Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi tăng cường quy định để bảo vệ người tiêu dùng
Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chất lượng hàng hóa là xu hướng tất yếu, từ mã số, mã vạch, đến công nghệ truy xuất nguồn gốc, xuất xứ.
Ngày 18/3, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo góp ý Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng, sản phẩm hàng hóa.
Luật sửa đổi cần có quy định cụ thể xác định sản phẩm hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm hàng hóa nhóm 2) và hoạt động kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa là nội dung được nhiều đại biểu nêu ý kiến, thảo luận. Theo các đại biểu, hiện nay, việc xác định sản phẩm hàng hóa nhóm 2 có vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe, sự an toàn cho người tiêu dùng; tuy nhiên, cách hiểu và việc xác định sản phẩm hàng hóa nhóm 2 chưa được quy định cụ thể, thiếu thống nhất. Ngoài ra, có sự chồng chéo trong quản lý một số sản phẩm thuộc nhóm này dẫn đến rủi ro về giám sát chất lượng sản phẩm.
Ông Trần Quốc Dũng, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 đề xuất, dự án Luật sửa đổi, bổ sung cần phải thể chế hóa phương pháp quản lý sản phẩm hàng hóa dựa trên đánh giá rủi ro, đảm bảo hàng hóa được giám sát đầy đủ. Khi ban hành danh mục hàng hóa thuộc nhóm 2 phải có quy chuẩn để kiểm soát, phải dựa trên năng lực đánh giá và phù hợp với điều kiện của đất nước.
Về hoạt động kiểm tra chất lượng hàng hóa, hiện nay, các cơ quan chuyên ngành còn gặp nhiều khó khăn. Ông Lê Văn Truyền, Phó trưởng phòng Thanh tra pháp lý, Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong quá trình kiểm tra, kiểm soát hàng hóa lưu thông trên thị trường phát hiện nhiều vướng mắc. Tại khoản 7 Điều 8 của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong đó có hành vi giả mạo hoặc sử dụng trái phép dấu hợp chuẩn, hợp quy, các dấu hiệu khác về chất lượng sản phẩm hàng hóa nhưng qua rà soát không thấy có quy định chế tài xử lý. Việc này gây khó khăn cho quá trình kiểm tra, kiểm soát và xử lý hàng hóa.
Nhiều đại biểu băn khoăn, nhiệm vụ chính của cơ quan quản lý là ngăn chặn sản phẩm không đạt chuẩn lọt ra thị trường nhưng thực tế chất lượng sản phẩm phải do nhà sản xuất hoặc người chịu trách nhiệm thực hiện. Như vậy, trong dự án Luật sửa đổi cần có quy định cụ thể về sản xuất theo chuỗi, nâng cao trách nhiệm của đơn vị sản xuất từ khâu đầu đến tay người tiêu dùng. Những quy định này đối với thực phẩm đã rõ nhưng chưa cụ thể với những sản phẩm khác.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chất lượng hàng hóa là xu hướng tất yếu, từ mã số, mã vạch, đến công nghệ truy xuất nguồn gốc, xuất xứ. Song chuyển đổi số trong công tác quản lý phải tiến tới hình thành bộ cơ sở dữ liệu quản lý chất lượng hàng hóa dùng chung, tạo điều kiện cho các đơn vị tận dụng lại kết quả đánh giá, tránh chồng chéo, mất thời gian và nâng cao hiệu quả cảnh báo, quản lý chất lượng sản phẩm, tiến tới kết nối đồng bộ với hạ tầng chất lượng quốc gia.
Trong bối cảnh bùng nổ thương mại điện tử, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên không gian mạng rất quan trọng. Bà Nguyễn Thị Kim Huệ, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hiện nhiều nội dung nhãn hàng hóa điện tử không đầy đủ, chính xác như nhãn hàng hóa thông thường, vừa gây mập mờ, rủi ro, ảnh hưởng đến việc tiếp cận đầy đủ thông tin của người tiêu dùng. Vì vậy, cần bổ sung quy định nhãn hàng hóa điện tử phải giống với nhãn hàng hóa thông thường trong Luật sửa đổi mới.
Nhiều đại biểu cho rằng, Luật mới cần nhấn mạnh đến việc tăng cường hợp tác quốc tế về kết quả đánh giá và sự phù hợp để sử dụng, thừa nhận lẫn nhau, nhưng cũng lưu ý hiện nhiều hàng hóa đang vận dụng tiêu chuẩn đánh giá của nước ngoài mà không theo bộ tiêu chuẩn chất lượng của Việt Nam, vừa khó vận dụng, vừa không phù hợp điều kiện của nước ta./.
