Với những dự án như “Sợi chỉ thời gian”, phường Cửa Nam sẽ dần định hình là không gian văn hóa sáng tạo, nơi truyền thống và hiện đại cùng tồn tại, đóng góp trực tiếp cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Ngày 12/8, trong không gian giảng đường hơn trăm năm tuổi của Trường Trung học cơ sở Trưng Vương (tiền thân là Trường Nữ sinh Đồng Khánh), phường Cửa Nam (Hà Nội), những câu chuyện về nghề thêu, về ký ức nữ sinh xưa đã được kể lại.
Là hoạt động trong khuôn khổ Triển lãm “Cửa Nam giao hòa”, “Sợi chỉ thời gian” sự kiện được tổ chức để chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Sự kiện do UBND phường Cửa Nam, Trường Trung học cơ sở Trưng Vương phối hợp cùng nghệ sĩ thêu Phạm Ngọc Trâm tổ chức, hướng tới mục tiêu kết nối di sản với đời sống, phát triển công nghiệp văn hóa, đồng thời tôn vinh những giá trị tinh hoa của người Hà Nội.
Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Nguyễn Quốc Hoàn chia sẻ, sự kiện không chỉ là hoạt động văn hóa - nghệ thuật mà còn là bước đi cụ thể để biến di sản thành nguồn lực phát triển. “Thông qua tọa đàm và trải nghiệm thêu cổ điển, chúng ta sẽ ngược dòng thời gian để tìm hiểu giá trị lịch sử, văn hóa, giáo dục và thẩm mỹ của nghề thêu Hà Nội trong thời kỳ Đông Dương. Với những dự án như “Sợi chỉ thời gian”, phường Cửa Nam sẽ dần định hình là không gian văn hóa sáng tạo, nơi truyền thống và hiện đại cùng tồn tại, đóng góp trực tiếp cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Di sản chỉ thực sự “sống” khi được gìn giữ, trao truyền và làm mới bằng sáng tạo và tình yêu văn hóa”.
Sự kiện “Sợi chỉ thời gian” gồm hai phần: Phần 1 là Art talk “Nghề thêu Việt Nam và câu chuyện trường nữ sinh Đồng Khánh” do nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm trình bày, cùng phần chia sẻ của nghệ nhân Vũ Thị Tuệ (làng thêu ren Văn Lâm, Ninh Bình). Phần 2 là lớp học thêu cổ điển kiểu Pháp - nơi người tham dự được trực tiếp trải nghiệm những mũi thêu từng là một phần trong chương trình giáo dục nữ sinh đầu thế kỷ XX.
“Tôi muốn lớp học này không chỉ dừng lại ở kỹ năng mà còn truyền đi tình yêu và sự trân trọng dành cho những giá trị đã nuôi dưỡng tinh hoa Hà Nội”, nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm chia sẻ.
Sinh năm 1984 tại Hà Nội, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam và Ecole Lesage Paris, nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm được biết đến là người miệt mài đưa di sản thêu Việt Nam ra thế giới. Chị không chỉ lưu trữ và giảng dạy các kỹ thuật thêu cổ, mà còn kết hợp vật liệu truyền thống như tơ, lụa, màu nhuộm tự nhiên trong các sáng tác đương đại. Dự án “Sợi chỉ thời gian” xuất phát từ ký ức gia đình của chị, khi bà ngoại là cựu nữ sinh Đồng Khánh cũng chính là người đầu tiên dạy chị cầm kim, se chỉ.
Điểm đặc biệt của “Sợi chỉ thời gian” là tính cộng đồng và tầm nhìn dài hạn. Đây không chỉ là một buổi workshop, mà là khởi đầu của chuỗi hoạt động kéo dài đến tháng 3/2026, bao gồm: Art walk ký ức, phỏng vấn, chụp chân dung người kể chuyện, biên tập kho lưu trữ nghệ thuật, tọa đàm chuyên sâu và triển lãm cộng đồng nhân ngày 8/3/2026. Sau đó, dự án sẽ được phát triển thành phiên bản lưu động hoặc số hóa, mang tới các không gian văn hóa trong và ngoài nước. Qua đó, “Sợi chỉ thời gian” không chỉ lưu giữ hiện vật, mà còn tạo ra diễn đàn để các thế hệ kết nối qua câu chuyện, hình ảnh và những mũi chỉ gắn với ký ức đô thị.
Với vị trí trung tâm, giàu di sản kiến trúc, lịch sử, phường Cửa Nam có thể phát triển các tour du lịch di sản, không gian sáng tạo, sản phẩm thủ công mỹ nghệ, hướng tới xây dựng thương hiệu địa phương. Sự kiện cũng nằm trong định hướng phát triển công nghiệp văn hóa của phường Cửa Nam.
Sau ngày 12/8, dự án sẽ tiếp tục mở rộng, kết nối nhiều nghệ nhân, nghệ sĩ, nhà nghiên cứu và cộng đồng yêu di sản. Khi kho tư liệu, hình ảnh và câu chuyện đủ đầy, “Sợi chỉ thời gian” sẽ trở thành một “bảo tàng ký ức sống”, nơi lưu giữ không chỉ hiện vật, mà cả hơi thở và tâm hồn của Hà Nội./.
