Trên thế giới mỗi ngày có hơn 3.000 người tử vong và hơn 100.000 người bị thương do tai nạn giao thông. Còn ở Việt Nam, bình quân mỗi ngày tai nạn giao thông cướp đi sinh mạng của hơn 20 người và làm gần 30 người bị thương tật.
Từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã có nhiều chỉ đạo kịp thời, sát sao nhằm kéo giảm số vụ, số người chết và bị thương do tai nạn giao thông. Nhiều giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông cũng được Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải, các bộ, ngành liên quan triển khai.
Bộ Công an đã tham mưu và chỉ đạo lực lượng Công an nhân dân triển khai đồng bộ quyết liệt nhiều giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, trong đó trọng tâm là tham mưu hoàn thiện thể chế pháp luật; tăng cường cải cách hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Bộ kịp thời tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và trực tiếp ban hành nhiều kế hoạch lớn chỉ đạo về công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; triển khai thực hiện có hiệu quả đợt cao điểm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, trật tự xã hội; chủ động nắm tình hình, xây dựng, triển khai các kế hoạch, phương án bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, phòng ngừa, giải quyết ùn tắc giao thông; kết hợp tuyên truyền, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức cho người tham gia giao thông.
Cảnh sát giao thông Công an các đơn vị, địa phương bố trí lực lượng tăng cường tuần tra, kiểm soát xử lý vi phạm, tập trung vào các hành vi vi phạm là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tai nạn giao thông như điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy, vi phạm nồng độ cồn; chở hàng cồng kềnh, nguy hiểm; cơi nới thùng xe và chở hàng quá trọng tải, quá khổ; vi phạm tốc độ...
Đặc biệt, lực lượng Cảnh sát giao thông đã tập trung kiểm soát, xử lý quyết liệt vi phạm nồng độ cồn, để làm giảm tai nạn giao thông, tiến tới hình thành thói quen, văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”…
Chín tháng năm 2024, lực lượng Cảnh sát giao thông đã kiểm tra, xử lý trên 3,18 triệu trường hợp vi phạm trật tự, an toàn giao thông trên đường bộ, đường sắt và đường thủy, phạt tiền 5.911,5 tỷ đồng; tước 602,3 nghìn giấy phép lái xe, bằng, chứng chỉ chuyên môn, tạm giữ hơn 1 triệu phương tiện các loại. So với cùng kỳ năm 2023, xử lý tăng 25,64%, tiền phạt tăng 23,13%.
Ngành Giao thông vận tải đã triển khai quyết liệt các công trình giao thông trọng điểm, đưa vào khai thác nhiều tuyến cao tốc mới góp phần nâng cao an toàn giao thông; tiếp tục quan tâm đổi mới, điều chỉnh kịp thời tổ chức giao thông; chủ động rà soát, đồng thời tiếp thu kiến nghị của lực lượng Cảnh sát giao thông, chính quyền địa phương, báo chí và người dân để xử lý dứt điểm các điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn trên mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông, nhất là trên các tuyến cao tốc, quốc lộ trọng yếu, đường đèo dốc, đường ngang đường sắt, các cổng trường học dọc theo các tuyến quốc lộ.
Các địa phương cũng ngày càng vào cuộc sâu sát và hiệu quả hơn trong công tác bảo đảm trật tự, an
Tuy nhiên, có thể thấy, dù đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhưng tai nạn giao thông vẫn diễn biến phức tạp. Tai nạn giao thông gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng còn xảy ra, làm chết và bị thương nhiều người.
Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 9 tháng năm 2024 (tính từ ngày 15/12/2023 đến 14/9/2024), toàn quốc xảy ra 17.841 vụ tai nạn giao thông, làm chết 8.115 người, bị thương 13.385 người. So với cùng kỳ năm 2023, tăng 1.506 vụ (9,22%), giảm 830 người chết (9,28%), tăng 2.413 người bị thương (21,99%).
Riêng trên đường bộ đã xảy ra 17.687 vụ tai nạn giao thông, làm 8.016 người tử vong, bị thương 13.354 người (21 vụ đặc biệt nghiêm trọng, làm chết 70 người, bị thương 15 người). So với cùng kỳ năm 2023, tăng 1.492 vụ, giảm 827 người chết, tăng 2.410 người bị thương.
Nguyên nhân căn cốt nhất của tình trạng này vẫn là ý thức chấp hành các quy định pháp luật về trật tự, an toàn giao thông của một bộ phận người tham gia giao thông, lái xe và chủ doanh nghiệp chưa cao; vi phạm quy định nồng độ cồn, chất ma túy khi lái xe đã giảm sâu nhưng vẫn còn tồn tại.
Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết, vẫn có tới trên 722 nghìn trường hợp vi phạm nồng độ cồn (chiếm 19,15% các hành vi vi phạm); trên 4 nghìn trường hợp lái xe dương tính với chất ma túy; 751.429 trường hợp chạy quá tốc độ cho phép (chiếm 19,92% các hành vi vi phạm) bị xử lý trong 9 tháng qua.
Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước tại một số lĩnh vực liên quan tới công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, tại một số địa phương còn yếu kém, chậm được khắc phục; cấp ủy, chính quyền và lực lượng chức năng ở một số địa phương còn nhận thức chưa đúng, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, còn tình trạng ỷ lại cho các lực lượng chức năng trong khi công tác quản lý nhà nước tại một số lĩnh vực liên quan tới công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông còn bất cập.
Tai nạn giao thông vẫn là nỗi lo thường trực mỗi khi bước chân ra đường, là nỗi ám ảnh với mỗi người, mỗi nhà. Nhiều người tử vong khi tuổi đời còn rất trẻ, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nỗi đau mất người thân ảnh hưởng rất lâu dài, thậm chí là mãi mãi.
Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chính thức công nhận và chọn ngày Chủ nhật tuần thứ ba của tháng 11 hàng năm là “Ngày thế giới tưởng niệm các nạn nhân tử vong vì tai nạn giao thông” trên toàn cầu. Hưởng ứng “Ngày thế giới tưởng niệm các nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông” năm 2024, tối nay (17/11), Ủy ban An toàn giao thông quốc gia phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức Lễ Tưởng niệm nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông. Đây là năm thứ 13 sự kiện này được tổ chức tại Việt Nam.
Qua bức tranh tổng thể tình hình tai nạn giao thông tại Việt Nam, buổi lễ nhằm cảnh báo tới toàn xã hội về thảm họa tai nạn giao thông, những đau thương, mất mát do tai nạn giao thông, từ đó kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội cùng nỗ lực vì một môi trường giao thông an toàn và văn minh. Đây là cơ hội để mỗi người nhắc nhở chính mình, người thân, bạn bè về sự trân quý không gì so sánh được của cuộc sống và phải nghiêm chỉnh chấp hành các quy định pháp luật khi tham gia giao thông, "Thượng tôn pháp luật để xây dựng văn hóa giao thông an toàn” như chủ đề Năm An toàn giao thông 2024 đã đặt ra./.
