“Viễn ca” là tập thơ thứ ba của nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh, gồm 39 bài thơ thể hiện những suy ngẫm, chiêm nghiệm về cuộc sống, tình yêu.
Ngày 28/8, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Văn học phối hợp với Ban Văn học nghệ thuật (Đài Tiếng nói Việt Nam) tổ chức giới thiệu tập thơ “Viễn ca” của nhà báo, nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Sau hai tập thơ “Chiều không tên như vết mực giữa đời” và “Loạn bút hành” đều do Nhà xuất bản Văn học xuất bản trong năm 2021, “Viễn ca” là tập thơ thứ ba của nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh, gồm 39 bài thơ được ông viết khoảng 6 năm trở lại đây, thể hiện những suy ngẫm, chiêm nghiệm của nhà thơ về cuộc sống, tình yêu khi vào tuổi trung niên.
Nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh cho biết, ông học Khoa Ngữ văn trường Đại học tổng hợp, ra trường được giữ lại giảng dạy trong một thời gian ngắn, sau đó ông đi làm báo. “Viễn ca” là chặng đường con người phải đi qua trong hành trình số phận của mình. Trên hành trình đó, ông bắt gặp nhiều phong cảnh và ông đã ghi lại những cảnh đó bằng ngôn từ và cảm xúc.
Nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh chia sẻ, trong hành trình cuộc sống, mỗi bước đi đều là sự đổi mới, thơ cũng vậy, mỗi bài thơ là sự tiếp nối của cảm xúc và liên tưởng khác nhau. Sau 30 năm làm báo, bước sang làm công việc khác, ông cho rằng con người ông cũng phải tự thay đổi.
Nói về tập thơ “Viễn ca”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, ông rất bất ngờ khi Nguyễn Tiến Thanh ra mắt tập thơ này: “Chúng tôi cùng sinh hoạt trong câu lạc bộ thơ từ khi Thanh còn là sinh viên. Những tưởng Tiến Thanh làm quản lý sẽ quên thơ ca, vậy mà một ngày mùa Thu, anh lại xuất hiện trở lại trong một tinh thần khác, một giai đoạn và nhịp điệu khác.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận xét, “Viễn ca” có nhiều bài thơ lục bát, khiến ông nghĩ tới hình ảnh cây trầm, lá vẫn vậy, cây vẫn vậy nhưng trong ruột cây làm nên hương trầm tích lũy. Thơ Tiến Thanh giống như vậy, anh đi qua cuộc đời này, những buồn vui, cảm hứng, với con mắt mở rộng để nhìn đời sống này, mang lại cho anh những trải nghiệm, tích lũy. Vẫn là phong cách đấy, không thay đổi hình thức, vẫn rất truyền thống, sự lãng mạn, sự phiêu lưu vẫn như tuổi thanh xuân, nhưng mỗi ngày lại mang những thông điệp lớn hơn, những triết lý nhân sinh sâu sắc hơn, những vẻ đẹp nghệ thuật cao siêu hơn...
“Nhiều bạn bè khi đọc thơ anh trước kia, đón nhận tập thơ này với sự bất ngờ, sự chiêm nghiệm. Thi ca có nhiều con đường, Tiến Thanh chọn con đường đi ngầm trong đời sống, đến ngày hiển lộ ra. Những câu thơ trong 'Viễn du' chứa đựng những tầng tầng lớp lớp của văn hóa, của trải nghiệm sống, của những vẻ đẹp truyền thống, nhưng mang đậm tính triết lý và tính hiện đại trong tinh thần thời đại mới”, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều chia sẻ.
Viết về tập thơ “Viễn ca”, nhà lý luận phê bình Nguyễn Hoài Nam, Báo Nhân Dân, Ủy viên Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương nhận xét, Nguyễn Tiến Thanh khởi nghiệp thơ từ phong trào thơ sinh viên ở các trường đại học Hà Nội cuối những năm 1980, đầu những năm 1990. Những năm ấy tuổi trẻ yêu thơ, say thơ, đã có nhiều bài thơ Nguyễn Tiến Thanh viết trong khoảng thời gian này hiện vẫn có những người thuộc nằm lòng.
Nhà lý luận phê bình Nguyễn Hoài Nam cho rằng, ở “Viễn ca” của Nguyễn Tiến Thanh, cái chất tinh nghịch, ào ạt, phóng khoáng đã bớt đi, nhưng bù lại, tập thơ mới của anh thêm sự giàu có về chiều sâu của những suy tưởng, cái khác lạ của ngôn ngữ và hệ thống thi ảnh. Nguyễn Tiến Thanh không chủ trương cách tân thơ, thậm chí thơ anh còn nghiêng nhiều về phía cổ điển. Thế nhưng đọc thơ anh luôn cảm nhận được sự mới mẻ nào đó, sự mới mẻ trong thơ của một người thơ không ngừng đào sâu tìm kiếm chính mình. Và không ngừng suy tưởng về những phương trời viễn mộng…
Nhà phê bình Đỗ Anh Vũ nhận xét, nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh có những câu thơ ấn tượng bởi có các cặp đối ngẫu song hành trong cùng một dòng thơ, gợi nhiều liên tưởng dư ba... Chất lãng tử du ca là hồn cốt của Tiến Thanh, gọi về cho anh những câu thơ tài hoa, làm người đọc hòa theo không gian và cảm xúc của tác giả.
Tại buổi lễ ra mắt, các nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà báo đều nhấn mạnh, “Viễn ca” là bước ngoặt trên con đường sáng tạo thi ca của Nguyễn Tiến Thanh. Vẫn còn đó phảng phất chất hào hoa trong cấu tứ, ngôn từ, giọng điệu; để những đề tài cũ đọc lên vẫn thấy thú vị. Nhưng sự tỉnh táo, giàu lý trí, ý thức về bản thân đã nhiều hơn.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho rằng, ở thời buổi văn học nói chung và thơ ca nói riêng, không còn giữ vị thế trung tâm của đời sống văn hóa như trước đây, những người yêu thơ, biết làm thơ, không bao giờ từ bỏ thơ ca như Nguyễn Tiến Thanh là rất quý. Sự ra mắt tập thơ “Viễn ca” hôm nay giúp kết nối những người yêu thi ca lại với nhau, tạo nên bầu không khí thân tình hiếm có, rất thơ ca./.
