Trưởng Ban điều hành Chương trình chống lao quốc gia đánh giá: "Xét nghiệm GenXpert là phương pháp xét nghiệm nhanh chóng, dễ tiếp cận, thời gian xét nghiệm ngắn để bệnh nhân có thể tiếp cận điều trị kịp thời.
TTXVN - “Chương trình chống lao quốc gia đã đưa vào sử dụng 320 máy xét nghiệm sinh học phân tử nhanh Xpert MTB/RIF tại 180 cơ sở y tế ở 63 tỉnh thành phố. Phương pháp xét nghiệm nhanh chóng, dễ tiếp cận này là một trong những nỗ lực nhằm chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu”. Đây là thông tin tại Hội thảo khoa học: "Đừng chậm trễ: Chiến thắng bệnh lao với xét nghiệm sinh học phân tử nhanh" do Bệnh viện Phổi Trung ương, Chương trình chống lao quốc gia chức ngày 5/7, tại Hà Nội.
Hội thảo có tham dự của các đại biểu, tổ chức trong nước và quốc tế cùng hơn 700 nhân viên y tế đang công tác trong ngành lao trên toàn quốc qua hình thức trực tiếp và trực tuyến. Các đại biểu chia sẻ, cập nhật những thông tin khoa học mới nhất liên quan đến các khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trong chẩn đoán và điều trị bệnh lao.
Tại hội thảo, Tiến sĩ Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban điều hành Chương trình chống lao quốc gia cho biết: Tại Việt Nam, kỹ thuật xét nghiệm Xpert MTB/RIF đã được thực hiện thông qua hệ thống máy Genexpert từ năm 2012 và lần lượt được mở rộng áp dụng cho toàn bộ người nghi lao có hình ảnh X quang bất thường trên toàn quốc. Phương pháp này phát huy hiệu quả cao, phát hiện nhanh bệnh nhân lao, lao đa kháng và siêu kháng thuốc theo chiến lược "2X" (Xquang-Xpert).
“Đại dịch COVID-19 đã có tác động nghiêm trọng đến công tác chẩn đoán và điều trị lao. Toàn bộ những tiến độ đã đạt được tính đến năm 2019 đã bị chậm lại, đình trệ, hoặc là hoàn toàn đảo ngược. Mục tiêu thanh toán bệnh lao toàn cầu đã bị chệch hướng. Số ca lao được phát hiện trong năm 2020 và 2021 đã bị sụt giảm. Điều đó cho thấy rằng, số bệnh nhân chưa được phát hiện và điều trị đã tăng lên đáng kể, dẫn đến tăng số ca tử vong do lao và mức độ lây truyền trong cộng đồng mạnh hơn”, Giám đốc Bệnh viện Phổi thông tin.
Nhờ kỹ thuật xét nghiệm sinh học phân tử nhanh, năm 2022, Chương trình chống lao quốc gia đã triển khai 478 chiến dịch, phát hiện chủ động cho hơn 1,2 triệu người mắc lao. Số phát hiện chủ động này làm tăng số người được phát hiện bệnh lao tại Việt Nam, từ 78.000 ca bệnh lao của năm 2021 lên hơn 130.000 ca bệnh lao của năm 2022.
Trưởng Ban điều hành Chương trình chống lao quốc gia đánh giá: "Xét nghiệm GenXpert là phương pháp xét nghiệm nhanh chóng, dễ tiếp cận, thời gian xét nghiệm ngắn để bệnh nhân có thể tiếp cận điều trị kịp thời. Đó là một trong những nỗ lực chính nhằm chấm dứt bệnh lao toàn cầu. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo thay thế xét nghiệm soi kính trực tiếp bằng xét nghiệm phân tử nhanh nhằm cải thiện độ nhạy trong phát hiện vi khuẩn lao".
Hiện nay, Chương trình chống lao quốc gia đã đưa vào sử dụng hơn 320 hệ thống máy GeneXpert tại 180 cơ sở y tế trên 63 tỉnh thành để mở rộng mạng lưới tiếp cận, chẩn đoán sớm những bệnh nhân lao và lao kháng thuốc trong cộng đồng. Chương trình phấn đấu đạt khoảng 450 hệ thống máy xét nghiệm trên cả nước trong thời gian tới.
Tại hội thảo, các tham luận đã cung cấp các thông tin hữu ích về tình hình bệnh lao trên thế giới và ở Việt Nam; các hướng dẫn chẩn đoán và các phác đồ điều trị mới nhất được áp dụng cũng như các chiến lược, các hoạt động cần thiết để giúp Việt Nam chiến thắng bệnh lao vào năm 2035. Các chuyên gia đã thống nhất cho rằng, phát hiện sớm, đặc biệt phát hiện lao chủ động sẽ không chỉ cứu sống người bệnh mà còn ngăn chặn nguồn lây lan cho cộng đồng.
Năm 2010, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo sử dụng kỹ thuật xét nghiệm sinh học phân tử Xpert MTB/RIF trong chẩn đoán lao và lao kháng thuốc, đặc biệt là thay thế xét nghiệm soi kính trực tiếp tại các phòng xét nghiệm tuyến cơ sở.
Xét nghiệm sinh học phân tử là một bước đột phá quan trọng trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh lao. Bởi kỹ thuật đơn giản, dễ tiếp cận, có độ nhạy, độ đặc hiệu cao trong việc phát hiện vi khuẩn lao và tính kháng thuốc, mang lại giá trị chẩn đoán chính xác, và đặc biệt là rút ngắn đáng kể thời gian trả kết quả so với các xét nghiệm truyền thống trước đây như xét nghiệm soi kính trực tiếp hoặc nuôi cấy vi khuẩn./.
