Thành phố Hồ Chí Minh đã không ngừng xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ các startup vươn xa.
Trong xu hướng khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trên toàn cầu, mô hình đại học khởi nghiệp được khuyến khích xây dựng nhằm nâng cao chất lượng startup, phát triển một hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững. Đây là nhận định của các chuyên gia tại Diễn đàn về Đại học khởi nghiệp, trong khuôn khổ Tuần lễ Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh năm 2024, diễn ra ngày 17/12.
Chia sẻ của các chuyên gia tại Diễn đàn đều nhận định rằng, các trường đại học không chỉ dừng lại ở vai trò giảng dạy và nghiên cứu, mà còn trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, cầu nối giữa tri thức và thực tiễn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế ở nhiều đại học trên thế giới đã khẳng định, sự hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp không chỉ tạo nên các startup giá trị cao mà còn nâng tầm hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh kinh tế - xã hội phát triển như Việt Nam, các đại học có nhiều cơ hội để xây dựng đại học khởi nghiệp, tạo nên hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển và bền vững.
Những năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh đã không ngừng xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ các startup vươn xa. Để tạo nên bước đột phá, bên cạnh việc hoàn thiện hệ sinh thái, Thành phố tập trung mạnh mẽ vào việc nâng cao chất lượng startup, hướng đến các mục tiêu làm chủ công nghệ, phát triển công nghệ sâu deep-tech và gia tăng lợi thế cạnh tranh. Trong đó, nhân tố then chốt chính là nguồn nhân lực đổi mới sáng tạo, sự kết nối chặt chẽ giữa giáo dục, nghiên cứu và thực tiễn kinh tế - xã hội. Đại học khởi nghiệp được đánh giá là mô hình hiệu quả để hiện thực hóa mục tiêu này.
Dẫn chứng thực tế ở một số quốc gia, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, khoảng 70% trong số các starup “sống sót” sau 5 năm là đến từ trường đại học. Bởi, thực tế trường đại học là nơi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, cung cấp các kết quả nghiên cứu có cơ sở khoa học. Đây là hai thành tố quan trọng trong câu chuyện khởi nghiệp. Đại học khởi nghiệp không phải nhằm mục tiêu duy nhất là đào tạo sinh viên, giáo sư làm khởi nghiệp, mà hướng đến huấn luyện đội ngũ người học có tinh thần khởi nghiệp. Tinh thần ấy thể hiện ở ba tố chất quan trọng; đó là có tinh thần đổi mới sáng tạo, dấn thân và chấp nhận rủi ro. Với tinh thần đó, họ có thể tạo được các giá trị mới trong công việc, ngay cả khi không khởi nghiệp, thành lập doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Việt Dũng cho biết, Sở đã hoàn thiện dự thảo về chính sách hỗ trợ hình thành và phát triển mạng lưới các đại học khởi nghiệp tại Thành phố. Việc phát triển mạng lưới các đại học mang tinh thần khởi nghiệp sẽ góp phần tích cực trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng của Thành phố dựa trên công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Khung tiêu chí mô hình đại học khởi nghiệp được Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cùng các trường đại học, các tổ chức trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xây dựng gồm 6 nhóm tiêu chí. Nhóm tiêu chí đầu tiên là lãnh đạo và chiến lược khởi nghiệp, với yêu cầu các trường có chiến lược dài hạn trong việc gắn kết giáo dục, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo với nhu cầu thực tế của xã hội và doanh nghiệp. Nhóm tiêu chí về năng lực và văn hóa khởi nghiệp nhằm tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, từ các chương trình đào tạo đội ngũ giảng viên đến cơ cấu tổ chức, hỗ trợ khởi nghiệp.
Tiêu chí về đào tạo và nghiên cứu định hướng ứng dụng với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực trẻ có khả năng khởi nghiệp, đồng thời thúc đẩy hợp tác công-tư để tạo các giá trụ thực tiễn cho xã hội. Tiêu chí về hỗ trợ và tài chính nhấn mạnh đến việc đảm bảo các nguồn lực cần thiết cho hoạt động khởi nghiệp, gồm cả nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất và các chính sách hỗ trợ. Tiêu chí về tài sản trí tuệ và thương mại hóa tập trung phát triển và khai thác các giá trị thương mại từ tài sản trí tuệ do trường tạo ra. Nhóm tiêu chí cuối cùng là sự cải tiến liên tục, nhằm đáp ứng sự thay đổi của thị trường, tạo ra giá trị bền vững cả về kinh tế-xã hội./.
