Ngành Giáo dục có vai trò quan trọng đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao nói chung và nguồn nhân lực số nói riêng, qua đó thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Ngày 7/12, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội thảo chuyển đổi số trong giáo dục đào tạo năm 2024 với chủ đề “Giáo dục đại học với công nghệ số”.
Hội thảo nhằm mục đích đánh giá thực trạng, kết quả đạt được, thuận lợi, khó khăn, bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai chuyển đổi số giáo dục và đào tạo, cũng như định hướng và thảo luận các giải pháp cho giai đoạn 2025-2030. Hội thảo tập trung vào 4 nội dung chính gồm: Quản lý, quản trị cơ sở giáo dục đại học dựa trên dữ liệu và công nghệ số; triển khai mô hình giáo dục đại học số; đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ số; phát triển năng lực số cho người học.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn cho biết: Không ngành nào chịu ảnh hưởng, tác động mạnh về chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo như ngành Giáo dục nhưng cũng không ngành nào hưởng lợi từ chuyển đổi số như ngành Giáo dục. Bên cạnh tác động, hưởng lợi, ngành Giáo dục còn có sứ mệnh rất lớn là đảm bảo nguồn “nhân lực số” cho đất nước.
Thứ trưởng cho rằng, trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, Việt Nam đứng trước thời cơ lớn khi trong giai đoạn sắp tới có nhiều cơ hội đầu tư vào chuyển đổi số. Một trong những thế mạnh của chúng ta là con người. Vì vậy, ngành Giáo dục có vai trò quan trọng là đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao nói chung và nguồn nhân lực số nói riêng, qua đó thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Nhắc lại giai đoạn toàn ngành Giáo dục chuyển đổi từ dạy học trực tiếp sang trực tuyến để thích ứng với dịch COVID-19, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định, giai đoạn đó cho thấy khả năng thích ứng của toàn ngành. Nhưng đó mới chỉ là bước đầu, chưa thể gọi là chuyển đổi số. Chuyển đổi số phải bắt đầu từ đổi mới tư duy, cách thức quản lý, quản trị nhà trường, không đơn thuần là đưa bài giảng từ trực tiếp sang trực tuyến - đó mới chỉ là ứng dụng công nghệ thông tin. Chuyển đổi số yêu cầu thay đổi sâu sắc, toàn diện, thay đổi hẳn cách làm.
Theo Thứ trưởng, thời gian tới cần thực hiện hiệu quả hơn, quyết liệt hơn việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong ngành Giáo dục để chuyển đổi số, không gian số, ứng dụng công nghệ số, ứng dựng trí tuệ nhân tạo sẽ thực sự tác động, tạo ra thay đổi về năng suất dạy, năng suất học; xoá bỏ được các khâu, cấp trung gian trong hoạt động giáo dục và đào tạo.
Ông Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: Thời gian qua, kết quả ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số của ngành Giáo dục và Đào tạo đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Cụ thể, hoàn thành xây dựng 100% các cơ sở dữ liệu của ngành và kết nối thành công với các cơ sở dữ liệu quốc gia.
Đối với giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành mới nhiều văn bản nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Từ năm 2022, Bộ đã xây dựng và đưa vào khai thác sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu về giáo dục đại học (HEMIS). Đến nay, đã số hóa được dữ liệu khoảng 470 cơ sở giáo dục đại học, trên 25.000 chương trình đào tạo, trên 100.000 hồ sơ cán bộ, gần 3 triệu hồ sơ người học; kết nối, đồng bộ dữ liệu về sinh viên ra trường với cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm (hàng năm chia sẻ dữ liệu việc làm của khoảng 97.000 sinh viên tốt nghiệp); báo cáo dữ liệu khoảng 18.000 hồ sơ viên chức các cơ sở giáo dục đại học thuộc Bộ lên cơ sở dữ liệu quốc gia về cơ sở vật chất.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông và công tác tuyển sinh đại học đã được triển khai đồng bộ, triệt để từ đăng ký dự thi, đăng ký nguyện vọng xét tuyển, nộp phí xét tuyển và xác nhận nhập học được thực hiện theo hình thức trực tuyến đối với tất cả thí sinh. Năm 2024, hệ thống dịch vụ công đã tiếp nhận hồ sơ của hơn 1 triệu thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông, trong đó, số học sinh đăng ký trực tuyến đạt hơn 94,66%.
Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin cũng chia sẻ: Để tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học và bảo đảm nguồn nhân lực thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực, hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình giáo dục đại học số và Đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công nghệ cao trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bên cạnh đó, Bộ đã xây dựng dự thảo và sẽ sớm ban hành khung năng lực số cho người học từ mầm non đến đại học (bao gồm năng lực ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI), đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia. Dự kiến các Đề án và khung năng lực số nói trên sẽ được triển khai ngay từ năm 2025 ngay sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Tại hội thảo, đại diện các cơ sở giáo dục đã có tham luận, báo cáo về các mô hình giáo dục đại học số, mô hình quản trị, ứng dụng và phát triển nhân lực AI, phát triển năng lực số và triển khai bình dân học vụ số; trao đổi, thảo luận về các kinh nghiệm, giải pháp, kiến nghị thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo ở lĩnh vực giáo dục đại học./.
