Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, đã xây dựng kế hoạch phân bổ vaccine theo nhu cầu và hướng dẫn các địa phương triển khai theo thứ tự ưu tiên.
TTXVN - Tại buổi gặp mặt báo chí cung cấp thông tin y tế do Bộ Y tế tổ chức chiều 15/12, nhiều nội dung “nóng” đang được xã hội quan tâm như tình trạng thiếu vaccine tiêm chủng mở rộng; khó khăn trong công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc; vấn đề thanh toán chi phí khám chữa bệnh của các cơ sở y tế... đã được lãnh đạo các đơn vị chức năng của Bộ Y tế trả lời đầy đủ, rõ ràngTiến
*Nỗ lực tìm nguồn cung
Bộ Y tế cho biết, ngày 14/12 đã diễn ra lễ bàn giao 490.600 liều vaccine DPT-VGB-Hib (vaccine 5 trong 1) do Chính phủ Úc viện trợ thông qua Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc. Dự kiến tối nay (15/12), Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ nhận số vaccine này tại sân bay Nội Bài và thực hiện kế hoạch phân bổ cho 63 tỉnh, thành phố tổ chức tiêm chủng vaccine 5 trong 1 từ tháng 12/2023, dự kiến số vaccine này đủ sử dụng từ 1-2 tháng tới.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, đã xây dựng kế hoạch phân bổ vaccine theo nhu cầu và hướng dẫn các địa phương triển khai theo thứ tự ưu tiên.
Theo đó, ưu tiên vaccine được phân bổ để tiêm chủng trẻ chưa được tiêm mũi 1 vaccine 5 trong 1. Ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi trước rồi mới đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi. Tiếp đó là tiêm trả mũi 2, mũi 3 cho những trẻ chưa được tiêm đủ 3 mũi vaccine 5 trong 1 bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.
Với số lượng vaccine được Chính phủ Australia hỗ trợ, các địa phương sẽ triển khai theo thứ tự ưu tiên nêu trên và Chương trình Tiêm chủng mở rộng sẽ cấp vaccine phù hợp với số đối tượng trẻ tại các tỉnh/thành phố. Vaccine sẽ được cung ứng tới 63 tỉnh/thành phố đặc biệt cho các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa.
Chia sẻ về lý do thiếu vaccine, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng thông tin, tháng 8/2023, Bộ Y tế mới được cấp kinh phí để mua vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng. "Thực tiễn, chúng tôi đã có kế hoạch cung ứng vaccine từ năm 2022, cho nên số vaccine được gối đầu sang năm 2023. Chúng ta thiếu vaccine 5 trong 1 từ tháng 2, thiếu vaccine DPT tiêm nhắc lại phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván (thời điểm 18-24 tháng). Hầu hết vaccine còn lại được cung ứng đến tháng 10”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng nói.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng cũng cho biết, đã ghi nhận tình trạng thiếu vaccine hầu hết ở trên quy mô toàn quốc. Để sớm bảo vệ các trẻ phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là vaccine 5 trong 1, Bộ Y tế đã nỗ lực để vận động các nguồn tài trợ.
Từ tháng 7/2023, Bộ Y tế đã vận đông các nhà tài trợ trong nước và quốc tế được 258.000 liều. Bộ Y tế đã phân bổ để phục vụ công tác tiêm chủng từ tháng 8/2023; tiếp đó là vaccine 5 trong 1 gồm 490.600 liều do Chính phủ Australia viện trợ về đến Việt Nam.
Hầu hết các vaccine tiêm chủng mở rộng là vaccine sản xuất trong nước. Theo quy định hiện hành phải trải qua rất nhiều bước, quy trình (9 bước). Bộ Y tế, Bộ Tài chính đang phối hợp rất chặt chẽ để giải quyết phần thủ tục, ngay sau khi có giá vaccine, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ khẩn trương ký các hợp đồng cung ứng vaccine. Hiện nay, các nhà sản xuất trong nước đã có cơ số vaccine nhất định để giao ngay cho Viện khi hoàn tất các thủ tục tài chính.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng cũng cho biết: “Thời gian qua, dù có hiện tượng thiếu vaccine, chúng tôi luôn luôn khuyến cáo các bà mẹ cần đưa con đi tiêm chủng vaccine có thành phần gần như vaccine 5 trong 1. Tỷ lệ tiêm chủng 10 tháng đầu năm đạt 75%, thiếu khoảng hơn 10% so với dự kiến (với tỉ lệ tiêm vaccine 5 trong 1 đạt 52.6%). Do đó khi nhận được vaccine tới đây, chúng tôi đã yêu cầu các cơ sở y tế, điểm tiêm trong hệ thống tiêm chủng mở rộng nỗ lực tiêm chủng để bù lại thiếu hụt thời gian qua".
Trả lời câu hỏi về việc trẻ thiếu hụt tiêm vaccine, tiêm chậm, muộn sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khoẻ của trẻ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Thị Hồng cho hay: “Chúng ta không mong muốn việc thiếu hụt vaccine tiêm chủng cho trẻ. Do đó, khuyến cáo các đơn vị quản lý đối tượng tiêm chủng, giám sát các bệnh trong tiêm chủng mở rộng, hướng dẫn các đơn vị điều trị tăng cường tiếp nhận khám trẻ nhiễm khuẩn đường hô hấp xử lý kịp thời”.
*Sửa Nghị định 104/2016/NĐ-CP theo hướng bố trí kinh phí của trung ương để mua vaccine
Cũng về vấn đề vaccine tiêm chủng mở rộng, Tiến sĩ Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, giai đoạn năm 2016-2022, Chương trình tiêm mở rộng được bố trí kinh phí mua vaccine từ nguồn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngoài nguồn mua vaccine theo hình thức hoạt động của Dự án, vaccine được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ.
Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển, một số loại vaccine viện trợ cần phải đối ứng sau khi tiếp nhận.
Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vaccine từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...
Trước yêu cầu thực tiễn, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 10/7/2023, Quyết định số 931/QĐ-TTg ngày 05/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vaccine, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016, hiện tại Nghị định sẽ sửa đổi theo hướng bố trí kinh phí của Trung ương để mua vaccine.
Song song với các giải pháp về pháp lý (trình Chính phủ Nghị định sửa đổi Nghị định 104/2016/NĐ-CP), thực hiện nghiêm quy định của Pháp luật về mua sắm, đầu thầu vaccine, Bộ Y tế đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị, địa phương, phối hợp bộ, ban, ngành liên quan, đẩy mạnh hợp tác, đề xuất hỗ trợ, viện trợ với các Tổ chức Quốc tế trong và ngoài nước để cung ứng vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng - trên thực tế thời gian qua, chúng ta đã nhận được gần 758.000 liều vaccine 5 trong 1.
Thông tin tại buổi họp báo, đối với vaccine có khả năng sản xuất trong nước (10 loại vaccine), Bộ Y tế đã rà soát các quy định của pháp luật và thực hiện mua theo hình thức đặt hàng (quy trình gồm 9 bước). Bộ Y tế đã thẩm định, gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể. Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để giải quyết, dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023.
Các nhà sản xuất cơ bản đáp ứng được vaccine tiêm gối đầu sang đầu năm 2024 và 6 tháng tiếp theo.
Về những giải pháp để đảm bảo vaccine trong tiêm chủng mở rộng trong năm 2024, Bộ Y tế cho biết trong năm 2024, Bộ thực hiện các giải pháp đồng bộ về pháp lý như sửa đổi Nghị định 104/NĐ-CP của Chính phủ, dự kiến hoàn thành tháng 1/2024; hoàn thành việc mua sắm các vaccine đặt hàng trong nước (10 loại) trong tháng 12/2023 theo số lượng tỉnh, thành phố đề xuất nhu cầu đến tháng 6/2024 nhằm đảm bảo hoạt động cung ứng vaccine 2024 trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, đáp ứng nhu cầu của người dân.
* Việc mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư, thiết bị y tế trong năm 2024
Thông tin về các thức thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư, thiết bị y tế trong năm 2024 khi Nghị quyết 30 và Nghị định 07 của Chính phủ sẽ hết hiệu lực vào ngày 31/12/2023 tới, Bộ Y tế cho biết, Luật Đấu thầu năm 2023 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2024.
Vì vậy, để chuẩn bị cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu. Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 3163/QĐ-BYT ngày 10/8/2023 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 trong lĩnh vực y tế.
Theo đó, Bộ Y tế đã khẩn trương hoàn thiện dự thảo Thông tư ban hành Danh mục thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy định quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá, Thông tư ban hành các danh mục thuốc phục vụ công tác đấu thầu, Thông tư quy định về cơ chế đối với thuốc hiếm được Nhà nước đảm bảo. Sau khi Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực, Bộ Y tế sẽ ban hành các Thông tư này để các cơ sở y tế triển khai thực hiện.
Trước câu hỏi thực tế hiện nay vẫn có tình trạng một số địa phương, cơ sở y tế thiếu thuốc và vật tư y tế, thông tin tại cuộc họp cho biết, việc nhiều cơ sở y tế đã mua được thuốc, một số cơ sở y tế không mua được thuốc không phải nguyên nhân do văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế và cũng không do ảnh hưởng kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá. "Qua trao đổi, việc chưa có kết quả đấu thầu thuốc đối với danh mục các thuốc do cơ sở y tế tự tổ chức đấu thầu phần lớn do nguyên nhân khách quan là nhân lực thực hiện công tác mua sắm thuốc tại các đơn vị còn mỏng, thiếu cán bộ, nhân viên có chuyên môn về công tác đấu thầu. Nhiều cán bộ, nhân viên vừa phải đảm nhiệm công tác khám, chữa bệnh, vừa tham gia công tác đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế"./.
