng Giêng là cả làng Á Lữ mở hội đón khách gần xa về dâng hương và tưởng nhớ Kinh Dương Vương - vị vua mở mang, gìn giữ non sông gấm vóc cho muôn đời.
Theo truyền thuyết lịch sử Kinh Dương Vương lên ngôi lập nên nhà nước độc lập có chủ quyền đầu tiên của dân tộc ta. Kinh Dương Vương kết duyên với Long Nữ sinh ra Sùng Lãm (hiệu là Lạc Long Quân). Lạc Long Quân kết duyên với Âu Cơ sinh ra các Vua Hùng.
Trong tâm thức người Việt, Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân và Âu Cơ được coi như những vị Thủy tổ mở nước.
Khu di tích Lăng và Đền thờ Kinh Dương Vương thờ Thủy tổ dân tộc Việt Nam được xây dựng từ lâu đời trên bãi đất cao bên bờ Nam sông Đuống, đến năm Minh Mệnh thứ 21 (1840) được trùng tu và đặt văn bia. Những năm qua, khu di tích lịch sử Lăng và Đền thờ Kinh Dương Vương đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân quan tâm đầu tư duy tu, bảo tồn, tôn tạo, đón nhiều đoàn khách trong nước và quốc tế và các đoàn nghiên cứu về dâng hương bái yết tổ tiên. Đây là di tích đặc biệt quan trọng của vùng Luy Lâu - Kinh Bắc.
*Tiếp nối truyền thống để xây dựng quê hương giàu đẹp
Trải qua thăng trầm của thời gian, hiện nay khu quần thể Lăng và Đền Kinh Dương Vương còn lưu lại những dấu tích xưa với bia, mộ và hoành phi, câu đối. Với những giá trị lịch sử, văn hóa to lớn, Khu di tích Lăng và Đền thờ Kinh Dương Vương đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1993.
Chủ tịch UBND thị xã Thuận Thành Nguyễn Văn Thược xúc động khi được trực tiếp phục thờ Thủy tổ của dân tộc. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Thuận Thành đã, đang và sẽ tiếp tục bảo vệ, gìn giữ khu di tích, đầu tư, xây dựng, tôn tạo khang trang đẹp đẽ, xứng đáng với tầm vóc lịch sử lớn lao, là nơi giáo dục truyền thống cho lớp lớp các thế hệ tương lai, đồng thời quản lý và tổ chức tốt các hoạt động Lễ hội.
"Năm 2025 là năm có nhiều sự kiện đặc biệt quan trọng của đất nước, trước những thời cơ, vận hội của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; tiếp nối truyền thống con Lạc - cháu Hồng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh luôn nguyện cùng nhau đoàn kết, thống nhất, tâm sáng, trí cao thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra. Đồng thời, tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 14; xây dựng quê hương, đất nước ngày càng hùng cường, nhân dân ấm no, hạnh phúc", Chủ tịch UBND thị xã Thuận Thành nhấn mạnh.
Về với lễ hội Kinh Dương Vương, người dân, du khách không chỉ có dịp tưởng niệm vị Thủy tổ dân tộc Việt, tham dự sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân nơi đây mà còn có dịp tham quan các di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng của vùng đất Thuận Thành như: Chùa Dâu, Chùa Bút Tháp, làng tranh dân gian Đông Hồ./.