Sa Pa xác định du lịch - dịch vụ là ngành kinh tế mũi nhọn, nông nghiệp giữ vai trò nền tảng phục vụ kinh tế hộ gia đình, cung cấp sản phẩm cho chuỗi giá trị du lịch.
Nhằm nâng tầm giá trị nông sản Sa Pa, xây dựng thương hiệu gắn với chỉ dẫn địa lý, hướng tới hiện thực hóa tầm nhìn xây dựng “Sa Pa xanh - Nông nghiệp sạch - Du lịch bền vững”, ngày 10/8, Hội thảo “Ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ gắn với phát triển du lịch bền vững của Khu du lịch quốc gia Sa Pa” đã được tổ chức, với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong và ngoài địa phương.
Sa Pa là vùng núi cao ở phía Tây tỉnh Lào Cai, có cao độ trung bình khoảng 1.500 m so với mực nước biển, khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm, thổ nhưỡng màu mỡ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ cùng bản sắc văn hóa phong phú của nhiều dân tộc. Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển nông nghiệp đặc thù gắn với du lịch bền vững. Sa Pa xác định du lịch - dịch vụ là ngành kinh tế mũi nhọn, nông nghiệp giữ vai trò nền tảng phục vụ kinh tế hộ gia đình, cung cấp sản phẩm cho chuỗi giá trị du lịch.
Phường Sa Pa hiện có hơn 10 doanh nghiệp, hợp tác xã và khoảng 100 hộ gia đình đầu tư sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, với doanh thu bình quân đạt 1,4 tỷ đồng/ha/năm, lợi nhuận khoảng 520 triệu đồng/ha/năm. Phường đang duy trì 5 nhãn hiệu tập thể gắn với địa danh Sa Pa, đó là: Rau an toàn Sa Pa, su su Sa Pa, cá nước lạnh Sa Pa, hoa Sa Pa, nấm hương Sa Pa; có 29 sản phẩm OCOP, trong đó 2 sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp Trung ương.
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND phường Sa Pa Tô Ngọc Liễn khẳng định, bên cạnh những thuận lợi, quá trình phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa của phường vẫn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Kết nối nông nghiệp - du lịch còn hạn chế, sự gắn kết giữa chuỗi cung ứng nông sản sạch với sản phẩm du lịch mới ở mức sơ khai, chưa khai thác được hết tiềm năng, lợi thế của địa phương. Các mô hình nông nghiệp gắn với du lịch chủ yếu tự phát, do cá nhân hoặc đơn vị tự đầu tư với quy mô nhỏ, thiếu đồng bộ. Hơn nữa, hiện Sapa chưa có hướng dẫn cụ thể và chính sách hỗ trợ phát triển du lịch nông nghiệp, bảo tồn và khai thác giá trị nông nghiệp bản địa, văn hóa truyền thống một cách chuyên nghiệp.
"Trong kỷ nguyên số, công nghệ không còn là một lựa chọn mà là một yêu cầu bức thiết, một công cụ mạnh mẽ nhất mà chúng ta có để giải quyết những vấn đề cố hữu và nâng tầm vị thế của Sa Pa", ông Tô Ngọc Liễn khẳng định.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp…, đã có nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, sáng tạo tham mưu, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp, thúc đẩy các mô hình hợp tác công - tư, phát triển thương hiệu sản phẩm nông nghiệp Sa Pa gắn với chỉ dẫn địa lý, nông nghiệp số và du lịch trải nghiệm.
Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Viện Kinh tế xanh gợi ý, Sa Pa cần lựa chọn từ 5-7 chuỗi giá trị để xây dựng các dự án liên kết từ vùng trồng đến chế biến và chỉ định doanh nghiệp có năng lực để đảm bảo chuỗi liên kết phát triển bền vững. Bên cạnh đó, địa phương xây dựng trung tâm đấu giá nông sản, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, kiểm soát chất lượng đầu vào; đào tạo phổ cập AI (Trí tuệ nhân tạo) cho doanh nghiệp, cán bộ, nông dân; thuê các nhà tư vấn chuyên nghiệp để có mục tiêu, giải pháp phát triển rõ ràng, bền vững.
Quá trình khởi nghiệp của chị Chảo Yến, Giám đốc Công ty Cổ phần Tri thức - Bản địa Goong chia sẻ, khó khăn lớn nhất vẫn là yếu tố con người. Do đó, theo chị Chảo Yến, Công ty đang tập trung đào tạo nội bộ và gửi nhân sự đi học các khóa chuyên sâu về thương mại điện tử, truyền thông số.
"Tôi cũng mong muốn các chương trình tập huấn của địa phương bám sát nhu cầu thực tiễn, chọn đúng đối tượng và áp dụng phương pháp học thực hành để sau khóa học, học viên có thể triển khai ngay", chị Chảo Yến nhấn mạnh.
Theo ông Vũ Đại Dương, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội du lịch tỉnh Lào Cai, địa phương cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp với nhật ký điện tử, phần mềm quản lý sản lượng, truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng như: Rau hữu cơ, dược liệu, cá hồi, su su…cần được thiết kế bao bì, logo, truy xuất nguồn gốc để bán tại các khách sạn, nhà hàng, điểm check-in; kết hợp với yếu tố văn hóa bản địa để tạo ra câu chuyện thương hiệu, thu hút khách mua sắm, lan tỏa trên mạng xã hội.
Để xây dựng vùng phát triển nông nghiệp hữu cơ gắn với phát triển du lịch bền vững, theo Thạc sỹ Phạm Trần Quyết, Trung tâm khảo, kiểm nghiệm phân bón quốc gia, giải pháp tiên quyết là hạn chế xói mòn và rửa trôi để bảo vệ sức khỏe đất, nguồn tài nguyên đất trồng trọt. Theo đó, tất cả vùng trồng trên đất dốc cần phải có biện pháp bảo vệ đất, làm giảm động năng dòng chảy bề mặt khi mưa bằng cách tạo các băng chắn ngang theo sườn dốc bằng các loại vật liệu khác nhau như đá, cây cỏ, cây dứa, cây gỗ... Đặc biệt, cần tiếp tục đầu tư xây dựng thương hiệu, chuẩn hóa quy trình, truy xuất nguồn gốc, marketing; coi trọng việc chuyển đổi số và ứng dụng cảm biến, dữ liệu, mã QR, công cụ AI hay phần mềm theo dõi mùa vụ. Đồng thời, tạo điều kiện hơn nữa để nông dân được tập huấn, cập nhật kiến thức, học kỹ năng mới làm chủ được tiến bộ kỹ thuật, không lệ thuộc vào trung gian, dám thay đổi cách làm nông nghiệp để khởi nghiệp./.
