“Phiên chợ vùng cao ngày Tết” là điểm nhấn của chuỗi hoạt động tháng 12/2022 với không gian văn hóa đậm sắc màu các dân tộc vùng cao.
(TTXVN) “Món ngon vùng miền - Chào xuân 2023” là chủ đề các hoạt động diễn ra suốt tháng 12/2022 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam nhằm giới thiệu những nét văn hóa đầu Xuân mới qua văn hóa ẩm thực, nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán. Hoạt động trong tháng 12/2022 có sự tham gia của hơn 100 đồng bào 16 dân tộc và 12 địa phương.
“Phiên chợ vùng cao ngày Tết” là điểm nhấn của chuỗi hoạt động tháng 12/2022 với không gian văn hóa đậm sắc màu các dân tộc vùng cao. Không gian chợ là sự kết hợp giữa hội xuống chợ, vui chơi gắn với các hoạt động dân ca, dân vũ, trò chơi dân gian, ẩm thực, giới thiệu sản vật các dân tộc Mông, Dao, Tày, Kháng…Tại đây cũng sẽ có không gian cho du khách chụp ảnh gắn với những cảnh sắc ấn tượng, đậm sắc màu văn hóa vùng cao hòa chung niềm vui ngày hội non sông đất nước.
Không gian chợ sẽ gồm 50 gian hàng và khu vực nhà dân tộc Phù Lá. Trong đó, 33 gian hàng giới thiệu sản vật, ẩm thực truyền thống, văn hóa du lịch, điểm đến của địa phương, làm nổi bật sắc màu văn hóa các địa phương Bắc Kạn, Điện Biên, Hà Giang, Cao Bằng... Bên cạnh đó là phần trưng bày tranh “Phiên chợ ngày xuân” giới thiệu vẻ đẹp của vùng đất và con người các địa phương.
Đặc biệt, các nghệ nhân dân tộc Mông tỉnh Bắc Kạn sẽ giới thiệu nghệ thuật múa Khèn - Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia của dân tộc thông qua các tiết mục múa khèn đơn, khèn đôi; giới thiệu cấu tạo, cách sử dụng khèn, hướng dẫn du khách cùng trải nghiệm...
Khèn là biểu tượng văn hóa của đồng bào dân tộc Mông, vừa là nhạc cụ, đạo cụ vừa là nhạc khí thiêng kết nối con người với thế giới tâm linh; là phương tiện kết nối cộng đồng, giúp chủ thể văn hóa thăng hoa với tinh thần lạc quan yêu đời. Nghệ thuật trình diễn dân gian của dân tộc Mông gắn liền với chiếc khèn, múa khèn. Diễn tấu khèn là nghệ thuật hết sức độc đáo nên năm 2015, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa nghệ thuật múa khèn của dân tộc Mông tỉnh Bắc Kạn được vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nhóm đồng bào dân tộc vùng cao sẽ giới thiệu, trình diễn nghề thủ công truyền thống. Đó là sắc màu thổ cẩm nghề thêu và trang trí hoa văn trên vải của nhóm Dao tỉnh Bắc Kạn; đan lát truyền thống của các dân tộc đến từ Bắc Kạn, Điện Biên. Cùng với đó là chương trình dân ca, dân vũ mừng đất nước, ca ngợi quê hương đất nước, bản sắc dân tộc vùng, miền chào xuân 2023 của đồng bào Mông, Tày, Dao tỉnh Bắc Kạn; đồng bào Kháng tỉnh Điện Biên và cộng đồng các dân tộc đang hoạt động hoạt động hàng ngày tại Làng.
Đặc biệt, đồng bào dân tộc Kháng tỉnh Điện Biên sẽ tái hiện lễ hội Pang Phoóng (Lễ tạ ơn) - tập quán xã hội, tín ngưỡng độc đáo, đặc trưng tiêu biểu chỉ có ở dòng họ Lò Khul, tỉnh Điện Biên, Lễ hội nhằm tạ ơn tổ tiên, thần linh; thắt chặt tình đoàn kết gắn bó giữa các thành viên; đồng thời nhắc nhở, răn dạy con cháu luôn nhớ về tổ tiên, cội nguồn của dân tộc.
Đồng bào Dao tỉnh Bắc Kạn sẽ tái hiện lễ cầu năm mới, cầu mùa. Lễ này thường diễn ra vào dịp cuối năm hoặc đầu năm mới. Bằng các nghi lễ truyền thống, điệu múa cầu mùa trong nghi thức thể hiện sự tôn kính với thần rừng, thần núi, thần trời và thần đất. Lễ thể hiện nét đặc sắc trong truyền thống của đồng bào Dao cũng như ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong đời sống văn hóa của họ...
Nhóm đồng bào Mường, Thái, Nùng sẽ cùng phối hợp thực hiện hội thi thổi xôi ngũ sắc và mâm cơm mừng năm mới với 3 chõ đồ xôi với các màu sắc khác nhau. Màu đỏ được gọi là “khảu đeng”, gạo được ngâm với cây khảu đeng. Xôi màu tím được gọi là “khảu cắm” được ngâm với cây khảu cắm; màu vàng được gọi là “khẩu lương” ngâm với hoa bó phón. Xôi màu xanh được gọi là “khảu kheo” được ngâm với lá cơm nếp hoặc lá dứa; còn màu trắng được gọi là “khảu đón”. Sau đó các nghệ nhân sẽ trình bày mâm xôi ngũ sắc để giới thiệu đến du khách…/.
