Hệ sinh thái nơi đây đang hồi sinh kỳ diệu, san hô “nảy chồi”, rùa biển tái xuất sau hàng chục năm vắng bóng, mở ra cơ hội phát triển du lịch sinh thái bền vững.
Nhiều năm trước, biển Nhơn Châu (còn gọi là đảo Cù Lao Xanh, xã đảo Nhơn Châu, tỉnh Gia Lai) từng chứng kiến cảnh rạn san hô bị tàn phá, rùa biển biến mất, ngư trường suy giảm, hiện nay, hệ sinh thái nơi đây đang hồi sinh kỳ diệu, san hô “nảy chồi”, rùa biển tái xuất sau hàng chục năm vắng bóng, mở ra cơ hội phát triển du lịch sinh thái bền vững.
Với diện tích chỉ hơn 4 km², xã đảo Nhơn Châu vốn là làng chài truyền thống. Trước đây, ngư dân chủ yếu mưu sinh bằng nghề chài lưới, khai thác gần bờ. Tuy nhiên, tác động của khai thác quá mức, rác thải nhựa, thiên tai và hoạt động du lịch thiếu kiểm soát đã từng khiến nhiều rạn san hô chết dần, rùa biển mất nơi sinh sản.
Trước thực trạng đó, chính quyền và người dân đã thành lập tổ cộng đồng bảo vệ nguồn lợi thủy sản với 37 thành viên nòng cốt. Họ tình nguyện khoanh vùng bảo vệ, dọn rác thải dưới biển, lặn quan trắc san hô, nhắc nhở du khách và ngư dân mỗi khi có hành vi gây hại.
Anh Hồ Minh Hiếu, Phó Bí thư Đoàn xã Nhơn Châu là một trong những gương mặt tiêu biểu trong hoạt động bảo vệ hệ sinh thái biển trên đảo. Ngay từ năm 18 tuổi, anh đã tham gia tổ cộng đồng và gắn bó với công việc bảo vệ san hô.
“Phát triển phải đi đôi với tái tạo. Nếu san hô chết đi, cá tôm cũng mất, du khách sẽ chẳng còn lý do tìm đến với xã đảo Nhơn Châu. Vì thế, bảo vệ san hô chính là giữ tương lai của đảo", anh Hiếu chia sẻ.
Nhờ những nỗ lực bền bỉ, đến nay, Nhơn Châu đã khoanh vùng bảo vệ 22 ha rạn san hô, trong đó có 2 ha vùng lõi được bảo vệ nghiêm ngặt. Độ phủ san hô phục hồi hơn 30%, tuy chưa phải con số lớn nhưng là minh chứng rõ rệt cho sự hồi sinh của hệ sinh thái.
Niềm vui lớn hơn nữa là sự trở lại của rùa biển tại Bãi Nam - nơi từng là “mái nhà” của loài vật quý hiếm này. Nhờ quy định cấm cắm trại, ăn uống, ca hát thâu đêm trên bãi biển, cùng việc tuyên truyền không săn bắt, buôn bán trứng rùa, nhiều ổ trứng rùa đã nở thành công. Hình ảnh hàng chục rùa con rời bãi cát trở về biển trong sự chứng kiến của cộng đồng là minh chứng sống động cho hiệu quả của công tác bảo tồn.
Ông Nguyễn Văn Bé, Phó Chủ tịch UBND xã đảo Nhơn Châu nhấn mạnh: “Sự trở lại của rùa biển và tái sinh của san hô không phải phép màu mà là thành quả từ sự kiên trì, đồng lòng của người dân và chính quyền. Đây là nền tảng vững chắc để xã đảo phát triển du lịch sinh thái”.
Hệ sinh thái biển dần hồi sinh tạo tiền đề quan trọng để kinh tế đảo chuyển dịch rõ rệt. Nếu trước đây cư dân chỉ bám biển mưu sinh, nay nhiều hộ đã biết kết hợp làm dịch vụ du lịch, đón khách tham quan, lặn ngắm san hô, trải nghiệm đời sống ngư dân. Du lịch - dịch vụ hiện chiếm gần một nửa cơ cấu kinh tế địa phương.
“Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục duy trì hoạt động của tổ cộng đồng bảo vệ sinh thái biển nỗ lực tái tạo rạn san hồ gần bờ của xã đảo Nhơn Châu; bảo vệ nghiêm ngặt khu vực rùa lên đảo sinh sản. Đồng thời, tuyên truyền người dân trên đảo chung tay bảo vệ môi trường; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị hoạt động tour du lịch tuyên truyền du khách chung tay bảo vệ hệ sinh thái biển mỗi khi đến với xã đảo Nhơn Châu", ông Nguyễn Văn Bé cho biết thêm.
Cù Lao Xanh hôm nay đã khoác lên mình diện mạo mới với những rạn san hô đang “nảy chồi”, có rùa biển trở lại sinh sôi, có cộng đồng cư dân gắn bó, trách nhiệm với màu xanh của biển. Khi biển được bảo tồn, nguồn lợi thủy sản sẽ dồi dào, du khách tìm đến nhiều hơn, đưa Nhơn Châu trở thành điểm sáng về du lịch sinh thái biển của khu vực./.
