Nghệ thuật Xiếc kết hợp Cải lương tái hiện hình tượng Phật hoàng “Trần Nhân Tông” trên sân khấu
Vở diễn “Trần Nhân Tông” tái hiện cuộc đời Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông sẽ chính thức công diễn phục vụ công chúng vào lúc 20 giờ các ngày 20, 21 và 28/12/2025, tại Rạp Xiếc Trung Ương.
Vở diễn kết hợp giữa nghệ thuật Xiếc và Cải lương “Trần Nhân Tông” - tái hiện trọn vẹn và sinh động cuộc đời Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông sẽ chính thức công diễn phục vụ công chúng vào lúc 20 giờ các ngày 20, 21 và 28/12/2025, tại sân khấu vuông - Rạp Xiếc Trung Ương (Trung tâm Nghệ thuật Giải trí IONAH), nhân kỷ niệm 717 năm Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (1308 - 2025). Thông tin trên được ê kíp thực hiện cho biết tại họp báo ra mắt vở diễn chiều 17/12 tại Hà Nội.
Vở diễn “Trần Nhân Tông” là tác phẩm nghệ thuật quy mô lớn, nằm trong chuỗi dự án trọng điểm được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đặt hàng, với mục tiêu không chỉ làm giàu thêm kho tàng kịch mục sân khấu, mà còn hướng đến việc phục vụ du lịch và quảng bá nghệ thuật truyền thống Việt Nam.
Vở diễn do Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam phối hợp dàn dựng. Đây là lần thứ ba nghệ thuật Xiếc kết hợp với Cải lương. Trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các dự án trước, ê-kíp sáng tạo đã lồng ghép hai loại hình một cách nhuần nhuyễn, để các tiết mục xiếc không tách rời mà đóng vai trò minh họa, bổ trợ và làm giàu cảm xúc cho mạch tự sự của vở diễn.
Tác phẩm tái hiện trọn vẹn và sinh động cuộc đời Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông từ khi sinh ra, trưởng thành, lên ngôi Hoàng đế, lãnh đạo quân dân Đại Việt chiến thắng giặc Nguyên - Mông, đến hành trình nhường ngôi, xuất gia tu hành và trở thành Đệ nhất Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Kịch bản vở “Trần Nhân Tông” do Tiến sĩ Bùi Hữu Dược, người am hiểu sâu sắc về lịch sử và tư tưởng Phật giáo chấp bút; chuyển thể cải lương bởi Nghệ sĩ Ưu tú Phan Ngọc Chi; Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng và Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải đồng đạo diễn. Cùng tham gia còn có ê-kíp sáng tạo gồm: Biên đạo múa - Nghệ sĩ Tuyết Minh, âm nhạc - Nghệ sĩ Nhân dân Huỳnh Tú, thiết kế sân khấu - Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Đạt Tăng, phục trang - Nghệ sĩ Ưu tú Trương Minh Hùng, cùng sự tham gia của dàn nghệ sĩ tài năng của Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam.
Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, đạo diễn vở diễn "Trần Nhân Tông" cho biết, điểm nhấn nổi bật nhất của vở diễn là sự kết hợp giữa hai loại hình nghệ thuật tưởng chừng cách biệt: cải lương và xiếc, nơi thính giác và thị giác cùng đồng hành, tạo nên hiệu ứng mạnh mẽ cho người xem. Ê kíp dàn dựng khắc họa hình tượng một vị vua Trần Nhân Tông vừa anh minh, vừa nhân hậu, biểu tượng cho trí, dũng và lòng nhân ái của dân tộc Việt Nam đến công chúng.
Theo Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng, mục tiêu của ê kíp là đưa vở “Trần Nhân Tông” thành một sản phẩm văn hóa - du lịch đặc trưng, trên chính con phố mang tên ngài. Khán giả đến con đường Trần Nhân Tông, ghé thăm Rạp xiếc Trung ương, có thể xem vở diễn này như một cách để hiểu thêm về lịch sử của dân tộc Việt Nam…
Đồng đạo diễn vở diễn "Trần Nhân Tông", Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải chia sẻ, vở diễn được dàn dựng với tiết tấu kịch nhanh, kết hợp giữa ngôn ngữ nghệ thuật cải lương, ngôn ngữ xiếc và kịch hình thể… thể hiện thành công hình tượng và tinh thần của vị vua anh minh Trần Nhân Tông trong tác phẩm, đồng thời mang đến một sản phẩm nghệ thuật chất lượng, vừa mang yếu tố giải trí, vừa đáp ứng được nhu cầu phục vụ cho khách du lịch.
Âm nhạc trong vở diễn “Trần Nhân Tông” do Nghệ sĩ Nhân dân Huỳnh Tú đảm nhiệm, có sự kết hợp giữa giai điệu dân tộc, âm hưởng Phật giáo và nhạc điện ảnh đương đại… đưa vở diễn đến gần hơn với khán giả trẻ.
Các lớp diễn lãng mạn, tâm sự, toàn cảnh và những không gian mang tính biểu tượng - đặc biệt là không gian núi Ngọa Vân - Yên Tử - được thể hiện bằng ngôn ngữ xiếc kết hợp cải lương, tạo nên không gian thực cảnh sinh động, giàu tính điện ảnh. Ê kíp dàn dựng cũng mạnh dạn đưa xiếc thú (khỉ, dê, lợn…) vào không gian sân khấu, tái hiện bối cảnh làng quê, xóm chợ, thiên nhiên vừa giàu tính tạo hình, vừa mang tính giải trí…
Thông qua ngôn ngữ tổng hợp của xiếc, cải lương, âm nhạc, múa, hình thể và mỹ thuật sân khấu, vở diễn “Trần Nhân Tông” không chỉ mang đến một không gian nghệ thuật giàu cảm xúc, mà còn có giá trị giáo dục sâu sắc, giúp công chúng hôm nay hiểu rõ hơn về nhân cách, tư tưởng và di sản tinh thần của Phật Hoàng Trần Nhân Tông - những giá trị vẫn còn nguyên ý nghĩa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Ê kíp dàn dựng kỳ vọng, vở diễn “Trần Nhân Tông” không chỉ dừng ở việc kể lại cuộc đời vị vua anh minh, mà còn là một sản phẩm sân khấu - du lịch hấp dẫn, để du khách khi đến Hà Nội, đến phố Trần Nhân Tông - nơi đặt trụ sở của Liên đoàn Xiếc Việt Nam có thể thưởng thức một tác phẩm vừa đẹp về nghệ thuật, vừa sâu sắc về tư tưởng, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa - lịch sử - tinh thần của dân tộc Việt Nam tới đông đảo công chúng./.
